Yoksulluğun yeniden üretim sürecinde toplumsal cinsiyetin yapabilirlikler üzerine etkisi: Erzincan örneği
The effect of social gender on capabilities in the reproduction process of poverty: The case of Erzincan
- Tez No: 858661
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAY KARACA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: yoksulluk, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, yapabilirlik yaklaşımı, yoksul erkeklik ve yoksul kadınlık, poverty, gender inequality, capability approach, poor masculinit and poor femininity
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Sosyoloji ve Metadoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 330
Özet
Yoksulluk, geçmişte olduğu gibi günümüzde de en önemli toplumsal sorunlardan biri olarak varlığını devam ettirmektedir. Geçmişten gelen bir problem olmasına rağmen yoksulluğun tanımı konusunda fikir birliği bulunmamaktadır. Bu nedenle yoksulluk hakkındaki tartışmalar ve stratejiler de genellikle farklılıklar içermektedir. Yaygın olarak bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde gelire sahip olamaması şeklinde tanımlanan yoksulluk, farklı yaklaşımlar tarafından farklı ölçümlere de tabi tutulmaktadır. Çoğu yaklaşım bu konuda sadece gelir seviyesini dikkate alırken, Amartya Sen'in“yapabilirlikler (kapasite) yaklaşımı”ise yoksulluğu daha geniş bir perspektifle ele almakta ve temel insan haklarının eksikliği ile ilişkilendirmektedir. Ona göre yoksulluk gelir yoksulluğundan farklı olarak yapabilirlik yoksunluğudur. Yapabilirlik, bireyin kendi seçimlerine uygun bir hayat yaşayabilmesini sağlayacak özgürlüklere ve yeteneklere sahip olmasını ifade etmektedir. Bu bağlamda A. Sen, yoksulların istihdam, eğitim, sağlık ve barınma gibi temel alanlarda yapabilirliklerinin genişletilmesiyle daha özgür seçimler yapabileceklerini ve gelir durumlarının da pozitif yönde değişeceğini ifade etmektedir. Amartya Sen'in yapabilirlik yaklaşımını temel alarak yoksul kadınların ve yoksul erkeklerin yapabilirliklerine daha yakından bakmayı amaçlayan bu çalışmada, yoksul insanların hangi yapabilirliklere ne ölçüde sahip oldukları ve bu temel yapabilirliklerin yoksul insanlar arasında gelişmesini engelleyen Amartya Sen'in ifade ettiği toplumsal cinsiyet rollerinin etkisi ele alınmaktadır. Çünkü yoksul kadınların ve yoksul erkeklerin yapabilirliklerini etkileyen önemli etkenlerden biri olan toplumsal cinsiyet rolleri yoksulluğu yeniden üreterek nesilden nesile aktarılmasını sağlamaktadır. Böylece yoksul kadınların ve yoksul erkeklerin 'yapabilirlikleri'ni toplumsal cinsiyet açısından anlamak, yoksulluğun çözümü noktasında farklı bir bakış açısı ortaya koyacaktır. Araştırma nitel araştırma olarak tasarlanmış olup 21 yoksul erkek ve 19 yoksul kadın ile derinlemesine görüşmeler yapılarak gerçekleştirilmiştir. Derinlemesine görüşmelerde, Amartya Sen'in 'yapabilirlik yaklaşımı'nın teorik çerçevesi temel alınarak oluşturulan görüşme formu kullanılmıştır. Daha sonra veriler analiz edilerek yorumlanmış ve sonuç kısmı oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; yoksul kadınların ve yoksul erkeklerin farklı alanlardaki yapabilirlik yoksunluklarının yoksul olma durumlarına doğrudan etkisi olduğu görülmüştür. Ayrıca hâkim toplumsal yapı ve bu yapıda yer alan belirleyici toplumsal cinsiyet rollerine bağlı olarak, yoksul kadınların ve yoksul erkeklerin hem yapabilirliklerinin olumsuz olarak etkilendiği hem de bu toplumsal cinsiyet rolleri aracılığıyla yoksulluğu yeniden ürettikleri ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
Poverty continues to exist as one of the most significant social problems nowadays, as it was also in the history. Although it is an ongoing problematic issue for years, no consensus has been reached on the definition of it. Thus, all of the debates and strategies about poverty generally differ from each other. Poverty, which is most commonly defined as the state of not having enough income to meet the basic needs, is subject to different evaluations by several approaches. While many approaches only take just the income level into consideration on evaluating this issue, Amartya Sen's“capabilities approach”held poverty from a broader perspective and associates it with having the lack of basic human rights. According to A. Sen, poverty is more about“capability deprivation”rather than“income poverty”. Capability here refers to the individual having the freedoms and abilities that will enable him to live a life in accordance with his own choices. Within this context, A. Sen states that by expanding the capabilities of the poor individuals in basic life areas such as employment, education, health and housing, they will be able to make freer choices and consequently their income status will change positively. In this study, the goal is to investigate the capabilities of poor women and men based on Amartya Sen's capability approach, while discussing the capabilities that poor individuals have, to what extent they can use them, the impact of gender roles that prevent the development of these basic capabilities among poor individuals. It is thought that; the gender roles that is related with the capabilities of poor individuals reproduce poverty, and cause it to be transmitted from generation to generation. For the aforementioned reason, it is claimed that understanding the“capabilities”of poor women and men in terms of gender may reveal a different perspective on the solution of poverty. The research was designed as a qualitative research and was conducted by conducting in-depth interviews with 21 poor men and 19 poor women. During the in-depth interviews, an interview form based on the theoretical framework of Amartya Sen's“capability approach”was used. Then, through analyzing and interpreting the gathered data a results section has been formed. According to the findings obtained as a result of this research; it has been observed that the capabilities of poor women and poor men in different areas have a direct impact on their poverty status. Furthermore, it has been revealed that because of the dominant social structure and decisive gender stereotypes both the capabilities of poor women and poor men are being negatively affected and they reproduce poverty spontaneously as a result of these stereotypes.
Benzer Tezler
- Kadının yoksullukla mücadelede belirlediği bir strateji olarak ev hizmetinde çalışma
Women's strategy for fight against the poverty: Working in house service
SİNEM YILDIRIMALP
Doktora
Türkçe
2011
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSakarya ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SEYYAR
- Sustainable development goals in lower-middle income economy: Relevancy and outlook in Cameroon
Alt gelirli ekonomi'de sürdürülebilir kalkınma hedefleri: Kamerun'da uygunluk ve görünüm
HAMAN ADAMA MOHAMADOU
Doktora
İngilizce
2022
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Woman's labor and poverty: The case of Eskisehir province in Turkey
Kadın emeği ve yoksulluk: Türkiye'de Eskişehir ili örneği
FATİME GÜNEŞ
Doktora
İngilizce
2006
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET C. ECEVİT
- Gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Türkiye'nin dış borçları
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARAGÖZ
- Mekânsal dönüşüm ve kentsel ayrışma: İstanbul-Zeytinburnu örneği
Spatial transformation and urban segregation: The case of Zeytinburnu, İstanbul
MERYEM KÜÇÜK