Nehir tipi santrallarda ızgara kirliliğinin verim üzerine etkilerinin makine öğrenmesi ile tahmini
Estimation of the effects of trash rack on efficiency in riverside type power power plants using machine learning
- Tez No: 859484
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN BİLGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Elektrik ve Elektronik Mühendisliği, Electrical and Electronics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: GAZİANTEP İSLAM BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Dünyada ve ülkemizde elektrik ihtiyacı ve buna bağlı olarak elektrik tüketimi her geçen yıl artmaktadır. Geçmişten günümüze enerji ihtiyacı için kullanılan fosil enerji kaynakları çevre kirliliğinin ve küresel ısınmanın artmasına sebep olmaktadır. Küresel ısınmanın artması ise canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için gerekli olan temel yaşam kaynaklarını olumsuz yönde etkilemektedir. Dünyanın ileride de yaşanılabilir bir yer olması için enerjinin en zararsız şekilde üretilmesi gerekmektedir. Bu durumun önüne geçebilmek amacıyla elektrik üretimi için kullanılan ve küresel ısınmaya neden olan fosil enerji kaynaklarının kullanımının azaltılıp yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının arttırılması gerekmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından olan hidrolik enerji kaynakları dünya üzerinde kullanımının yaygınlaşması ile enerji kaynakları içerisinde çok büyük bir önem taşımaktadır. Bu sebeple Hidrolik Santrallerde enerji üretiminin yüksek verimlilikle yapılması da önem arz etmektedir. Bu kapsamda bu tezde Hidrolik Santrallerin verimlilikleri nehir tipi santral olan Karkamış HES örnekleminde analiz edilmektedir. Analiz her ünite için ayrı ayrı yapılmış olup ızgara kirliliğinin düşü, debi ve üretim değerlerine etkisi araştırılmıştır. Bu kapsamda yapılan analiz neticesinde ızgara kirliliğinin verim-debi ilişkisi ortaya konulmuştur. Izgara kirliliğinin oluşturduğu düşü kayıpları incelenmiştir. Böylece problem tespiti ve tanımı yapılmıştır. Karkamış HES SCADA sisteminden iki yıl boyunca düzenli veriler alınmıştır. Bu veri miktarları milyon satırı geçen matrislere ulaşmıştır. Söz konusu veriler düzenlenmiş aynı zaman dilimine göre ayarlanmış ve beş adet ünitenin her biri için ayrı ayrı veri seti haline getirilmiştir. Veri setlerinin filtrelenmesi sonrasında çalışma verileri MATLAB programında analiz edilerek makine öğrenmesi ile ızgara kirlilik tahmin çalışması yapılmıştır. MATLAB programında makine öğrenimi regresyon analizi ile gerçekleştirilmiştir. MATLAB programının doğrusal regresyon analizinde yer alan ağaç modelleri, destek vektör makine modelleri, topluluk öğrenme modelleri ve sinir ağı modelleri makine öğreniminde kullanılmış ve tahmin çalışması yapılmıştır. Yapılan çalışmanın değerlendirmesine ait sonuçlar grafik üzerinden ve R, RMSE ve MAE değerleri üzerinden analiz edilmiştir. Her ünite için yapılan çalışma yorumlanmıştır. Izgara kirliliğinin önlenmesi ve ızgara kirlilik tahmin programına göre santraldeki ünitelerin çalıştırılması ile verimin arttıracağı yönünde öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The need for electricity and therefore electricity consumption in the world and in our country is increasing every year. Fossil energy sources used for energy needs from past to present cause increased environmental pollution and global warming. Increasing global warming negatively affects the basic living resources required for living things to survive. In order for the world to be a livable place in the future, energy must be produced in the most harmless way. In order to prevent this situation, it is necessary to reduce the use of fossil energy resources used for electricity production and cause global warming and increase the use of renewable energy resources instead. Hydraulic energy resources, which are among the renewable energy resources, are of great importance among energy resources as their use becomes widespread in the world. For this reason, it is also important to produce energy with high efficiency in Hydraulic Power Plants. In this context, in this thesis, the efficiencies of Hydraulic Power Plants are analyzed in the Karkamış HEPP sample, which is a river type power plant. The analysis was made separately for each unit and the effect of trash rack pollution above head flow rate and production values was investigated. As a result of the analysis carried out in this context, the efficiency-flowrate relationship of trash rack pollution is revealed. Head losses due to trash rack pollution are examined. Thus, the scope and definition of the problem was made. Data was received regularly from the Karkamış HEPP SCADA system for two years. These data amounts have resulted in matrices exceeding millions of rows. The data in question was arranged according to the same time period and turned into a separate data set for each of the five units. After filtering the data sets, machine learning and trash rack pollution prediction studies are carried out by using the study data in the MATLAB program. After filtering the data sets, machine learning and trash rack pollution guessworks are carried out by using the study data in the MATLAB program. Machine learning was carried out with regression analysis in the MATLAB program. Tree models, support vector machine models, ensemble learning models and neural network models in the linear regression analysis of the MATLAB program were used in machine learning and guessworks were carried out. The results of the evaluation of the study are analyzed graphically and through R, RMSE and MAE values. The work done for each unit is interpreted. Suggestions have been made to prevent trash rack pollution and to increase efficiency by operating the units in the power plant according to the trash rack pollution forecast program. Suggestions have been made to prevent trash rack pollution and to increase efficiency by operating the units in the power plant according to the trash rack pollution forecast program.
Benzer Tezler
- Hydraulic characteristics of modified tyrolean type intakes
Modifiye edilmiş tirol tipi savakların hidrolik arakteristikleri
KUTAY YILMAZ
Doktora
İngilizce
2019
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA GÖĞÜŞ
PROF. DR. METE KÖKEN
- Computer assisted hydraulic design of tyrolean weirs
Tirol tipi savakların bilgisayar destekli hidrolik tasarımı
EMRAH UTKU ÖZKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MELİH YANMAZ
- Nehir tipi hidroelektrik santrallerde bulanık mantık yöntemiyle risk değerlendirilmesi
Risk assessment of river-type hydropower plants by using fuzzy logic approach
CANSIN KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İnşaat MühendisliğiZonguldak Karaelmas Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT KÜÇÜKALİ
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL HAKKI ÖZÖLÇER
- Decision making on turbine types and capacities for run-of-river hydroelectric power plants: A case study on Eglence-1 HEPP
Nehir tipi hidroelektrik güç santrallerinde türbin tipi ve kapasitesine karar verme sürecinin incelenmesi: Eglence-1 HES örnek çalışması
AKTAN TEMİZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Enerjiİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüEnerji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÜNVER ÖZKOL
- Automation of run-of-river hydroelectric power plant
Nehir tipi bir hidroelektrik santralın otomasyonu
ABDURRAOUF OTMAN ALİ ELMİLADİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiKarabük ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ALTINKAYA