Kentsel Miras Alanlarında Akıllı Sistemler Destekli Sürekli İzleme Modeli, Tarihi Yazd Kenti Örneği

Continuous monitoring model supported by smart systems in urban heritage areas: the case of historic city of Yazd

PDF İndir

Tez No: 859624
Yazar: MASUD HATAMI
Danışmanlar: PROF. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ
Tez Türü: Doktora
Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2024
Dil: Türkçe
Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 311

Özet

Akıllı sistemler, çeşitli kentsel konularda kullanılarak yaşam kalitesini artırmakta ve kültürel miras alanlarında sürdürülebilir koruma ve yönetim süreçlerine etkili bir şekilde katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle, teknolojik gelişmelerin tarihi kültürel miras alanlarının yönetim planlarında dikkate alınması kaçınılmaz bir gereklilik haline gelmiştir. Akıllı sistemler, miras alanlarının üstün evrensel değerlerini sürdürülebilir bir şekilde koruma ve yönetme süreçlerinde etkili bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda, yönetim sistemlerinin izleme ve kontrol aşamalarında yenilikçi ve akıllı teknolojilere odaklanılması kritik öneme sahiptir. Bu araştırma, dünya miras listesinde yer alan tarihi kentsel çevreler kapsamında hazırlanan yönetim planlarının izleme aşamasına yönelik akıllı sistemlerden ve güncel teknolojilerden yararlanmak amacıyla bir multidisipliner yaklaşım analiz model önerisi geliştirmeyi amaçlamaktadır. Önerilen bu model, tarihi ve kültürel miras alanlarındaki teknolojik gelişmelerin değişimini ve etkilerini ölçmek ve yönetim sistemlerinde kullanılmalarını sağlamak için aşamaları ve bileşenleri içermektedir. Araştırma amacına yönelik belirli bir içerikle düzenlenen tezin ana araştırma sorusu: kentsel miras alanları yönetim sistemlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanmasını amacıyla kullanılan etkili güncel ve akıllı sistemlerin önemi ve yeri nasıl bir model ile geliştirilebilir? olarak belirlenmiştir. Bu ana araştırma sorusunun yanıtını bulabilmek adına üç adet ikincil araştırma sorusu oluşturulmuştur. Bunlar: Akıllı sistemlerin ve teknolojilerin kullanıldığı öncü miras alanı koruma deneyimlerindeki etkileri nedir ve nasıl ele alınmalıdır? Tarihi Yazd kenti Yönetim Planında akıllı sistemlerin bu planın izleme aşamasında etkisi nelerdir? Ve Uzman görüşleri ve örnek çalışma tecrübelerinden yararlanarak tarihi Yazd kenti yönetim planında akıllı sistemlerle desteklenen izleme aşamasının sürekliliği nasıl sağlanabilir? sorularıdır. Tezin ikinci bölümünde ikincil sorulardan ilkine verilen cevap, miras alanlarının yönetim sistemlerinde, akıllı ve teknolojik destekli çalışmaların etkili olabilmesi için bu sistemlerin yönetim planları izleme aşamasıyla bütünleşik bir şekilde kullanılmalarıdır. Bu bağlamda, öncelikle yönetim planları çerçeveleri ve gelişimi ve planların kontrol mekanizmasını sağlayan izleme süreçleri ele alınmıştır. Bu süreçlerde etkili bir şekilde kullanılan akıllı çalışmalar kapsamlı bir şekilde incelenmiş, yönetim sistemlerindeki farklı aşamaların bu sistemler aracılığıyla birleştirilmesi ve izlenmesi konusu ele alınmıştır. Detaylı literatür çalışmasının odak noktaları, yönetim planlarına dair bilgi ve belgeler, akademik referanslar ve planlama süreçleri, dünya miras alanları, yönetim sistemleri, izleme süreçleri ve teknolojik destekli çalışmaları içermektedir. Bu kapsamlı inceleme, araştırmanın temel konularını belirleyerek, ilgili literatürdeki mevcut bilgileri derinlemesine anlamayı ve boşlukları tanımayı amaçlamaktadır. Tezin ikinci bölümünde ikincil sorulardan ikincisine verilen cevap, yönetim sistemlerinde izleme ve kontrol mekanizmalarının etkili bir şekilde sağlanbilmesi amacıyla önder ülkelerde örnek çalışmalarının detaylı ele alınması ve incelemeleri ve bunun tarihi Yazd kentinde etkileridir. Bu bağlamda, Floransa dünya miras alanı ve İstanbul Tarihi Yarımada örnekleri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu örneklerde, yönetim sistemlerinin yanı sıra akıllı kent kavramı çerçevesinde gerçekleştirilen akıllı teknolojik çalışmaları da ele alınmıştır. Miras alanlarında kullanılan teknolojik çalışmaların alan üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi ve durum tespiti bu bölümün ana çerçevesini oluşturmaktadır. Floransa ve İstanbul örnekleri, yönetim planlarındaki hedefler doğrultusunda hangi akıllı destekli çalışmaların gerçekleştirileceğini belirleme ve bu çalışmaların yönetim planının sürdürülebilir kapsamında ne gibi etkiler yarattığını anlama amacını taşımaktadır. Bu çerçevede, her iki örnekte de uygulanan akıllı teknolojik çözümler incelenerek, bu çözümlerin miras alanlarının yönetimi üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Aynı çalışma perspektifi içinde Yazd dünya miras alanı ele alınmış ve incelenmiştir. Tez çalışmasının amacı doğrultusunda ve ana araştırma sorusuna yönelik model önerisinin oluşum süreci altı aşamadan oluşmaktadır. Seçilen örnekler üzerinden gerçekleştirilen saha çalışması, fotoğraflama işlemleri, uzman görüşlerinin toplanması, elde edilen verilerin analizi ve karşılaştırılması, Yazd miras alanı ile ilgili sorunların tespiti ve nihai olarak model önerisinin oluşturulması bu aşamaları içermektedir. Bu süreç, miras alanlarının yönetimine yönelik etkili bir modelin geliştirilmesine yönelik kapsamlı bir yaklaşımı temsil etmektedir. Tez kapsamında tarihi Yazd kenti seçilmesini; İran'ın en eski yerleşim yerlerinden biri olması, zengin tarih ve kültürel mirasa sahip olması, özel mimari unsurlar barındırması (rüzgar kuleleri, dar sokaklar) gibi özelliklere dayandırmaktadır. Ayrıca, Yazd'ın geleneksel yapı malzemeleri ve Qanat su sistemleri gibi özellikleri, çalışma alanının belirlenmesinde etkili olmuştur. Alanda yapılan incelemeler ve uzman görüşlerine dayanarak, son dönemlerdeki çalışmalar, akıllı sistemlerin ve teknolojik gelişmelerin Yazd'ın koruma sürecine önemli katkılarda bulunmasını desteklemektedir. Ancak, ülke politikası ve finansman kaynaklarındaki sınırlamalar nedeniyle, diğer dünya miras alanlarına kıyasla yeterince gelişmemesi, alandaki incelemeler ve uzman görüşleri sonucunda tespit edilmiştir. Bu bağlamda, dünya miras alanı olan tarihi Yazd kenti yönetim planının teknolojik gelişmelerle entegre bir şekilde sürekli izlenmesi ve bir model önerisi sunulması amaçlanmaktadır. Bu çalışma kapsamında, Floransa ve Yazd kentlerinde yapılan detaylı incelemelerin yanı sıra, uzman görüşleri yarı yapılandırılmış görüşmeler yöntemiyle alınmıştır. Görüşmelerde, uzmanlardan araştırma sorunlarına odaklanan sorulara dair görüşler elde edilmiştir. Görüşmeler, hem akıllı kent teknolojilerine hem de yönetim planlarında kullanılan teknolojileri üreten aktörlere odaklanarak, yönetim alanı başkanlığı ve ilgili kurumlarla gerçekleştirilmiştir. Floransa'daki görüşmeler, alan başkanlığı ve teknolojik destek sağlayan kurumlarla düzenlenen görüşme planları çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Teknolojik destek sunan kuruluşlar arasında, Floransa Üniversitesi'nden DISIT Laboratuvarı Sorumlusu (Snap4City kurucusu) ve Herit-Data platformu sorumlu üyesi bulunmaktadır. Aynı çerçevede, Yazd dünya miras alanı çalışmaları, literatür taramasının ardından alandaki potansiyel sorunlar ve teknolojik destekli çalışmaların seviyesi üzerine odaklanarak ele alınmıştır. Tarihi Yazd kenti ile planlanan görüşmeler, İl Kültürel Miras İdaresi Başkanlığı, Alan Başkanlığı, Qanat Sistemleri Miras İdaresi Başkanlığı ve Dolat-Abad Bahçesi Miras İdaresi Başkanlığı kurumlarıyla gerçekleştirilmiştir. Uzman görüşlerinin sağlanması için, yüz yüze görüşmelerde sorulacak sorular,“Using Digital Technologies to Innovate in Heritage Research, Policy and Practice, Brief Report from the UK National Commission for UNESCO”raporundaki konuların geliştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bu rapor, miras alanlarını dijital olarak koruma, yorumlama ve tanıtma konusunda alternatifler sunmaya odaklanmaktadır. Ayrıca, dijital teknoloji ve yaklaşımların kültürel mirası destekleme, ülkeler ve topluluklar arasında bağlantı kurma ve farklı kamu kurumlarını mirasın koruma faaliyetlerine dahil etme amacını taşıdığı belirtilmiştir. Raporda, dijital modelleme, lazer tarama, etkileşimli ve artırılmış gerçeklik, mobil uygulamalar, sanal platformlar, sergiler ve saha turları gibi dijital teknolojilere vurgu yapılmıştır. Yazd kentindekin saha çalışmaları, Floransa'da olduğu gibi fotoğraflama işlemleri, koruma kurumlarıyla görüşmeler ve üniversite arşivlerinin araştırılmasıyla devam etmiştir. Tarihi Yazd kenti uzmanlar ile yapılan görüşmelerde, alanın sorunları, dijital ve akıllı sistemlerdeki eksiklikler ve zayıf yönler detaylı bir şekilde incelenmiştir. Tarihi Yazd kenti için önerilen model çalışması iki aşamalı olarak hazırlanmıştır. Birinci aşama, alandaki etkili akıllı çalışmaların tespiti ve uzman görüşlerinden sağlanan sonuçlara dayanarak Yazd yönetim planı hedeflerini izlemek amacıyla belirlenen göstergelerin bu teknolojik çalışmalarla kontrol altına alınmasıdır. İkinci aşama ise, Tarihi Yazd kenti yönetim sisteminin yenilikçi teknolojilerden yararlanma amacıyla entegre bir şekilde bir sistem oluşturmak için önerilerin hazırlanmasını içermektedir. Bu iki aşama, Yazd miras alanının sürdürülebilir yönetimi için kapsamlı bir çözüm sunmayı hedeflemektedir. Önerilen modelin temel hedefi, tarihi Yazd kenti yönetim sisteminin farklı boyutlarını teknolojik cihazlar vasıtasıyla toplanan verileri disiplinlerarası uzman aktörlerle analiz etmek, değerlendirmek ve çözüm odaklı bir yaklaşımla ele alarak yönetim süreçlerinin entegre ve sürekli olarak izlenmesini sağlamaktır. Bu platformun yönetim sistemlerinde etkili olduğu anlar, şeffaflığın sağlanması, performansın yüksek seviyede tutulması, ölçülebilirlik ve Yazd yönetim sisteminde belirlenen hedeflerin sürdürülebilir bir çerçeve içinde gerçekleştirilmesinin sağlanmasıdır. Önerilen model, dört aşamalı bir yaklaşımla ele alınmıştır. Teknolojik cihazlar ve yenilikçi sistemler kullanılarak, alanın yönetim sistemi hedefleri doğrultusunda verilerin toplanması, toplanan verilerin, önerilen yeni organizasyon çatısı altında disiplinlerarası uzmanlar aracılığıyla entegre edilmesini, farklı programlar kullanılarak alandaki çözüm odaklı kararların alınması doğrultusunda detaylı analizlerin yapılmasını ve karar verici merkezlere sunulmasını, alandaki yetkili kurumlar arasındaki uzman işbirliği ve iletişim, sonuçların değerlendirilmesini ve çözüm süreçlerinin hızlandırılması bu aşamaları oluşturmaktadır. Bu model, tarihi Yazd kenti yönetim planı çerçevesinde belirlenen hedeflere etkili bir şekilde fayda sağlanması amacıyla tasarlanmaktadır. Modelin alanda bulunan tüm yerel sakinlere, turistlere ve resmi kurum ve kuruluşlara fayda sağlanması hedeflenmektedir. Sonuç olarak, bu araştırmada tarihi kentsel alanların yönetim sistemlerinin akıllı sistemler destekli sürdürülebilirliği sağlamak ve bu sistemler aracılığıyla izleme ve kontrol mekanizmalarının yönetim planlarındaki etkilerini artırmak amaçlanmıştır. Bu hedefe ulaşabilmek için, miras alanlarının yönetim sistemlerine odaklanan bir bağlamda bir model önerilmiştir.

Özet (Çeviri)

Smart systems used in different urban contexts help to improve the quality of life and contribute effectively to the sustainable conservation and management of cultural heritage. Therefore, the consideration of technological developments in the management plans for historic heritage sites has become an inevitable necessity. Smart systems play an effective role in the sustainable conservation of the Outstanding Universal Value of cultural heritage sites. In this context, focusing on innovative and smart technologies during the monitoring and control phases of management systems is crucial. The aim of this research is to develop a model for a multidisciplinary approach to analyze the monitoring phase of management plans prepared in the context of historic urban environments on the World Heritage List, using intelligent systems and current technologies. The proposed model includes phases and components to measure the changes and impacts of technological advances in historic and cultural heritage areas to facilitate their use in management systems. The main research question of the dissertation, organized with specific content aligned with the research purpose, is defined as follows: How can the meaning and role of effective current and intelligent systems used to ensure the sustainability of management systems for cultural heritage sites be developed using a model? In order to find an answer to this main research question, three secondary research questions were formulated: What are the implications of lessons learned in heritage conservation through the use of smart systems and technologies and how should they be addressed? What is the impact of smart systems in the monitoring phase of the management plan for the historic city of Yazd? And how to ensure the continuity of the monitoring phase supported by smart systems in the management plan for the historic city of Yazd, drawing on expert opinions and examples of practical experiences? In the second part of the paper, in answering the first secondary question, it is emphasized that the integrated use of smart and technological support in the monitoring phase of management plans for cultural heritage sites must be effective. In this context, the framework and development of management plans and the monitoring processes that provide control mechanisms for these plans are first discussed. The smart initiatives that are effectively used in these processes are comprehensively examined, addressing the integration and monitoring of the different phases of the management systems through these systems. The focus of the detailed literature review includes information and documents on management plans, academic references and planning processes, as well as World Heritage sites, management systems, monitoring processes and technology-enabled initiatives. This comprehensive review aims to identify the key themes of the research, understand the existing information in the relevant literature and identify any gaps. The answer to the second secondary question in the second part of the thesis involves a detailed examination and analysis of exemplary studies in leading countries on the effective implementation of monitoring and control mechanisms in management systems and the impact of these studies on the historic city of Yazd. In this context, examples such as the World Heritage Site of Florence and the Historic Peninsula of Istanbul are examined in depth. In addition to examining the management systems in these examples, smart technological initiatives within the smart city concept will also be discussed. The evaluation and assessment of the impact of technological initiatives in cultural heritage areas form the main framework of this section. The examples of Florence and Istanbul will be used to identify which technology-based initiatives are implemented in line with the objectives of the management plans and the impact of these initiatives on the sustainable scope of the management plan. In this context, the smart technological solutions applied in both examples are examined and their detailed implications for the management of cultural heritage sites are discussed in depth. From the same research perspective, the World Heritage Site of Yazd is also considered and examined. The process of forming the proposed model for the research purpose and answering the main research question consists of six phases. Field research using selected examples, documentation, obtaining expert opinions, analyzing and comparing the data obtained, identifying problems related to the Yazd heritage site, and finally formulating the proposed model constitute these phases. This process represents a comprehensive approach towards developing an effective model for the management of heritage areas. The selection of the historical city of Yazd for this thesis is based on its status as one of the oldest settlements in Iran, its rich history and cultural heritage, and its characteristic architectural features such as wind towers and narrow streets. In addition, the traditional building materials and features such as the Qanat water system of Yazd have played a significant role in defining the research area. Recent studies, supported by field investigations and expert opinions, suggest that smart systems and technological advances can make a significant contribution to the conservation of Yazd. However, constraints in the country's policies and financial resources have hindered its development compared to other World Heritage sites, as identified through field investigations and expert opinions. In this context, the aim of this thesis is to continuously monitor the historic city of Yazd, a World Heritage Site, in an integrated manner with technological developments and propose a model. As part of this study, detailed research was conducted in Florence and Yazd and expert opinions were obtained through semi-structured interviews. The interviews focused on obtaining opinions from experts on research problems. The interviews covered both the smart city technologies and the actors producing the technologies used in the management plans and were conducted with the presidency of the management area and the relevant institutions. The meetings in Florence were held as part of scheduled interviews with the management area and the institutions providing technological support. The organizations providing technological support included the DISIT lab manager of the University of Florence (founder of Snap4City) and the member in charge of the Herit-Data platform. Similarly, in relation to the Yazd World Heritage Site studies, following a literature review, the potential issues in the area and the level of technology supported initiatives were raised. Planned meetings with the Historic City of Yazd included discussions with the provincial heritage administration, the area's presidency, the Qanat Systems Heritage Administration and the Dolat-Abad Gardens Heritage Administration. excursions. To obtain expert opinions, the questions for face-to-face meetings were formulated by elaborating on the topics in the report titled“Using Digital Technologies to Innovate in Heritage Research, Policy and Practice, Brief Report from the UK National Commission for UNESCO.”This report focuses on presenting alternatives for digitally preserving, interpreting, and promoting heritage sites. Additionally, it emphasizes the goal of digital technologies and approaches in supporting cultural heritage, establishing connections between countries and communities, and involving various public institutions in heritage conservation activities. The report highlights digital technologies such as digital modeling, laser scanning, interactive and augmented reality, mobile applications, virtual platforms, exhibitions, and field tours. In order to gather expert views, the questions for the face-to-face meetings were formulated by elaborating the themes of the report entitled“Using Digital Technologies to Innovate in Heritage Research, Policy and Practice, Brief Report from the UK National Commission for UNESCO”This report focuses on identifying alternatives for the digital preservation, interpretation and promotion of cultural heritage sites. It also emphasizes the aim of digital technologies and approaches in supporting cultural heritage, making connections between countries and communities and engaging different public bodies in heritage conservation. The report highlights digital technologies such as digital modeling, laser scanning, interactive and augmented reality, mobile applications, virtual platforms, exhibitions and field trips. The second phase involves developing recommendations for creating an integrated system for managing the historic city of Yazd to benefit from innovative technologies. These two phases aim to create a comprehensive solution for the sustainable management of Yazd's heritage area. The main objective of the proposed model is to ensure integrated and continuous monitoring of management processes by analyzing, evaluating and addressing different dimensions of the management system of the historic city of Yazd through data collected using technological devices and involving interdisciplinary experts. Among the moments in which this platform is effective in management systems are ensuring transparency, maintaining high performance, achieving measurability and realizing the goals set in Yazd's management system in a sustainable framework. The proposed model is approached with a four-step methodology. Using technological devices and innovative systems, the stages include the collection of data consistent with the objectives of the area's management system, the integration of the collected data by interdisciplinary experts under the proposed new organizational framework, detailed analysis to make solution-oriented decisions in the area using various programs, and the presentation of the results in decision-making centers. The model also includes cooperation and communication between the relevant local institutions, the evaluation of results and the acceleration of solution processes. It is designed to effectively benefit all residents, tourists and official institutions in the historic city of Yazd within the framework of the objectives of the management plan. To summaries, this research aims to ensure the sustainability of management systems for historic urban areas through smart systems and to improve the effect of monitoring and control mechanisms in management plans through these systems. To achieve this goal, a model focusing on the management systems of cultural heritage areas has been proposed.

Benzer Tezler

Tez No
609595
Unmanned aerial vehicles based 3D city modeling data collection, processing and analysis the case of Yavuz Sinan neighborhood
İnsansız hava araç tabanlı 3D şehir modellemesi veri toplama, işleme ve analizi Yavuz Sinan mahallesi örneği
ABDALRAHMAN ALASHI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlama İstanbul Teknik Üniversitesi
Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZHAN ERTEKİN
Tez No
809103
Yeraltı ulaşım projelerinin kentsel arkeolojik katmanlar üzerindeki etkileri ve sunumu: Marmaray Yenikapı Metrosu örneği
Effects and presentaition of underground transportation projects on urban archaeological layers: The example of Marmaray Yenikapı Metro
BURCU YASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Arkeoloji Yıldız Teknik Üniversitesi
Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OYA AKIN
Tez No
794052
Yerel yönetimler için CBS tabanlı gayrimenkul geliştirme ve pazarlama modeli
GIS-based real estate development and marketing model for local governments
MİRAÇ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeodezi ve Fotogrametri Karadeniz Teknik Üniversitesi
Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VOLKAN YILDIRIM
Tez No
322864
Use of augmented reality technologies in cultural heritage sites; Virtu(Re)Al Yenikapı
Arttırılmış gerçeklik teknolojilerinin kültürel miras alanlarında kullanımı; Yenikapı örneği
SİBEL YASEMİN ÖZGAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Mimarlık İstanbul Teknik Üniversitesi
Bilişim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR
Tez No
877104
Harita tabanlı kitle kaynak kullanımı yöntemiyle dijital kentsel bellek aktarım modeli e[kent-im]: Kütahya kent merkezi örneği
Digital urban memory transmission model using map-based crowdsourcing method e[kent-im]: The case of Kütahya city center
HATİCE KÜBRA SARAOĞLU YUMNİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlık İstanbul Teknik Üniversitesi
Bilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA GÜLEÇ ÖZER

Geri Dön