Sosyal bilgiler ders kitaplarında kullanılan bilgi görselleştirme biçimlerinin incelenmesi
Investigation of knowledge visualization forms in social studies textbooks
- Tez No: 859671
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLGİN ÜNAL İBRET
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Bilgiyi görselleştirerek sunmak bireyin sözel düşüncesiyle birlikte görsel düşüncesini de geliştirmekte, bu durum okuma ve anlama sürecine olumlu katkı sağlamaktadır. Çalışmanın temel amacı, bireyin öğrenme sürecinde bilginin soyut yapısını daha iyi kavramasını sağlayan bilgiyi görselleştirmenin Sosyal Bilgiler ders kitaplarındaki kullanımlarının incelenmesidir. Araştırmanın veri kaynağını, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında okutulmakta olan 4, 5, 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları oluşturmaktadır. Bu kapsamda ders kitaplarında kullanılan bilgi görselleştirme biçimleri incelenmiş; kullanım çeşitliliği, sıklığı ile işlevlerine dair analiz yapılmıştır. Araştırma yöntemi olarak nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesinin kullanıldığı çalışmada literatürdeki sınıflamalara göre bilgi görselleştirme türleri ve işlevlerine dair tablolar oluşturularak veriler toplanmış, elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Yapılan kapsamlı incelemede anlam çözümleme tablosu, bağlantı şeması, balık kılçığı, bilgi haritası, bulmaca, görsel, grafik, halka(döngü), harita, kıyaslama/zıtlık matriksi, olay zinciri/akış şeması, örümcek harita, simge, tablo, tarih şeridi, tanılayıcı dallanmış ağaç ve zihin haritası biçimlerine rastlanırken problem/çözüm ana hattı ve venn diyagramı gibi biçimlerin kullanımı tespit edilememiştir. İnceleme sürecinde açıklama, analiz, bilgiyi yapılandırma, bilgiyi organize etme, döngü, görsel temsil, hiyerarşiyi gösterme, ilişkiyi gösterme, karşılaştırma, keşfetme, sıralama, sınıflandırma, tarihsel sıralama ve yorumlama işlevlerine ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda 4, 5, 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yüksek oranda görsel, simge ve haritadan oluşan görsel araçların kullanıldığı görülmüştür. Daha çok soyut bilgiyi görselleştiren biçimlerin daha az düzeyde kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca görsel temsil işlevinin yoğun bir şekilde kullanıldığı, diğer işlevlerin ise daha az bir kullanımı olduğu görülmüştür. Sosyal Bilgiler ders kitaplarında, öğrencilerin farklı öğrenme stillerini kapsayan bir çeşitlilik anlayışının benimsenmesi ve bilgiyi görselleştirme biçimlerinin sadece nicel olarak değil, aynı zamanda işlevselliğe göre de çeşitlenmesi gerektiği önerilebilir.
Özet (Çeviri)
Presenting knowledge visually improves the individual's visual thinking as well as his/her verbal thinking, and this contributes positively to the reading and comprehension process. The main purpose of the study is to examine the use of knowledge visualization in Social Studies textbooks, which enables the individual to better comprehend the abstract structure of information in the learning process. The data source of the research consists of 4th, 5th, 6th and 7th grade Social Studies textbooks being taught in the 2023-2024 academic year. In this context, the information visualization forms used in textbooks were examined; An analysis was made regarding the diversity of use, frequency and functions. In the study, in which document review, one of the qualitative research methods, was used as the research method, data was collected by creating tables on information visualization types and functions according to the classifications in the literature, and the obtained data was analyzed descriptively. In the comprehensive examination, semantic analysis table, connection diagram, fishbone, information map, puzzle, visual, graph, ring (loop), map, comparison/contrast matrix, event chain/flow chart, spider map, icon, table, date strip, While diagnostic branched tree and mind map formats were encountered, the use of formats such as problem/solution outline and Venn diagram could not be detected. During the review process, the functions of explanation, analysis, structuring information, organizing information, cycle, visual representation, showing hierarchy, showing relationship, comparison, discovery, sorting, classification, historical ordering and interpretation were achieved. As a result of the research, it was seen that visual tools consisting of images, symbols and maps were used at a high rate in 4th, 5th, 6th and 7th grade Social Studies textbooks. It was concluded that forms that visualize more abstract information were used to a lesser extent. In addition, it was observed that the visual representation function was used intensively, while other functions were used less. It can be suggested that Social Studies textbooks should adopt an understanding of diversity that includes different learning styles of students and that the ways of visualizing knowledge should be diversified not only in quantity but also in terms of functionality.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin veri görselleştirmenin öğretimsel amaçlarına yönelik inançları, bilgileri ve uygulamaları
Social studies teachers' beliefs, knowledge and practices about the instructional goals of data visualization
HAVVA GÖZDE KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU ÇULHA ÖZBAŞ
- Sosyal bilgiler ders kitaplarında kullanılan biyografilerin incelenmesi
The investigation of biographies used in social studies textbooks
AYŞE ELİF BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FAHRİ KILIÇ
- 2007 ? 2008 öğretim yılı ilkögretim IV. ve V. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının pedagojik açıdan degerlendirilmesi
The evaluation of elementary IV. and V. class social studies text books in terms of pedagogical aspect, thought in the 2007-2008 academic year
FATMA NUR ÖZSOY SÜMENGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSOY TAŞDEMİRCİ
- İlkokul sosyal bilgiler ve Türkçe ders kitaplarında ataerkil ideoloji
Patriarchal ideology in primary school social sciences and Turkish textbooks
SÜHEYLA TAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiAtatürk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN KÖSE
- İlköğretimde harita kullanımı üzerine bir inceleme
An evaluation about map use in elementary schools
İLKAY BUĞDAYCI
Doktora
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÖZTUĞ BİLDİRİCİ