Geri Dön

Şizofreni hastaları ve birinci derece akrabalarında düşünce süreci bozuklukluğunun sosyal biliş ile ilişkisi ve sosyal işlevsellik üzerine etkileri

The relation of formal thought disorder with social cognition and their effects on social functioning in schizophrenia patients and first degree relatives

PDF İndir

  1. Tez No: 859981
  2. Yazar: ÖZGE TÜRKOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ELİF ANIL YAĞCIOĞLU
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 220

Özet

Düşünce süreci bozukluğu (DSB), şizofreninin temel belirtilerinden biri olarak kabul edilmektedir ve hastaların 1.derece akrabalarında daha hafif formda görülmesiyle hastalık için olası bir risk belirtecidir. Şizofrenide sosyal biliş bozukluklarının görüldüğü pek çok çalışmada gösterilmiştir ve DSB gibi diğer belirtilerle ilişkisi önemli bir araştırma alanıdır. Bu çalışmada, şizofreni hastaları ve 1. derece akrabalarında (kardeşlerinde) DSB ve sosyal bilişin 3 boyutu olan zihin kuramı (ZK), duygu tanıma ve sosyal bilgi bozukluklarının belirlenmesi, DSB'nin sosyal biliş boyutlarıyla ilişkisinin incelenmesi ve DSB ve sosyal biliş becerilerinin sosyal işlevsellik ve hastalarda yaşam kalitesine olan etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Ek olarak sosyal bilgiyi değerlendirmeye yönelik geliştirilen Durumsal Özellikleri Tanıma Testi-2'nin (SFRT-2) Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenilirlik çalışmasının yapılması da amaçlanmıştır. Katılımcılar DSM 5'e göre şizofreni tanısı konan N=100 hasta, psikiyatrik hastalığı olmayan N=41 şizofreni hastalarının 1.derece akrabası (kardeşi), N=60 sağlıklı kontrol olmak 201 kişiden oluşmuştur. Tüm katılımcıların sosyodemografik özellikleri, ek olarak şizofreni hastalarında şimdiki ve geçmiş döneme ait klinik bilgileri ayrıntılı olarak not edilmiştir. Tüm katılımcılara; Düşünce ve Dil Bozukluğu Ölçeği Türkçe Formu (TALD-TR), sosyal biliş testleri olarak Gözlerden Zihin Okuma Testi, İma Testi, Yüzde Dışa Vuran Duyguların Tanınması Testi, Yüzde Dışa Vuran Duyguların Ayırt Edilmesi Testi ve Durumsal Özellikleri Tanıma Testi-2 (SFRT-2), nörobilişsel değerlendirme için Sayı Menzili Testi, Fonemik Sözel Akıcılık Testi ve İşitsel Üçlü Sessiz Harf Sıralaması Testi (ACT), sosyal işlevselliği değerlendirmek için Kişisel ve Sosyal Performans Ölçeği (PSP) uygulanmıştır. Şizofreni hastalarında ek olarak hastalık şiddetini belirlemek için Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PANSS) ve Klinik Global İzlenim Ölçeği (CGI), yaşam kalitesini değerlendirmek için Şizofreni Hastaları için Yaşam Niteliği Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmanın bulgularında; şizofreni hastalarının kontrollere göre TALD'ın tüm boyutlarında daha yüksek puan aldığı ve tüm sosyal biliş testlerinde daha kötü performans gösterdiği, şizofreni hastalarının kardeşlerinde ise sadece pozitif DSB'nin kontrollere göre daha fazla olduğu, şizofreni hastalarının kardeşlerinin sosyal biliş becerileri açısından kontrollerden farklılık göstermediği bulunmuştur. Şizofreni hastalarında negatif DSB'nin sosyal biliş boyutlarından zihin kuramı ve duygu tanıma ile negatif korelasyon gösterdiği, sağlıklı kontrollerde ise negatif DSB ile ilgili belirtilerin varlığının zihin kuramı ve sosyal bilgi performansı ile negatif korelasyon gösterdiği saptanmıştır. Şizofreni hastalarında negatif DSB'nin düşük sosyal işlevsellik ve yaşam kalitesinde bozulma ile ilişkili olduğu, zihin kuramı becerilerinin ise yaşam kalitesinde artma ile ilişki olduğu bulunmuştur. Şizofreni hastalarında sosyal işlevsellik ve yaşam kalitesinin negatif DSB ve sosyal bilgi performansı ile en iyi yordandığı belirlenmişken, sağlıklı kontrollerde ise sosyal işlevselliği negatif DSB ile ilgili belirtiler ve zihin kuramı becerilerinin en iyi yordadığı saptanmıştır. Ayrıca Durumsal Özellikleri Tanıma Testi-2'nin (SFRT-2) test- tekrar test güvenilirlik analizinde; ölçeğin alt puanlarında ön test ve son test arasındaki korelasyonların yüksek ve anlamlı olduğu saptanmıştır. Uyum geçerliğinde SFRT-2 puanları, diğer sosyal biliş testleriyle ilişkili bulunmuştur. Ayırt edici geçerlik için yapılan Receiver Operating Characteristic (ROC) analizi sonucunda testin şizofreni hastaları ve sağlıklı kontroller arasında iyi bir ayrım yaptığı gösterilmiştir (AUC = 0.74). Sonuç olarak, SFRT-2'nin Türkçe versiyonunun şizofreni hastalarında sosyal bilgi bozukluğunu değerlendirmek için güvenilir ve geçerli bir ölçüm sağladığı gösterilmiştir. Bu çalışmada şizofreni hastalarında düşünce süreci bozukluklarından özellikle negatif DSB'nin sosyal biliş bozukluklarıyla ilişkili olduğu, negatif DSB ve sosyal bilgi performansının hastaların sosyal işlevselliği ve yaşam kalitesi üzerinde önemli etkileri olduğu bulunmuştur. Şizofreni hastalarında negatif DSB ve genel olarak negatif belirtiler ile sosyal biliş bozukluklarının daha iyi anlaşılması ve bu alanları hedefleyen tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesine öncelik verilmesi, hastaların sosyal işlevselliğini ve yaşam kalitesini artırmak için önemli olacaktır.

Özet (Çeviri)

Formal thought disorder (FTD) is considered to be one of the core symptoms of schizophrenia and is a possible risk indicator for the disorder as they are seen in milder forms in first-degree relatives of patients. Social cognition deficits in schizophrenia have been shown in many studies and its relation with other symptoms such as FTD is an important area of research. This study aims to determine FTD and social cognition deficits including theory of mind (ToM), emotion recognition and social knowledge in schizophrenia patients and their first degree relatives (siblings), to examine the relation between FTD and social cognition domains, and to examine the effects of FTD and social cognition skills on social functioning and quality of life in patients. To conduct the validity and reliability study of the Turkish version of the Situational Features Recognition Test-2 (SFRT-2), which has been developed to assess social knowledge, was additionally aimed. Participants consisted of N=100 patients diagnosed with schizophrenia according to DSM-5, N=41 first-degree relatives (siblings) of schizophrenia patients without psychiatric disorders, and N=60 healthy controls. The sociodemographic characteristics of all participants were noted in detail, as well as the clinical information of schizophrenia patients. All participants were administered the Turkish version of Thought and Language Disorder Scale (TALD), the Reading the Mind in the Eyes Test, the Hinting Task, the Facial Emotion Identification Test, the Facial Emotion Discrimination Test and the Situational Features Recognition Test-2 as social cognition tests, the Digit Span Test, the Verbal Fluency Test and the Auditory Consonant Trigram Test (ACT) for neurocognitive assessment, and the Personal and Social Performance Scale (PSP) to assess social functioning. Additionally, in schizophrenia patients, the Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS) and the Clinical Global Impression Scale (CGI) were administered to determine the severity of illness, and the Quality of Life Scale was administered to assess quality of life. The results of the study revealed that schizophrenia patients had higher scores in all domains of TALD and significant impairments in all social cognition tests compared to controls, while siblings group had only more positive FTD than controls, and did not differ from controls in terms of social cognition skills. In schizophrenia patients, negative FTD was negatively correlated with ToM and emotion recognition among social cognition domains, whereas in healthy controls, the presence of symptoms related to negative FTD was negatively correlated with ToM and social knowledge performance. In schizophrenia patients, negative FTD was found to be associated with lower social functioning and deterioration in quality of life, whereas ToM skills were found to be associated with an increase in quality of life. In schizophrenia patients, social functioning and quality of life were best predicted by negative FTD and social knowledge performance, whereas in healthy controls, social functioning was best predicted by symptoms related to negative FTD and ToM skills. In addition, in the test-retest reliability analysis of the Situational Features Recognition Test-2 (SFRT-2), the correlation between the pre- and post-test of the scale was found to be high and significant. In the concurrent validity, SFRT-2 scores were found to be correlated with other social cognition tests. Receiver Operating Characteristic (ROC) analysis for discriminant validity showed that the test showed good discrimination between schizophrenia patients and healthy controls (AUC = 0.74). In conclusion, the Turkish version of the SFRT-2 was shown to provide a reliable and valid measure to assess social knowledge deficit in patients with schizophrenia. The results of this study suggest that among FTD in schizophrenia patients, mainly negative FTD is associated with social cognition deficits, and negative FTD and social knowledge performance have substantial effects on social functioning and quality of life of schizophrenia patients. It is important to better understand negative FTD and negative symptoms in general and social cognition deficits in schizophrenia patients and to prioritize the development of treatment approaches targeting these areas in order to improve the social functioning and quality of life of patients.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    377715

    Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış

    The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective

    ABDOLGADER MOHAMED ALİ

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2014

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN

  2. Tez No

    454078

    Şizofreni hastaları ve birinci derece akrabalarında minör malformasyonlar ile bilişsel fonksiyonların ilişkisi

    minor physical anomalies and cognitive correlates in schizophrenia patients and their first degree relatives

    ABİL ALPER KÖPRÜLÜ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    PsikiyatriAkdeniz Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BUKET CİNEMRE

  3. Tez No

    544854

    Şizofreni hastaları ve birinci derece akrabalarında serum alfa-sinüklein düzeylerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of serum alpha-synuclein levels in schizophrenia patients and first degree relatives

    DİĞDEM GÖVERTİ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL GÖKA

  4. Tez No

    377986

    Şizofreni hastaları ve birinci derece yakınlarında sosyal bilişsel işlevlerin değerlendirilmesi

    Evoluation of social cognitive functions in schizophrenia patients and their first-degree relatives

    RUKİYE AY

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    PsikiyatriOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMER BÖKE

  5. Tez No

    414800

    Şizofreni tanılı hastaların birinci derece akrabalarında zihin kuramının şizotipi ve bilişsel işlevler ile ilişkisi

    The relation of schizotypy and cognition with theory of mind in first-degree relatives of patients with diagnosis of schizophrenia

    ONUR KÜÇÜKÇOBAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BERNA BİNNUR AKDEDE

Geri Dön