Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık ile örgütsel muhalefet davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Eskişehir ili örneği)
Evaluation of the relationship between teachers' organizational citizenship and organizational dissent behaviours (Sample of Eskişehir)
- Tez No: 860160
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜYESSER CEYLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Örgütsel vatandaşlık davranışı, Örgütsel muhalefet davranışı, Öğretmenler, Organizational citizenship behaviour, Organizational dissent behaviour, Teachers
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (ÖVD), çalışanların görev tanımları dışında kendi isteklerine bağlı 'sorumlu davranışları' temsil etmektedir. Örgütlerde çalışanlar memnun olmadıkları kararlar ve uygulamalar karşısında politik sorumlu davranış olarak ele alınabilen Örgütsel Muhalefet Davranışı (ÖMD) göstermektedir. Bu çalışmada ÖVD ile ÖMD arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama yöntemlerinden ilişkisel desen ile gerçekleştirilen bu çalışmaya seçkisiz örnekleme yöntemi ile ulaşılan Eskişehir Tepebaşı ve Odunpazarı ilçelerinde ilkokullarda çalışan 307 öğretmen katılmıştır. Veriler 'Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği' ve 'Örgütsel Muhalefet Davranışı Ölçeği' aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre ÖVD ile dikey muhalefet arasında istatistiksel olarak pozitif yönlü anlamlı ilişkiye; dışa aktarılmış muhalefet ile istatistiksel olarak negatif yönlü ilişkiye ulaşılırken, ÖVD ile yatay muhalefet arasında ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Eskişehir'de Tepebaşı ve Odunpazarı ilçelerinde çalışan öğretmenlerin meslekteki hizmet süresi değişkenine göre ÖVD sergilemeleri istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterirken; yaş, cinsiyet ve daha önce yöneticilik yapıp yapmama değişkenlerine göre dışa aktarılmış muhalefet ifadelerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmiştir. Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarındaki artışın, örgüte fayda sağlayan dikey muhalefet düzeyinde de artış sağladığı ve genç öğretmenlerin muhalefet ifade ederken üstleriyle paylaşma riskini daha düşük düzeyde aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Genç öğretmenlerin okullarda sorumlu davranış olarak ÖVD ve ÖMD sergilemeleri için okul yönetimleri tarafından desteklenmeleri gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Organizational Citizenship Behaviour (OCB) represents 'the responsible behaviours' which are discretionary behaviours out of their job descriptions. Workers in organizations show Organizational Dissent Behaviours (ODB) which can be taken as political responsible behaviours against the decisions and practices that the workers are not contented. In this study, it was aimed to examine the relationship between OCB and ODB. 307 teachers working in primary schools in Eskişehir Tepebaşı and Odunpazarı districts, who were reached by random sampling method, participated in this study which was carried out with relational pattern of survey methods. Data were collected through the 'Organizational Citizenship Scale' and 'Organizationa Dissent Scale'. Data were analyzed by SPSS. According to the findings, there is a statistically significant positive relationship between OCB and upward dissent, while a statistically negative relationship between OCB and displaced dissent and it was concluded that there is no relationship between OCB and latent dissent. While there is a statistically difference in the OCB shown by teachers working in Tepebaşı and Odunpazarı districts of Eskişehir according to variable of job tenure; a statistically difference was observed in displaced dissent according to the variables of age, gender and whether or not they had been a manager before. It has been concluded that the increase in teachers' OCB behaviour also increases the level of upward dissent which benefits the organization, and the young teachers take the risk of expressing it with their superiors at a lower level. It was concluded that young teachers should be supported by school administrations to show OCB and ODB as responsible behaviour in schools.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between teachers' organizational citizenship behavior and organizational happiness levels
FARUK ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHRİ AYDIN
- Örgütsel vatandaşlık, örgütsel özdeşleşme ve okul etkililiği arasındaki ilişki
The relationship between organizational citizenship, organizational identification and school effectiveness
AHMET DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KAYA
- Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile iş yaşam dengeleri arasındaki ilişki
The relationship between organisational citizenship behaviour and work life balance of teachers
NAZMİ EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKİF HELVACI
- Okul iklimi ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma
A research on the relationship between school climate and teachers' organizational citizenship behavior
ÖZLEM KUBİLAY BAYKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRFAN ERDOĞAN
- Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları, örgütsel imaj algıları ve öğrenci başarıları arasındaki ilişki
The relationship between the teachers' organizational citizenship behavior, organizational image perceptions and the student's success
SEVA DEMİRÖZ
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL KAVAK