Afete müdahale zekası ve afet liderliği üzerine bir araştırma: Türkiye ve Türk Kızılay örneklemi
A research on disaster response intelligence and disaster leadership: Turkiye and Turkish Red Crescent sample
- Tez No: 860185
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA POLAT, DR. AHMET ÇAKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: OSTİM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Afetler, toplumların kısa sürede altından kalkamayacağı kadar çok kaynağa ihtiyaç duyulan, toplumsal ve bazen de küresel anlamdaki kurum ve ülkelerin bir araya gelerek koordineli şekilde müdahalede bulunmalarını gerekli kılan olaylardır. Afetlere müdahalede önemli hususlardan biri afete müdahale eden insanların müdahaledeki yeterlilikleridir. Zamanın kısa ve sonuçların ağır olması karşısında insani yeteneklere dayalı müdahale yeterliliği oldukça önem arz eden bir husustur. Afetler ve afetlere hazırlık konusunda daha fazla yol alması gereken bir ülke olarak Türkiye'de fiziki tedbirlerin dışında insan ve toplumla ilgili çalışmaların artması önemlidir. Bu çalışma bu düşüncenin bir ürünü olarak, bireysel ve toplumsal hazır bulunuşluk düzeyine katkı sağlamak için tasarlanmıştır. Çalışmada bu bireysel ve toplumsal hazır bulunuşluk düzeyini artırmada, afetlerde müdahale yeterliliğini sağlamada ve bu kapsamda bireylerin hazır bulunuşluk düzeylerinin anlaşılmasında katkı sağlayacağı düşünülen türetilmiş afete müdahale zekası ile bireylerin psikolojik sermayelerinin (umut ve psikolojik dayanıklılık alt boyutları çalışmaya dahil edilmiştir) afet liderliği üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Araştırmaya 402 Türk Kızılay çalışanı ile 917 diğer katılımcı olmak üzere toplam 1319 kişi katılmıştır. Araştırma neticesinde afete müdahale zekası gibi türetilmiş bir zeka türünden bahsedilebileceği ve bu zeka türünün“afete hazırlık ve hazır bulunuşluk zekası”ile“afet takım yönetimi zekası”alt boyutlarından oluştuğu tespit edilmiştir. Yine araştırma sonucunda afet liderliği kavramından bahsedilebileceği ve afet liderliğinin“afette hızlı ve doğru karar verme”ve“afet liderlik özellikleri”alt boyutlarından oluştuğu tespit edilmiştir. Araştırma neticesinde afete müdahale türetilmiş zekası ve psikolojik sermayenin afet liderliğini yordadığı tespit edilmiştir. Ayrıca psikolojik dayanıklılık ve psikolojik sermaye hariç diğer tüm değişkenlerin kadınlarla erkeklerde farklılık gösterdiği ve bu iki boyut hariç diğer sonuçların erkekler lehine olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre Türk Kızılay çalışanlarının afete müdahale türetilmiş zeka, psikolojik sermaye ve afet liderlik düzeyleri Türk Kızılay'da çalışmayanlara oranla istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek çıkmıştır. Afete maruz kalmanın afete müdahale türetilmiş zekası, psikolojik sermaye ve afet liderliği kapsamında farklı sonuçları etkilemediği araştırmanın bir diğer bulgularındandır. Özellikle afetlerin yoğun olarak yaşandığı Türkiye'de afetlere hazır bulunuşluk düzeylerini artırmada elde edilen bulguların kullanılabileceği değerlendirilmektedir. Afetlerde yetkililerin müdahil olduğu zamana kadar afet bölgesinde doğal olarak başlayan liderlik süreçlerinin, tesadüfilikten arındırılarak planlı bir sürece kavuşturulması kapsamında bu sonuçların etkili olarak değerlendirilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Disasters are events that require so many resources that societies cannot handle them in a short time, and require social and sometimes global institutions and countries to come together and intervene in a coordinated manner. One of the important issues in responding to disasters is the competence of people responding to disasters. In the face of short time and heavy consequences, the adequacy of intervention based on human abilities is a very important issue. As a country that needs to make further progress in disasters and disaster preparedness, Türkiye needs to increase studies on people and society, apart from physical measures. This study, as a product of this idea, is designed to contribute to the level of individual and social readiness. In the study, the effects of the derived disaster response intelligence and individuals' psychological capital (hope and psychological resilience sub-dimensions were included in the study), which are thought to contribute to increasing the level of individual and social readiness, ensuring the adequacy of intervention in disasters and understanding the readiness levels of individuals in this context, on disaster leadership were investigated. A total of 1319 people, including 402 Turkish Red Crescent employees and 917 other participants, participated in the research. As a result of the research, it was determined that a derived type of intelligence such as disaster response intelligence can be mentioned and that this type of intelligence consists of the sub-dimensions of“disaster preparedness and readiness intelligence”and“disaster team management intelligence”. Again, as a result of the research, it was determined that the concept of disaster leadership can be mentioned and that disaster leadership consists of the sub-dimensions of“quick and accurate decision making in a disaster”and“disaster leadership characteristics”. As a result of the research, it was determined that disaster response-derived intelligence and psychological capital predicted disaster leadership. In the study, it was determined that all variables except psychological resilience and psychological capital differed between men and women, and except for these two dimensions, the results were in favor of men. In addition, according to the results obtained, the disaster response-derived intelligence, psychological capital, and disaster leadership levels of Turkish Red Crescent employees were statistically significantly higher than those who did not work in Turkish Red Crescent. Another finding of the study is that exposure to disaster does not affect different outcomes within the scope of disaster response-derived intelligence, psychological capital, and disaster leadership. It is evaluated that the findings obtained can be used to increase disaster preparedness levels, especially in Türkiye, where disasters occur frequently. It is recommended that these results be evaluated as effective to eliminate the randomness of the leadership processes that begin naturally in the disaster area until the authorities intervene in disasters and turn them into a planned process.
Benzer Tezler
- Engellerden kaçınan ve çoklu hedef takib sistemi gerçekleştirebilen akıllı sürü İHA navigasyonu
Intelligent swarm UAV navigation system with obstacles avoidance and multi-target tracking capability
ELEBAID KHALID ELSAYED BAKHIT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolPamukkale ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ÖZEK
- Büyükşehirlerde kentsel dönüşüme yönelik bütünleşik mekânsal stratejik planlama yaklaşımı: Bursa ve İstanbul örnekleri
Integrated spatial strategic planning approach for urban transformation in metropolitan cities: The cases of Bursa and Istanbul
AHMET ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEM BEYGO
- Afete müdahale personelinin küresel iklim düzeyi bilgi düzeyi ve tutumları: Erzincan ili örneği
Global climate level knowledge and attitudes of disaster response staff: The case of Erzincan province
MELİS DİLAN AKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiGümüşhane ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYYÜP YİLDİZ
- Afete müdahale ekiplerinin duygusal emek bağlamında yaşam deneyimlerinin incelenmesi
Exploring the life experiences of disaster responders in the context of emotional labor
HACER ÇOBANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyal HizmetBitlis Eren ÜniversitesiAcil Durum ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT TEK
- Emergency medical system design for disaster response
Afete müdahale için acil tıp sistemi tasarımı
MEHMET KÜRŞAT ÖKSÜZ
Doktora
İngilizce
2020
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ITIR SATOĞLU