Amerikan dış politikasında devlet inşası: Afganistan tecrübesi (2001-2011)
State-building in American foreign policy: Afghanistan experience (2001-2011)
- Tez No: 860222
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Milli Savunma Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk Stratejik Araştırmalar ve Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler ve Bölgesel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Devlet kavramı insanların toplu olarak yerleşik hayata geçtiği ve kendilerini dış tehditlerden koruma ihtiyacı hissettiği dönemlerde ortaya çıkmıştır. Bireyin dış tehditlerden korunması hem yırtıcı hayvanlar ve diğer insan toplulukları olarak değerlendirilebileceği gibi hem de aynı toplumdaki diğer bireylerin olumsuz etkilerinden korunması olarak da değerlendirilebilir. Bu çerçevede devlet dış tehditlerden koruyucu ve toplum içerisinde ise düzenleyici bir yapı olarak ortaya çıkmıştır. Devlet yapısı şehir devletleri şeklinde ilk ortaya çıktığı dönemdeki şehir devleti aşamasından günümüzdeki modern ulus devlete kadar bir dönüşüm süreci geçirmiştir. Ancak tüm toplumlar bu dönemi tarihsel akış olarak nitelenen dönüşüm sürecine uygun geçirmemiştir. Kimileri bağımsızlıklarını sonradan kazanmış kimileri ise siyasi sistemi değiştirmek suretiyle yeni bir yapılanmaya gitmiştir. Ancak söz konusu yeni ortaya çıkan devlet yapılarında devletin inşası gibi zor ve meşakkatli bir süreci devam ettirecek gerekli kaynak ve tecrübenin olmayışı yeni bir konsepti ortaya çıkarmıştır. Uluslararası devlet inşası olarak isimlendirilen bu süreç çok taraflı organizasyonların ve diğer devletlerin devlet inşası amacıyla yeni ortaya çıkan devletteki kurumların inşasına, meşruiyet kazanmasına ve işlerliğine katkıda bulunmasıdır. Günümüzde oldukça yaygın olan bu konseptin en önemli temsilcisi hem uluslararası sistemdeki yeriyle hem de 125 yıllık tecrübesiyle ABD'dir. Dolayısıyla devlet inşası Amerikan dış politikasının önemli bir parçasıdır. Ancak dönemsel olarak gündemdeki yeri değişmektedir. Söz konusu durumun temel sebebi ise yönetimdeki parti ve başkanın benimsediği dış politika geleneği ve dünyaya bakışıdır. Amerikan dış politikası kadim başkanlar tarafından oluşturulan gelenekler ve Amerika'ya önem atfeden düşünsel yapılar üzerine kuruludur. Bahsedilen etkenler her başkanın dış politika yaklaşımını çeşitlendirmekte ve onlara alan açmaktadır. Dolayısıyla devlet inşası faaliyetleri de gelenek ve fikirlerden etkilenmektedir. ABD'nin son ve en uzun devlet inşası faaliyeti ise Afganistan'da gerçekleşmiştir. Zorlu bir coğrafyaya sahip parçalı bir ülke olan Afganistan'dan, imparatorluklar mezarlığı olarak anılmaktadır. 11 Eylül saldırıları neticesinde terörizmle küresel savaş mottosu uyarınca gerçekleştirilen Afganistan işgali zaman içerisinde bir devlet inşası süreci haline bürünmüştür. 10 yıl kadar süren bu inşa süreci içerisinde ABD öncü konumunda yer almıştır. Okumakta olduğunuz çalışmada devlet inşası faaliyetinin öncüsü konumundaki ABD'nin dış politika gelenekleri ve fikirleri kaynaklı etkenlerin Afganistan'daki devlet inşası sürecine yansımaları incelenmektedir.
Özet (Çeviri)
The concept of state emerged in the periods when people become sedentary collectively and felt the need to protect themselves from external threats. The protection of the individual from external threats can be evaluated both as predatory animals and other human communities, and as the protection of other individuals in the same society from the negative effects. In this context, the state emerged as a protective structure from external threats and a regulatory structure within society. The state structure has gone through a transformation process from its first appearance in the form of city states to today's modern nation state. However, not all societies have experienced this period in accordance with the transformation process described as historical flow. Some of them gained their independence later and some of them went to a new structure by changing the political system. However, the lack of the necessary resources and experience in these newly emerging state structures to continue such a difficult and arduous process as the construction of the state has revealed a new concept. This process, called international state building, is the contribution of multilateral organizations and other states to the construction, legitimacy and functionality of institutions in the newly emerging state for the purpose of state building. The most important representative of this concept, which is quite common today, is the USA, both with its place in the international system and with its 125 years of experience. Therefore, state building is an important part of American foreign policy. However, its place on the agenda changes periodically. The main reason for this situation is the foreign policy tradition and world view adopted by the governing party and the president. American foreign policy is based on the traditions established by founding fathers or former presidents and the intellectual structures that attach importance to America. The factors mentioned diversify each president's foreign policy approach and open up space for them. Therefore, state-building activities are also affected by traditions and ideas. The last and longest state-building activity of the USA took place in Afghanistan. Afghanistan, a fragmented country with a difficult geography, is known as the graveyard of empires. The invasion of Afghanistan, which was carried out in accordance with the motto of the global war against terrorism as a result of the September 11 attacks, turned into a state-building process over time. The USA was the leader in this construction process, which lasted about 10 years. In the study you are reading, the reflections of factors originating from the foreign policy traditions and ideas of the USA, which is the pioneer of process, on the state-building activities in Afghanistan are examined.
Benzer Tezler
- Factors affecting the NATO mission in Afghanistan
Afganistan'daki NATO misyonunu etkileyen faktörler
SEBGHATULLAH SINA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Uluslararası İlişkilerİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELNUR İSMAYIL
- Amerika Birleşik Devletleri'nin Afganistan politikasının analizi (2001 sonrası)
Analysis of the Afghanistan policy of the United States (Post 2001)
LAL MOHAMMAD LAME
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Uluslararası İlişkilerKocaeli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BUKET ÖNAL
- ABD dış politikası ve insan hakları (Rusya, Çin ve İran örnekleri bağlamında konunun değerlendirilmesi)
US foreign policy and human rights (evaluation of the subject within the context of Russian, Chinese and Iranian patterns)
ŞATLIK AMANOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN S. AYMAN
- L'instrumentalisation de l'énergie dans la politique étrangère Russe et ses effets sur la politique énergétique de l'Union Européenne
Rus dış politikasında enerjinin araçsallaşması ve Avrupa Birliği enerji politikasına etkileri
ZEYNEL KILINÇ
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
EnerjiGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ARDA
- The impact of identity on Syria's regional policy between 1946?2000
Suriye'nin 1946-2000 yılları arasındaki bölge politikasına kimliğin etkisi
OYTUN ORHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Uluslararası İlişkilerHacettepe ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
DOÇ. DR. EMEL G. OKTAY