Türk romanında kente göç ve kentleşme kaynaklı mekânsal değişimler (1960-1980)
Spatial changes due to urban migration and urbanization in Turkish novel (1960-1980)
- Tez No: 861616
- Danışmanlar: PROF. DR. AYFER YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
İnsan ile nesneler, bitkiler, hayvanlar ve yüzey yapılar arasında geçmişten günümüze sayısız ilişki biçiminden söz edilebilir. Bu ilişki biçimleri barınma ihtiyacı üzerinden mekân ve mimariyi, söz sanatları üzerinden edebiyatın hemen hemen bütün türlerini ve tahkiye üzerinden de romanı inşa etmiştir. Mekân, romanın kurgusal yapısının olmazsa olmaz parçalarından biridir. Mekânı; romanda anlatılan olayların ortaya çıkması için gereksinim duyulan zemin, sahne şeklinde tanımlamak mümkündür. Bir romanda olayın anlatımı, nedenleri, bağlantıları, çatışmaların yansıtılması temanın aktarımında ne kadar önemli ise bunların doğrudan ilintili olduğu mekânın anlatımı da bir o kadar önem arz eder. Mekân sadece canlıların üzerinde veya içinde yaşadığı fiziksel bir çerçeve ya da geometrik yayılım değildir; aynı zamanda insan varlığının, ruhunun doğal uzantısı anlamını taşır. Dolayısıyla insan eliyle oluşturulan mekân; insanla birlikte gelişir, değişir, değer ve dinamizm kazanır. İnsan ile mekân arasındaki ilişki tek yönlü seyretmez. Nasıl ki mekânlar insan tarafından şekillendirilip inşa ediliyor ise mekânlardaki değişimler de insan yaşamının hemen her alanını etkiler. Mekân, insan yaşamının ilk anından son anına kadar daima iç içe olduğu bir fenomen olarak ele alındığında bireysel ve toplumsal hayatın izlerini mekânlarda sürebilmemiz söz konusudur. İnsan farklı mekânlarda vakit geçirir veya yaşam sürebilir. İnsanın bulunduğu mekânı değiştirmesi, dönüştürmesi ya da bir mekândan başka bir mekâna taşınması yeni sosyal ilişkileri, bilgi, beceri ve yaşam pratiklerini de beraberinde getirir. Türkiye'nin yakın geçmişine bakıldığında özellikle 1950'lerden itibaren çeşitli ekonomik koşullar ve kenti çekici kılan etkenler nedeniyle köyden kente göçte ciddi bir artış yaşandığı bilgisine ulaşılmaktadır. Kentlerde ise hızlı fakat bir o kadar da kontrolsüz bir kentleşme sürecinin başladığı görülür. Bu gelişmelerin 1960-1980 yıllarına tekabül eden zaman dilimindeki mekân bahsinde; köy-kent karşıtlığı, kentsel alanların büyümesi ve kalabalıklaşması, yapılaşma, plansız yapılaşma, yenileşme, kentlileşme, modernleşme, gecekondulaşma, apartmanlaşma gibi gerçeklik ve kavramların öne çıktığı söylenebilir.“Türk Romanında Kente Göç ve Kentleşme Kaynaklı Mekânsal Değişimler (1960-1980)”başlıklı çalışmamızda, gerçek hayatın akışına doğrudan tanıklık eden mekânın 1960-1980 yılları arasında neşredilen yirmi roman örneğindeki temsillerine yer verilmiş; elde edilen içerik edebiyat ve sosyoloji disiplinlerinin sunduğu verilerden hareketle söz konusu yıllar arasında Türkiye'nin bireysel ve sosyal hayat pratikleriyle gösterdiği etkileşim açısından incelenmiştir. Edebiyat-mekân-insan ilişkisini 1960-1980 arası Türk romanına özgü bir seçki çerçevesinde ele alan bu çalışma ile hem romanın kurmaca âleminde mekânın değişim suretlerinin ortaya konulması hem de günlük hayatta mekâna yönelik oluşumların daha iyi kavranması açısından konu ile ilgili gelecek araştırmalara katkı sağlamak hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
From the past to the present, it can be mentioned that a wide range of relationships have developed between humans and objects, plants, animals, and surface forms. These forms of relationship have built space and architecture through the need for shelter, almost all genres of literature through the arts of speech and the novel through narrative. One of the essential components of the novel's literary framework is space (place). Space can be defined as the setting, the stage upon which the events of the novel are built. In a novel, the narration of the event, its causes, connections, and the reflection of conflicts are as important as the narration of the place, which is directly related to them, in conveying the theme. Space is not just a physical frame or geometric spread on or in which living things live; It also means the natural extension of the human being, of the soul. As a result, human-made space changes, grows, and acquires worth and vitality in tandem with human beings. There is a reciprocal interaction between people and space. Similar to how humans shape and construct places, alterations and transformations in spaces have an impact on nearly every facet of human existence. One can follow the trails of social and individual life in spaces by viewing space as a phenomenon in which human life is always entwined from the very beginning to the very end. People travel or reside in different locations. Moving, altering, or shifting locations results in the acquisition of new living practices, knowledge, abilities, and social relationships. When considering Turkey's recent past, it is well known that, particularly since the 1950s, there has been a notable rise in migration from rural to urban areas because of a variety of economic causes and city-attractiveness. In cities, a rapid but uncontrolled urbanization process has begun. When discussing space, it can be said that notions and realities from the 1960s to 1980s-such as the conflict between village and city, the expansion and getting crowded of urban areas, construction, unplanned construction, renewal, urbanization, modernization, slumism, and apartmentization-come to light. In our study, entitled“Spatial Changes due to Urban Migration and Urbanization in Turkish Novel (1960-1980)”, representations of the place, which directly witnesses the flow of real life, in twenty novels published between 1960 and 1980 are included. The obtained content is analyzed in terms of how it interacts with Turkish social and individual life practices during the relevant years, based on the data provided by the fields of literature and sociology. With this study, deals with the literature-space-human relationship within the frame of a selection specific to Turkish novels between 1960-1980, it is aimed to contribute to the future research on the subject in terms of both revealing the ways of change of space in the fictional world of the novel and providing a deeper understanding of the developments regarding the space that occur in everyday life.
Benzer Tezler
- 1950 sonrası Türk romanında köyden kente göç: Latife Tekin, Sevgi Soysal ve Adalet Ağaoğlu örneği
Migration from the village to city in Turkish novel after the 1950: The example of Latife Tekin, Sevgi Soysal and Adalet Ağaoğlu
KÜBRA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKastamonu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ONUR HASDEDEOĞLU
- İmparatorluktan cumhuriyete tarihsel bir kaynak olarak Türk köy romanında köy ve köylü
Village and villager in the Turkish village novel as a historical resource from empire to republic
HASAN KENDİRCİ
- Demirtaş Ceyhun'un öykü ve romanlarında yapı ve izlek
Structure and theme in Demirtaş Ceyhun's stories and novels
ÖMER APUHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAYLAN ABİÇ
DR. GÜRHAN ÇOPUR
- İstanbul-Zeytinburnu'nda ulusötesi kentleşme aktörleri olarak Türk kökenli göçmenler
The immigrants of Turkish origin as the actors of transnational urbanism in Istanbul, Zeytinburnu
YASEMİN ÇAKIRER
Doktora
Türkçe
2012
Sosyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
- The intertextual relationships between the works of Albert Camus and Yusuf Atılgan
Albert Camus ve Yusuf Atılgan eserleri arasındaki metinlerarası ilişkiler
HAZAR FARUK GÜVEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Karşılaştırmalı EdebiyatBingöl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYDIN GÖRMEZ