Sağlık okuryazarlığının akılcı ilaç kullanımı farkındalığı ve hasta aktiflik düzeyi üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the impact of health literacy on rational drug use awareness and patient activity level
- Tez No: 861642
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET YORULMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu çalışma, sağlık okuryazarlığının akılcı ilaç kullanımı farkındalığı ve hasta aktiflik düzeyi üzerindeki etkisinin incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma evrenini Türkiye'de yaşayan 18 yaş ve üstü kişiler oluşturmaktadır. Olasılığa dayalı olmayan örnekleme türünden kolayda örnekleme türü kullanılıp 502 kişiye ulaşılmıştır. Çalışma nicel araştırma modeli ile planlanıp, üç ölçekten oluşmaktadır. Bunlar; sağlık okuryazarlık ölçeği TSOY-32, akılcı ilaç kullanımı farkındalığı ölçeği ve hasta aktiflik düzeği ölçeğidir. Bu araştırmada kullanılan ölçek soruları, Google Forms üzerinden hazırlanılıp, çevrimiçi anket yöntemiyle katılımcılara ulaştırılmıştır. Veriler SPSS-27 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Sosyodemografik veriler için frekans tabloları hazırlanmıştır. İki gruplu değişkenler arasındaki ortalama farklılıkları incelemek için bağımsız örneklem t-testi, üç veya daha fazla grup içeren değişkenler için ise tek yönlü anova analizi kullanılmıştır. Ölçekler arasındaki ilişkinin yönünü ve derecesini belirlemek amacıyla Pearson korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini görmek üzere doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Bu analizler, alfa=0,05 düzeyinde yapılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin cronbach alpha güvenilirlik katsayısı sırasıyla sağlık okuryazarlık ölçeği için 0,95; akılcı ilaç kullanımı farkındalığı için 0,73; hasta aktiflik düzeyi için 0,87 olarak bulunmuştur. Araştırmada yer alan bireylerin %51,8'i kadın iken, %48,2'si erkektir. Araştırmanın sonucunda sağlık okuryazarlık düzeyi ile akılcı ilaç kullanımı farkındalığı düzeyi arasında pozitif bir yönde bulunan ve zayıf düzeyde anlamlılık gösteren bir ilişki mevcuttur. (r=,235; p=,000). Hasta Aktiflik Düzeyi Ölçeği ile Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği arasında pozitif bir yönde bulunan ve zayıf düzeyde anlamlılık gösteren bir ilişki mevcuttur. (r=,271; p=,000). Hasta Aktiflik Düzeyi Ölçeği ile Akılcı İlaç Kullanımı Farkındalık Ölçeği arasında pozitif bir yönde bulunan ve zayıf düzeyde anlamlılık gösteren bir ilişki mevcuttur. (r=,301; p=,000).
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the impact of health literacy on rational drug use awareness and patient activation levels. The study population consists of individuals aged 18 and over living in Turkey. A non-probability sampling type, specifically convenience sampling, was used to reach 502 individuals. The study was planned using a quantitative research model and consists of three scales. These are the Health Literacy Scale TSOY-32, the Rational Drug Use Awareness Scale, and the Patient Activation Level Scale. The scale questions used in this research were prepared via Google Forms and delivered to the participants via an online survey method. Data were analyzed using the SPSS-27 program. Frequency tables were prepared for sociodemographic data. The independent samples t-test was used to examine mean differences between two groups of variables, while one-way ANOVA analysis was used for variables involving three or more groups. Pearson correlation analysis was performed to determine the direction and degree of the relationship between the scales. Linear regression analysis was applied to see the effect of the independent variable on the dependent variable. These analyses were conducted at an alpha level of 0.05. The Cronbach's alpha reliability coefficients for the scales used in the research were found to be 0.95 for the Health Literacy Scale, 0.73 for the Rational Drug Use Awareness Scale, and 0.87 for the Patient Activation Level Scale, respectively. Of the individuals in the study, 51.8% were female, and 48.2% were male. The results of the study show that there is a positive and weakly significant relationship between health literacy levels and rational drug use awareness levels (r=0.235; p=0.000). There is a positive and weakly significant relationship between the Patient Activation Level Scale and the Health Literacy Scale (r=0.271; p=0.000). There is also a positive and weakly significant relationship between the Patient Activation Level Scale and the Rational Drug Use Awareness Scale (r=0.301; p=0.000).
Benzer Tezler
- E-sağlık okuryazarlığının akılcı ilaç kullanımı üzerine etkisinde dijital okuryazarlığın aracılık rolü: Bozüyük Devlet Hastanesi örneği
Mediating role of digital literacy in the effect of e-health literacy on rational drug use: The case of Bozüyük State Hospital
ÖMER BARLAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sağlık Kurumları YönetimiDüzce ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN KARAGÖZ
- Edirne il merkezinde yaşayan yetişkinlerin sağlık okuryazarlığı düzeyinin ve akılcı ilaç kullanımına etkisinin araştırılması
Investigating the level of health literacy of adults living in Edirne province centre and its effect on rational drug use
HALİM DURGUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiTrakya ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMDİ NEZİH DAĞDEVİREN
- COVİD-19 pandemisi döneminde SBÜ Dışkapı Yıldırım Beyazıt SUAM'ne başvuran hastaların akılcı ilaç kullanımı ölçeği ile sağlık okuryazarlığı ölçeği puanlarının karşılaştırılması
Comparison of rational drug use scale and health literacy scale scores of patients applying to health science university Dişkapi Yildirim Beyazit Training and Research Hospital during the COVİD-19 pandemic period
MÜCAHİT ÇAVDAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM SUVAK
- Hipertansiyon tedavisi alan hastalara hemşire tarafından verilen eğitimin akılcı ilaç kullanımı ve sağlık okuryazarlığına etkisinin değerlendirilmesi
Evaluate the effects of education given by nurses on rational drug use and health literacy of patients receiving hypertension treatment
VAHİDE ÇAKMAK
Doktora
Türkçe
2019
HemşirelikManisa Celal Bayar ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZGİ ÇINAR PAKYÜZ
- Hemşirelik öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ve akılcı ilaç kullanımı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between nursing students' health literacy levels and rational drug use
CANAN AKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaHemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN ÖZAKGÜL