Türk idare tarihinde hakimiyet anlayışı (Türkçe kaynaklara göre başlangıçtan XI. yüzyılın sonuna kadar)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 86271
- Danışmanlar: PROF. DR. REŞAT GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
ÖZET Türk devlet ve hakimiyet düşüncesi meşru temelleri olan yüksek bir yönetim anlayışından kaynaklanmıştır. Türk idare anlayışında siyasi otorite veya hakimiyet kavramı“kut”sözcüğü ile ifade edilmekteydi. Kut'u yani egemenlik hakkını Tanrı vermekte olup, hükümdar yönetme yetkisini Gök'ten alıyordu. Bir başka deyişle hükümdar, Tanrı irade ettiği, kendisine“kut”(hakimiyet kudreti),“ûlûğ”(nasip ve kısmet) ve“yarlıg”(Tann'nın izni, kader) bahşettiği için insanları yönetme hakkına sahip olmuştu. Anlaşılacağı gibi Türk siyasi iktidar düşüncesi kaynağı bakımından“Karizmatik”bir karakter taşıyordu. Fakat bu karizmatik olma hali daha çok bir“Aile Karizması”ve“Kurumsal Karizma”şeklinde gelişmişti. Şöyleki, Türk otorite fikri, Tanrı menşeli olması bakımından“Karizmatik”, yönetim hakkının bir aileye (Aşina ailesi) bahşedilmesinden dolayı“Aile Karizması”ve bu hakimiyet gücünün Türk töresince sınırlandırılması bakımından da“Kurumsal”olarak belirlenebilir. Bu hükümranlık anlayışı kanunî bir meşruiyete dayanıyordu.“İl (kut) gider töre kalır”sözü bunu en açık şekilde ifade etmektedir. Türk hükümdarı kanun yapan Fakat buna kendisi uymayan cinsten bir monark değil, bilakis töreye uyduğu sürece tahtta kalabileceğini bilen bir yönetici idi. Türk devletlerinde siyasi otoriteyi kontrol eden danışma meclisleri bulunuyordu. Türkler İslâm dinini benimsedikten sonra da bu hakimiyet anlayışlarını değiştirmemişler, kurdukları İslâm devletlerinde de aynı felsefeyi yaşatmışlardır. Çünkü Türk hakimiyet fikri her yönüylebütünlük arzetmektedir. Hatta kanaatimizce Türk amme hukuku anlayışı ve Türk tarzı din-siyaset ilişkisi İslâm yönetim biçimini de etkilemiş, diğer müslüman devletlerinde görülen teokratikleşme eğilimi Türk hükümranlık prensiplerinin devam ettiği Ttirk-İslâm devletlerinde yer bulamamıştır. Türk hakimiyet düşüncesinde yöneten-yönetilen arasındaki ilişki, ileri bir kanun meşruiyetine dayanıyor, karşılıklı hak-hukuk prensibi içinde devletin adeta halkı için varolduğu inancı ve sosyal devlet'i hatırlatan icraatları ile ileri bir devlet fikrine ulaşılıyordu. Adaletli yönetim ilkelerine Türkler, en az bin yıl önce ulaşmışlar ve oluşturdukları siyasi teşekküllerde bu özgün hükümranlık anlayışını uygulamışlardır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Türk hukukunda vergilendirme yetkisinin sınırlandırılmasında hukuk devleti ve sosyal devlet ilkesi
The limitation of taxation power in turkish law in terms of the rule of law and welfare state principles
FATİH DİLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR ALTINOK
- 111 nolu Kerkük Mufassal Tahrir defterine göre XVI. yüzyılda Kerkük
Kerkuk in 16 th century according to the Kerkük detailed census book no 111
AHMET RECEP TEKCAN
- Altın Orda-Rus ilişkileri ve Altın Orda'nın Rusya'ya etkileri (Altın Orda Devleti'nin yıkılışı ve Çarlık Rusyası'nın kuruluş sürecinde)
Golden Horde-Russian relations and the influences of Golden Horde Over Russia (during the Collapse of Golden Horde and the Establishment of Tsardom Russia )
İLYAS KAMALOV
Doktora
Türkçe
2008
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Bölümü
PROF. DR. GÜLÇİN ÇANDARLIOĞLU
- Türk ve İslâm hâkimiyet telâkkileri çerçevesinde isyan suçu
The crime of rebellion in the context of Turkish and Islamic sovereignty
MEHMET MURAT KAMAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukAnkara ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN ÜNAL ÖZKORKUT