Geri Dön

Yemeğin gizli rolü: Yemeğin iyi oluşa katkısı ve yeme davranışının psiko-sosyal alt yapısı

The hidden role of food: Its contribution to well-being and the psycho-social background of eating behavior

  1. Tez No: 862815
  2. Yazar: ZEYNEP ÇAKAR
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA TURAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 100

Özet

Tüm insanların yaşam içerisinde arzu ettikleri ortak nokta 'iyi olmaktır'. Bu noktadan hareketle, bireyin iyi oluşunu keşfetmek ve geliştirmesini sağlamak büyük önem taşımaktadır. İnsanın en temel gereksinimi, beslenmektir. Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisine bakıldığında fizyolojik, psikolojik ve sosyal gereksinimler karşılandığında birey kendini gerçekleştirebilmektedir. Bu çalışmada da, temel bir gereksinim olan yemek ile iyi oluş arasındaki ilişki incelenecektir. Kişinin ihtiyaçlarını giderebilmesi ve potansiyelini ortaya koyabilmesi için iyi bir halde bulunması gerekmektedir. Böylece birey kendini gerçekleştirebilmektedir. Buradan yola çıkarak yemek ve iyi olma hali arasında bir köprü kurulan bu çalışmada, bireyin kendini gerçekleştirebileceği, potansiyelini ortaya koyabileceği ve iyi oluşa ulaşabileceği düşünülmektedir. Yemeğin iyi oluşa olan katkısı incelenerek, yeme davranışını etkileyen biyopsikososyal bileşenler literatür kısmında ele alınmıştır. Çalışmanın modeli için ilişkisel tarama metodu kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi, Türkiye genelinde 18-65 yaş aralığında 406 sağlıklı ve gönüllü yetişkin bireylerden oluşmaktadır. Çalışmaya yeme bozuklukları tanısı alan kişiler dahil edilmemiştir. Veri toplama aracı olarak, çevrim içi anket ve ölçek yoluyla katılımcılara ulaşılmıştır. Katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Genel İyi Oluş Kısa Formu, Türkçe Duygusal Yeme Ölçeği ve Duygusal İştah Anketi kullanılmıştır. Verilerin analizi için IBM SPSS (Statistical Program For Social Sciences) 27 programından yararlanılmıştır. Çalışmaya ait verilerin değerlendirilmesinde, ölçeklerin güvenirlik, geçerlilik, normal dağılım ve faktör analizleri yapılmıştır. Verilerin normal dağılıma uygun olduğu test edildikten sonra parametrik test uygulaması yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistiksel analizler için ortalama değer analiz testleri yapılmıştır. Verilerin betimleyici analizleri için t test, ANOVA ve Post Hoc testleri uygulanmıştır. Hipotez sınamaları için korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, yeme davranışı ve iyi oluş arasında orta seviyede anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Bireyin duygusal iştah ve duygusal yeme davranışında bulunması bireyin iyi oluşunu düşürdüğü sonucuna ulaşılmıştır. Literatür kısmında ifade edilen din, politika, ekonomi, sanat, kültür, psikoloji, fizyoloji ve bilişsel süreçler yemek olgusu üzerinden bireyin iyi oluşunu etkileyen faktörler olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışma sonucunda elde edilen bulgu farklı disiplinlere de katkı sağlayabileceği gibi bireylerin yeme davranışları incelenerek psikoterapi süreçlerinde katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

The common point that all people desire in life is to 'be well'. From this point of view, it is of great importance to discover and develop the well-being of the individual. The most basic human need is to be fed. According to Maslow's hierarchy of needs, when physiological, psychological and social needs are met, individuals can realize themselves. In this study, the relationship between food, a basic need, and well-being will be examined. In order to fulfill one's needs and reveal one's potential, one needs to be in a good state. Thus, the individual can realize himself/herself. Based on this, in this study, which builds a bridge between food and well-being, it is thought that the individual can realize himself/herself, reveal his/her potential and achieve well-being. By examining the contribution of food to well-being, the biopsychosocial components affecting eating behavior are discussed in the literature section. Relational survey method was used for the model of the study. The sample of the study consisted of 406 healthy and volunteer adults aged 18-65 years across Turkey. People diagnosed with eating disorders were not included in the study. As a data collection tool, participants were reached through an online questionnaire and scale. Sociodemographic Information Form, General Well-Being Short Form, Turkish Emotional Eating Scale and Emotional Appetite Questionnaire were used. IBM SPSS (Statistical Program For Social Sciences) 27 program was used for data analysis. Reliability, validity, normal distribution and factor analysis of the scales were performed in the evaluation of the data. After testing that the data were suitable for normal distribution, parametric test was applied. Mean value analysis tests were performed for descriptive statistical analyses. For descriptive analysis of the data, t test, ANOVA and Post Hoc tests were applied. Correlation and regression analyses were used for hypothesis testing. As a result of the study, a moderately significant relationship was found between eating behavior and well-being. It was concluded that an individual's emotional appetite and emotional eating behavior decreases the individual's well-being. It is understood that religion, politics, economy, art, culture, psychology, physiology and cognitive processes mentioned in the literature section are factors that affect the well-being of the individual through the phenomenon of eating. The finding obtained as a result of this study can contribute to different disciplines and it is thought that it will contribute to psychotherapy processes by examining the eating behaviors of individuals.

Benzer Tezler

  1. Gaitada gizli kan pozitifliği nedeniyle tetkik edilen hastalarda sonuçlarının değerlendirilmesi

    The evaluation of the results in patients with positive fecal occult blood

    SEMRA İBİŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KENAN BÜYÜKAŞIK

  2. Sivil toplum kavramı çerçevesinde 28 Şubat süreci ve TÜSİAD'ın sürece bakışı

    The 28 February process within the notion of sivil society and TÜSİAD's point of view

    ERGÜN DİLAVEROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Siyasal BilimlerSakarya Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İRFAN HAŞLAK

  3. Developing semantic context-based AI solutions for food image recognition

    Gıda görüntüleri tanımlamada semantik bağlam bilgisi tabanlı yapay zeka çözümlerinin geliştirilmesi

    BENGÜ ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBahçeşehir Üniversitesi

    Büyük Veri Analitiği ve Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖVGÜ ÖZTÜRK ERGÜN

  4. Kadınlarda sezgisel yeme ile yeme tutumu ve mental iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigating the relationship between intuitive eating, disordered eating and mental wellbeing in women

    KARDELEN CANAN ERGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Uygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TAYFUN DOĞAN

  5. Metaheuristic algorithms to enhance artificial neural network for medical data classification

    Tıbbi veri sınıflandırması için yapay sinir ağını geliştirmek için meta-heuristik algoritmalar

    IHSAN SALMAN JASIM AL GBURI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAltınbaş Üniversitesi

    PROF. DR. OSMAN NURİ UÇAN

    DOÇ. DR. KHALİD SHAKER