Geri Dön

Demokrat Parti dönemi Türk-Amerikan ilişkileri (1949-1960)

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 86297
  2. Yazar: H. GÜLŞEN DOĞRAMACI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. E. SEMİH YALÇIN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1998
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 84

Özet

ÖZET Türk-Amerikan ilişkileri Amerika'nın II. Dünya Savaşı'ndan sonra bir süper güç haline gelmesi ile siyasi ile siyasi yani kuvvet dengesi niteliği kazanmaya başlamıştır. İncelediğimiz dönemde Türkiye savaşın sonunda ortaya çıkan ikinci süper güç diyebileceğimiz Rusya'nın tehdidi ile karşı karşıyadır. Rusya Türkiye tarafından endişe ile izlenen bir yayılma politikası izlemekte, Boğazlarda ve Doğu Anadolu'da kendi çıkarma yeni düzenlemeler istemekteydi. Bu durum Türkiye'nin Rusya'ya karşı Batı Bloku yaratma gayreti içindeki Amerika'ya yaklaşmasına neden olmuştur. İlişkilerdeki sıcaklığın ilk belirtisi 1946'da ABD'nin Washington'da ölen Türk Büyükelçisi Münir Ertegün'ün naaşım İstanbul'a Missouri Zırhlısı ile göndermesidir. Bu, o sırada Sovyet tehlikesi ile karşı karşıya kalan Türkiye için açık bir destek olarak değerlendirilmiştir. Soğuk savaş döneminde Amerika Rus, aynı zamanda Komünizm tehlikesi ile karşı karşıya olan devletlere ve bu rejimle yönetilen ülkelere komşu devletlere açık destek vermeye başladı. Bunlardan jeopolitik açıdan en önemli devlet Türkiye ve Yunanistan idi. Bu politikanın bir sonucu olarak Amerika, Türkiye'yi ekonomik, askeri ve siyasi açıdan desteklemiş, Sovyet etkisinden kurtarmaya çalışmıştır. Bu yardımları sağlamak için Truman ve Marshall yardım programlan ayrıca Eisenhower Doktrini yaratılmıştır. Truman yardımı sonucu ABD 22 Mayıs 1947'de yürürlüğe giren bir kanunla Türkiye'ye mali yardım, malzeme, hizmet ve bilgi yardımı, askeri ve teknik uzmanlar göndermiştir. Bu Kanun'un adı "Yunanistan ve Türkiye'ye Yardım KanumTdur. Bu yardım Türkiye'ye Rusya'ya karşı önemli bir avantaj ve prestij kazandırmıştır. Türkiye, Irak, İran ve Pakistan arasında imzalanan Bağdat Paktı* sayesinde bölgede Rusya'ya karşı önemli bir savunma ittifakı kurulmuştur. Ancak Bağdat Paktı'mn Türkiye'nin Rusya ve pakta katılmayan diğer Arap ülkeleri ile ilişkilerinde olumsuz etkisi olmuştur. Daha sonraki adı CENTO'dur. fflEisenhower Doktrini ise Ortadoğu'da banş ve güvenliği sağlamak amacı ile Ortadoğu ülkelerine yardım amacı taşımaktadır. Türkiye 22 Mart 1957'de Bağdat Paktı'nın diğer üyeleri ile birlikte Eisenhower Doktrini'ne katılmıştır. Bu doktrinin en önemli sonucu Türkiye'nin Ortadoğulu bir ülke olarak Batılı müttefiki ABD'nin dostu ve yardımcısı kimliğine bürünmesidir. Bu doktrinin en önemli sonucu İngiltere'nin Ortadoğu'daki liderliğine son vermesi ve ABD'nin Bağdat Paktı devletlerine karşı açık bir yüklem altına girmiş olmasıdır. ABD böylece Ortadoğu'da kesin söz sahibi olduğunu söyleyebiliriz. Tüm bu gelişmeler Rusya'nın etkisinde bulunan Suriye ile Türkiye arasında gerginliklere sebep olmuş ve doktrinin etkileri açığa çıkmıştır. Rusya Suriye'ye askeri yardım yapmış ve Türkiye doğu ve güney sınırından gelecek tehlikelerle karşı karşıya kalmıştır. Türkiye dünya barışının korunması ve komşusu olan ülkelerle her zaman iyi niyet anlayışı içinde dostane ilişkiler kurmak istediğini her firsatta belirtmiş, ancak Suriye-Türkiye arasındaki gerginlik bir süre devam etmiştir. Suriye olayı Ortadoğu'da ihtimal gerginlik ve tecavüzleri gündeme getirmiş ve ABD'nin Bağdat Paktı'na pakta üye devletleri her türlü saldırıya karşı korumak amacı ile dolaylı olarak dahil olması ile sonuçlanmıştır. ABD üye devletlerle yaptığı ikili anlaşmalar ile onları koruma ve yardım etme garantisi vermiştir. Bu çerçevede Türkiye ile ABD arasında 24 Şubat 19S9'da Karşılıklı işbirliği Anlaşması imzalanacaktır. Marshall Yardımı Programı ise Türkiye'yi ekonomik açıdan destekleyen bir anlaşmadır. Türkiye Ankara'da 4 Temmuz 1948 'de imzaladığı bir anlaşma ile bu programa dahil edilmiştir. Marshall Yardımı, II. Dünya Savaşı sırasında ekonomileri yıpranmış, ekonomik ve sosyal bakımdan kalkınması gerekli devletler içindir. ABD'nin, bu devletlerin Rusya'nın etkisinde kalmalarından çekindiği için uygulamaya koyduğu bir plandır. Türk-Amerikan ilişkilerinde temel değişikliklere neden olan olaylardan biri de Türkiye'nin Kore Savaşı'na katılarak Komünizm tehlikesine karşı batıya, dolayısı ile batının lideri ABD'ye destek vermesidir. Türkiye, Birleşmiş Milletler'in amacı ve hedeflerine uymak ve dünya barışının korunmasına katkıda bulunmak istediği için bu savaşa katıldığını açıklamış, özellikle ABD'nin sempatisini kazanmıştır. IVTürkiye'nin Kore Savaşı' na katılmasının en önemli sonucu 18 Şubat 1952'de NATO'ya üye olarak kabul edilmesidir. Türkiye NATO'ya girerek tüm güvenliğini NATO içindeki ortak savunma ve işbirliğine bağlama gibi bir avantaj kazanmış ve ABD'nin resmen desteğini kazanmıştır. NATO'ya üye olduktan sonra ABD ile Türkiye arasında bir dizi ikili anlaşmalar imzalanmıştır. Araştırdığımız dönemde Rusya ve ABD'nin Ortadoğu'da iki rakip olarak güç dengesini kendi lehlerinde yaratmaya çalıştıklarını söylememiz mümkündür. Bunun sonucu Ortadoğu'da bir Savunma Paktı imzalanması ve Ortadoğu ülkelerinin Rusya'ya ve komünizme karşı ekonomik olarak desteklenmesidir. Bu çerçevede gelişen en önemli iki olay Bağdat Paktı ve Eisenhower Doktrini'dir.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT The relationship between Turkey and the become one of“politics”and“balance of power”after the USA joined World War n on 7 December 1941 and, as a result, became a“Super Power”. Turkey had a role in the American strategy to create a Western Bloc against the Soviet Bloc. This process gained acceleration in 1952, when Turkey became a member of NATO. Another important step in Turkish-American relationship is Turkey's membership to NATO. Although the United States did not object to Turkey's membership, England and some other European countries did, fearing that Russia would react strongly to this decision and might even choose to make war. England wanted to stay in the USA England, Turkey and Egypt. England also wanted Turkey to stay within this military alliance as a Middle Eastern country. However, when Egypt objected to this alliance, England had to agree to Turkey's membership to NATO. As a result, NATO Council of Ministers decided to admit Turkey and Greece to the alliance at a meeting held in London on 17 October 1951. This protocol was approved by the US Senate on 29 January 1952. Turkey has joined the NATO Forces Act. Another important development in Turkish-American relationship was the singing of a cooperation treaty on 10 June 1955 which, according to the Mac Mahon Act, aimed to inform other countries of certain data related to civilians and which necessitated collaboration in the use of atomic energy for peaceful purposes. Another important development is the Eisenhower Doctrine. This doctrine is a result of the Arab-Israel war in 1956. As Russia threatened Israel, England and France, and mentioned sending troops to the Middle East, the USA put pressure on these three countries to stop the war and survived. However, the USA released that it now had no principle in the Arab world. What's worse, as the West lost prestige in the Middle East, Russia began to be more influential. Russia's aim was to control the Suez Canal and the West's petrol sources in the Middle East. Russia wanted to drive the West out of the Middle East. The USA wanted to help to solve the economic problems of the countries in this area and to reduce the Russian influence on these countries. In order to help, the Eisenhower Doctrine was put into practice. Turkey joined the doctrine on 22 March 1957 with a joint declaration as a result of the negotiations with the Middle East VIcountries and Ambassador James P. Richard Eisenhower's advisor. With this doctrine, Turkey gained the identity of a Middle East country that is both a friend and helper for the USA-its western ally. Another important development was Syria's getting closer to Russia and the political and Military support Turkey received from the USA when there was a friction between Turkey and Syria. What's interesting here is the fact that Kruschew threatened to use missiles against Turkey. Consequently, Turkey's NATO ally-the USA declared in October that it supported Turkey. The growing tension results in America's sending guided missiles to Turkey for the first time. The request was from Turkey. On 9 December 1957, the Prime Minister Adnan Menderes announced Turkey's decision to buy Honest John and Nike missiles from the USA. Another important development was the failure of the idea of the Baghdad Pact which was supposed to be signed, with America's support, by Iraq, Turkey, Iran, Pakistan and England. The failure was due to a military coup in Iraq and Russia's support for the new regime. Therefore, Turkey as America's ally, was subject to Russia's threat in the sourt-east. On 28 July 1958, a declaration was issued in London by the Turkish, Iranian, Pakistan, English Prime Ministers and American Minister of Foreign Affairs, John Foster Dulles. The 4th item of this declaration stated that the USA would make agreements on security and defense with the members of the Baghdad Pact. Therefore, through bilateral treaties, the USA joined the Pact (later called Central Treaty Organization) as a“legal”member. As an outcome of this declaration, a“Cooperation Treaty”was signed between the USA and Turkey. The last important development was the U-2 planes. U-2 was a result of the armament race between the USA and Russia. What concerned Turkey here was the fact that the plane had taken off from the Yncirlik Base in Turkey. This had implications that Turkey might have supported America's acts of espionage. Russia issued a decelerated starting that Turkey had never given permission for flights that han such purposes. vn

Benzer Tezler

  1. Tez No

    293048

    Demokrat Parti Dönemi Türk Yunan ilişkileri (1950-1960)

    Democratic Party Period Turkish-Greek relationships (1950-1960)

    DERYA SEVİNÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Türk İnkılap TarihiAnkara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. OĞUZ AYTEPE

  2. Tez No

    432656

    NATO'ya üyelik sürecinde Türk ve Yunan kamuoyu (1949-1952)

    Turkish and Greek public opinion in the process of membership to NATO (1949-1952)

    HALİLCAN ER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    TarihAnkara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEDEF BULUT

  3. Tez No

    510541

    Mehmet Şemsettin Günaltay Hükümeti (1949-1950)

    Mehmet Şemsettin Günaltay Government (1949-1950)

    EMRAH NURÇİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Türk Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BÜLENT BAKAR

  4. Tez No

    253581

    Kore Savaşı ve Kars Ardahan Iğdır Kore şehitleri ile gazileri

    Korean War And Kars Ardahan Iğdır martyres and war veterans

    İLYAS TOPÇU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    TarihKafkas Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. NEBAHAT ORAN ASLAN

  5. Tez No

    100479

    İkinci Dünya Savaşı sonrasında gerginleşen Türkiye-Sovyetler Birliği ilişkilerinin Türk kamuoyundaki tepkileri (1945-1952)

    The reactions of the public opinion's of Turkish people because of the tension between soviet union and Turkey after the Second World War (1945-1952)

    SÜLEYMAN ÜNLÜSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Türk İnkılap Tarihiİstanbul Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SABAHATTİN ÖZEL

Geri Dön