215/2 numaralı Urfa Şer'iyye Sicili'nin transkripsiyonu ve değerlendirmesi (H.1321-1324/M.1904-1906)
Transcription and evaluation of the Urfa Shar'iyyye Register numbered 215/2 (H.1321-1324/M.1904-1906)
- Tez No: 863120
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH EKİNCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 697
Özet
215/2 numaralı Urfa Şer`iyye Sicili'nin Transkripsiyon ve Değerlendirmesi (H. 1321-1324/M. 1904- 1906) başlıklı tez çalışmamızın transkripsiyonu ile defterde geçen belgelerin dava konuları belirlenip içerikleri ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, 215/2 numaralı Urfa Şer'îyye Sicili'ndeki kayıtlar ışığında 1904-1906 yılları arasındaki Urfa halkının sosyal, iktisadi ve ticari hayatında yaşanan anlaşmazlıkları, kişiler arasındaki dava konuları, devlet ve vakıf kurumlarının işleyişi ile ilgili envanterleri ortaya çıkarmak olmuştur. Bunun yanında yapılan çalışma ile Şer'îyye Sicilleri'nin şehir tarihi araştırmalarındaki önemine dikkat çekilerek, Urfa'da yaşayan çeşitli ırk, dil, din ve mezhep gruplarının sosyal, ekonomik ve kültürel hayatı ile ilgili ortaya konulan verilerle yerel tarih çalışması yapacak olan araştırmacılar için mütevazı bir katkı sağlamak amaçlanmıştır. XX. Yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırları içinde bulunan Halep Vilâyeti'ne bağlı Urfa Sancağı'nda yaşayan ailelerin ünvan ve lakapları, kişilerin hangi zümreden oldukları, meslekleri, çocuk sayıları, bu çocukların cinsiyet ve yaşları, eş durumları, mal varlıkları, evlerinde kullandıkları eşyaları, mehr ve nafaka miktarları ile ihtilafa düştükleri konular hakkındaki bilgilere ulaşılarak o dönemde yaşanan toplumsal olayların aydınlatılmasında önemli bir kaynak olacaktır. Tez çalışmamız; giriş, sonuç ve üç bölümden müteşekkildir. İlk olarak, kadının tanımı ve görevleri, kadıya yardımcı olan görevliler, kadıların suistimali ile beraber klasik dönem Osmanlı yargı sistemi ele alınmıştır. İzleyen kısımda ise, Tanzimat Dönemi'nde yapılan yargı reformları ile Tanzimat'tan sonra kurulan mahkemeler ve bu mahkemelerin Osmanlı toplum yapısına ve devlet idaresine yansıması hakkında ki bilgilere yer verilmiştir. İkinci aşamada, şer'iyye mahkemeleri, şer'iyye sicillerinin konuları ve içerikleri ile bu çalışmadan önce yapılan Urfa Şer`iyye Sicilleri'nin tanıtımı ve incelenenmiş olan 215/2 numaralı defterin dava konuları hakkında bilgiler yer almıştır. Defterde geçen yer isimleri meslek grupları, Müslim, gayrimüslim kişi isimleri, mahalle adları, vekil isimleri ve bağlı bulundukları mahalle adları çizelgeler şeklinde verilmiştir. Sicilimizde iktisadi hayatın geçtiği çarşı, pazar, han isimleri, kullanılan paralar, yeni kurulan vakıflar ile belgelerde geçen vakıf isimleri hakkında bilgiler aktarılmıştır. 215/2 numaralı defterin transkripsiyonu ve belge özetleri yapılmıştır. Bu kısımda öncelikle Urfa Livası'nda yaşanan toplumsal problemlerin mahkeme kayıtlarına yansıması, devletin içinde bulunduğu durumun yereldeki sonuçlarının anlaşılması ile birlikte buradan elde edilen bilgiler, defterimizin genel değerlendirme kısmına aktarılmıştır. Sonuç olarak, kapsamlı bir şekilde incelemiş olduğumuz 215/2 numaralı deftere göre, Urfa' da birbirine yakın dinî ve kültürel hayatın da oldukça etkisi bulunan farklı toplulukların, sosyal ve ekonomik hayatın içinde iç içe geçmişliğin verdiği geleneksel şehir hayatının İslamî anlayışla, sorunların giderilme noktasında mahkemelerin sonuçlandırdığı davalar ile ilgili çıkarımlar yapılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Osmanlı Devleti, Urfa, Şer'iyye Sicilleri, Mahkeme, Kadı.
Özet (Çeviri)
With the transcription of our thesis titled Transcription and Evaluation of the Urfa Sher`iyye Registry No. 215/2 (H. 1321-1324 / 1904-1906), the case subjects of the documents in the book were determined and evaluations were made regarding their contents. The aim of this study is to reveal the disputes in the social, economic and commercial life of the people of Urfa between 1904-1906, the litigation issues between individuals, and the functioning of state and foundation institutions in the light of the records in the Urfa Shar'îyye Registry No. 215/2. In addition, this study aims to provide a modest contribution to the researchers who will study local history with the data on the social, economic and cultural life of various racial, linguistic, religious and sectarian groups living in Urfa by drawing attention to the importance of Shar'îyye Registers in urban history research. It will be an important source of information on the titles and nicknames of the families living in Urfa Sanjak of Aleppo Province, which was within the borders of the Ottoman Empire at the beginning of the 20th century, the clans they belonged to, their professions, the number of children, the gender and ages of these children, their spouses, their assets, the items they used in their homes, the amount of mehr and alimony, and the issues they had disputes about, and will be an important source in illuminating the social events of that period. Our thesis consists of an introduction, conclusion and three chapters. Firstly, the definition and duties of the woman, the officials assisting the qadi, the misconduct of the qadi and the Ottoman judicial system in the classical period are discussed. In the following part, information on the judicial reforms made during the Tanzimat Period, the courts established after the Tanzimat, and the reflections of these courts on the Ottoman social structure and state administration are given. In the second stage, the subjects and contents of the shar`iyya courts, shar`iyya registers, the introduction of the Urfa Shar`iyya Registers made before this study, and information about the case subjects of the examined book numbered 215/2 are given. KEYWORDS: Ottoman Empire, Urfa, Sher'îyye Registers, Court.
Benzer Tezler
- Süleymaniye Kütüphanesi Kılıç Ali Paşa 2 Envanter No'lu Mushaf'ın tezyini açıdan incelenmesi
Examination in terms of Decoration of the Mushaf No. 2 at Kılıç AliPasha Collection of Süleymaniye Library
ERVA BADUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÜSTÜN
- Çıldır eyaleti Tavusker sancağı 2776 numaralı nüfus defteri'nin transkripsiyon ve değerlendirmesi
Transcription and evaluation of the population book no. 2776 of Tavusker sanjak of Çildir province
SERDAR ŞİPAL
- Evaluation of poly (2-ethyl-2-oxazoline) (petox)-based multifunctional carrier systems for breast cancer targeted therapy
Meme kanseri hedefleme tedavisinde kullanılacak poli(2-etil-2-oksazolin) (petox) esaslı çok işlevsel taşıyıcı sistemlerin değerlendirilmesi
ZEYNEP BÜŞRA BOLAT
Doktora
İngilizce
2019
BiyomühendislikYeditepe ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRETTİN ŞAHİN
PROF. DR. DİLEK TELCİ
- İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde bulunan Y 207/5 numaralı Hamparsum defterinin günümüz nota yazısına çevirimi ve incelenmesi
Transcribing and examination of Y 207/5 no Hamparsum Manuscripts Found in The Rare Books Library in the İstanbul University into today's notation system
MİNE YENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Musikisi Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. Z. TÜLİN DEĞİRMENCİ
- Mevlânâ Müzesi Kütüphanesindeki 2456 numaralı Şiir Mecmuası (İnceleme-metin)
The Poem Mecmua at The number of 2456 in Mevlânâ Museum Library (Analysis-text)
DİLBER ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA TUNÇ