İstanbul Boğazı ve çevresinde gemi kaynaklı kirliliğin önlenmesi
Prevention of ship-borne pollution in the İstanbul Strait and its surroundings
- Tez No: 863458
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZCAN ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deniz Bilimleri, Marine Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Yaşadığımız coğrafi koşulların aksine toplum olarak her ne kadar karasal bir düşünce yapısına sahip olsak da bulunduğumuz coğrafi konum bizleri denizi tanımaya ve denizci olmaya zorlamaktadır. Trakya ve Anadolu yarımadaları üzerinde konuşlu olan ülkemizi tanımlamak için kullanılan 3 tarafı denizlerle çevrili ifadesi aslında biraz eksiktir. Ülkemizin deniz ile olan ilişkisi sadece bu iki yarımadayı çevreleyen denizlerle sınırlı kalmamaktadır. Bu iki yarımadayı karşılıklı olarak birbirinden ayıran Türk Boğazları, bu yarımadaları çevreleyen denizler arasındaki tek geçiş rotası olması nedeni ile ayrı bir değere sahiptir. Türk Boğazlarını kısaca özetlemek gerekirse; kuzeyde İstanbul Boğazı, ortada Marmara Denizi ve güneyde Çanakkale Boğazı olmak üzere 3 ana geçiş güzergahından oluşmaktadır. Karadeniz ile Akdeniz arasındaki deniz trafiği açısından tek geçiş rotası olmasından dolayı Karadeniz' e kıyısı bulunan ülkelerin ve bu ülkelerin ticaret ortakları için oldukça stratejik bir öneme sahiptir. Karadeniz'e kıyısı bulunan ülkelerin sahip olduğu doğal kaynaklar, endüstriyel ve tarımsal üretimin Türk Boğazları kullanılarak dünya ülkelerine taşınması, Karadeniz'e kıyısı bulunan ülkelerin ihtiyaç duyduğu ham madde ve diğer ürünlerin Türk Boğazları kullanılarak bu ülkelere tedariği bu geçiş rotasını ticari ve askeri anlamda stratejik bir noktaya taşımaktadır. Söz konusu olan Türk Boğazları olunca, bu güzergahın en riskli ama en güzel geçiş noktası olan İstanbul' dan ayrıca söz etmek gerekir. Aslında İstanbul şehrinin hayranlık uyandıran güzelliğini açıklayan tek bir şey varsa, o da Boğaziçi olarak adlandırılan İstanbul Boğazı'dır. İstanbul Boğazı, Karadeniz'den Marmara Denizi'ne kadar inen, şehir merkezinden geçen ve Asya'yı Avrupa'dan ayıran eşsiz güzellikte bir su yoludur. Ama hepsi bu kadar değil! İnsanlık tarihinin en eski şehirlerinden olan İstanbul sadece ülkemizin değil tüm dünyadaki merkezi ticaret şehirlerinden bir tanesidir. Ticari potansiyelinin ve tarihi dokusunun yarattığı kalabalık nüfus da dahil olmak üzere, ortasından ağırlıkları 250.000 tonu bulan manevra kabiliyeti son derece düşük ve durması uzun mesafeler alan gemilerin geçtiği İstanbul Boğazı birçok riski de tüm paydaşlar için barındırmaktadır. Birçok potansiyel riske sahip İstanbul Boğazı, Karadeniz ile Akdeniz arasında geçiş için kullanabilecekleri tek su yolu olan İstanbul Boğazı dünyanın en stratejik doğal deniz taşımacılık rotasıdır. Gemi seyri açısından dünyanın en riskli geçiş yollarından biri olması bu stratejik su yolunun ayrı bir bakış açısı ile değerlendirilmesini gerektirmektedir. İstanbul Boğazı üzerindeki deniz trafiğini irdelemek için sadece Karadeniz'e kıyısı olan ülkeler ve bu ülkelerin ticaret ortaklarının ticaretinden ziyade tüm dünyada gerçekleşen deniz ticaretine göz atmak gerekir. Yeryüzünün %70'nin sularla kaplı olması, diğer taşımacılık sektörlerindeki gelişmelere rağmen özellikle uzak mesafelerde düşük maliyet avantajı nedeni ile Dünya ticaretinin %90'nın deniz yoluyla yapılmasına yol açmaktadır. Bu durum üç tarafı denizlerle çevrili ve Dünya üzerinde stratejik öneme sahip Çanakkale ve İstanbul Boğazlarına sahip bir yarımada ülkesi olan ülkemizi deniz ulaşımında ve ticaretinde geçiş ülkesi konumuna getirmektedir. Deniz taşımacılığının bu derece yoğun olarak gerçekleştiği bir ülke olan Türkiye, deniz kazaları açısından risk altındadır. Bu riskin en yüksek olduğu yer ülkenin kalbinin attığı 18 milyon nüfusa sahip İstanbul' u ortadan ikiye ayıran İstanbul Boğazı'dır. Karadeniz ülkeleri ihracat ve ithalatında ana arter olan bu dar su yolunun barındırdığı risklerin ortadan kaldırılması, deniz yolu taşımacılığı ve ticaretinin devamlılığının sağlanması gerekmektedir. İstanbul Boğazı, 17 deniz mili (29 km) uzunluğa, en dar yerinde 700 metre genişliğe sahiptir. Bu dar suyu yolu, üzerinde geçiş yapan bir geminin 3 tanesi çok büyük olmak üzere toplam 12 rota değişimi yaptığı bir seyir bölgesi olmasının yanı sıra, gemi üzerinde, suyu yolunun coğrafi yapısı ve mevsimsel değişimler nedeniyle ortaya çıkan güçlü ve öngörülemez etkilere sahip akıntılarla mücadele ettiği son derece riskli bir seyir alanıdır. İstanbul Boğazı'nın, deniz ticareti açısından sahip olduğu önem ve riskler, boğazın kıyı şeridinde yaşayan ve boğazı kullanan insanlar açısından da oldukça tehditkârdır. Deniz ticaretinin yanı sıra, İstanbul Boğazı' nın güney ucunda bulunan şehir merkezi, Türkiye'nin ekonomik başkenti olma özelliğinin yanında muhteşem bir tarihe geçmişe sahiptir. Şehir, isminin Konstantinopolis olduğu dönemde Bizans İmparatorluğu'nun ve insanlık tarihinin kalbi durumunda iken, Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethinden sonra zenginliğin merkezi haline gelmiştir. Bu riskli suyolu ve çevresinde yaşanabilecek herhangi bir kaza sonrası oluşacak kirlilik, boyutları itibari ile yakın çevresi kadar tüm dünyada bu suyolu üzerinden ticaret yapan yakın/uzak paydaşları olumsuz etkileyecektir. Karadeniz ülkelerinin ihracat ve ithalat mallarının taşındığı ana güzergâh üzerinde bulunan İstanbul Boğazındaki olası deniz taşımacılığını tehdit eden risklerin ortadan kaldırılması sadece deniz taşımacılığı için değil, aynı zamanda 18 milyon nüfuslu Türkiye'nin sosyal-ekonomik kalbinin attığı İstanbul için de hayati önem taşımaktadır. Ülke olarak denizciliğin sağlamış olduğu sosyal ve ekonomik olanaklardan en yüksek oranda yararlanabilmek için, kesişim noktası olan İstanbul Boğazı üzerindeki deniz ticaretinin sürdürülebilirliğini ve artırılmasını sağlamak gerekmektedir. Bu tez çalışması, Karadeniz Ülkelerinin deniz ticaretin sürdürülebilirliği için, bu ticaret rotası üzerindeki en riskli seyir bölgesi olan İstanbul Boğazı'nda olası gemi kaynaklı kirliliğin önlenmesi veya olası kirlilik durumunda etkilerinin en aza indirgenmesi üzerine odaklanırken, toplumumuzun kara coğrafyasına hapse olmayarak, zenginleşmenin esas unsurlarından olan denize açılmayı, ulu önder Mustafa Kemal Atatürk' ün de dediği gibi;“Denizciliği Türk'ün büyük ulusal ülküsü olarak düşünmeli ve onu az zamanda başarmalıyız…”sözünü yerine getirmeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Despite our terrestrial mindset as a society, our geographical location necessitates that we recognise the sea and become sailors. The phrase 'surrounded by the sea on three sides' used to describe our country which is located on the Thracian and Anatolian peninsulas, is incomplete. Our country's relationship with the sea extends beyond the seas surrounding these two peninsulas. The Turkish Straits have a significant value as they are the only passage routes between the seas surrounding the two peninsulas. To summarize the Turkish Straits briefly; It consists of 3 main transit routes: the İstanbul Strait in the north, the Sea of Marmara in the middle and the Çanakkale Strait in the south. Since it is the only transit route in terms of maritime traffic between the Black Sea and the Mediterranean, it has a very strategic importance for the countries bordering the Black Sea and their trade partners. The transportation of natural resources, industrial and agricultural products from the countries bordering the Black Sea to the rest of the world via the Turkish Straits, as well as the supply of raw materials and other necessary products from the countries bordering the Black Sea to these destinations, make this transit route a strategic point in both commercial and military terms. Regarding the Turkish Straits, it is necessary to mention Istanbul, which is the riskiest but most beautiful crossing point of this route. In fact, if there is only one thing that explains the awe-inspiring beauty of the city of Istanbul, it is the İstanbul Strait, which is called the Bosphorus. The Bosphorus is a uniquely beautiful waterway that descends from the Black Sea to the Sea of Marmara, passes through the city center and separates Asia from Europe. The city and the strait are a natural attraction place with the history and beauty for all the people which are living in or out the city. But that's not all! Istanbul, one of the oldest cities in human history. İstanbul is one of the trade centers not only in for the people which lives in, also a trade center for world-wide. Including the crowded population created by its commercial potential and historical texture, the İstanbul Strait, where ships weighing up to 250,000 tons, extremely low maneuverability, and long distances to stop, pass through, also contains many risks for all stakeholders. The İstanbul Strait, which has many potential risks, is the most strategic natural maritime transport route in the world, as the only waterway which the stakeholders can use to pass between the Black Sea and the Mediterranean. The fact that it is one of the riskiest passageways in the world in terms of ship navigation requires this strategic waterway to be evaluated from a different perspective. To examine the maritime traffic in the İstanbul Strait, it is necessary to take a look at the maritime trade that takes place all over the world, rather than only the countries that have a coast to the Black Sea and their trading partners. The fact that Despite the developments in other transportation means, the shipping transportation is still covering 90% percent of the world transportation due to the low-cost advantage at long distances. This fact makes our country, which is a peninsula country with strategically important Çanakkale and Istanbul Straits, a transit hub for marine transportation. With being a transit hub for shipping transportation, Turkey has a great number of marine traffic on its seas around. This intensive marine traffic creates risks in terms of marine accidents and ship borne pollution. Those risks reach on their highest levels at the İstanbul Strait due to Bosphorus geographical character. Ships weighing up to 250,000 tons, with restricted maneuverability and requiring long distances to stop, must follow the route through the Istanbul Strait during their passage between the Black Sea and the Mediterranean Sea. The risks to the main shipping transportation route of Black Sea nations should be eliminated or reduced to ensure sustainable trade and shipping. Istanbul Strait is a waterway with a length of 17 nautical miles (29 km) and a width at its narrowest point 700 meters. While a vessel transiting through this narrow waterway, in addition to 12 course alterations, it must struggle with strong and unpredictable currents which are created by the geographical structure and the seasonal weather change. This unique character creates many different risks for the sustainability of shipping. To understand those risk that it poses to the navigation, it is necessary to examine the accidents which the ships were involved. Those risks are not specific for the navigation, also quite high for the people living and using the coastline of the İstanbul Strait. In addition to trade, the city center which is located at the southern end of the Bosphorus, has a magnificent history as well as being the economic capital of Turkey. While the city was the heart of the Byzantine Empire and human history when its name was Constantinople, it became the center of wealth after its conquest by the Ottoman Empire. The shipborne pollution that will occur around this risky waterway will adversely affect the people living around İstanbul city, as well as the near/distant stakeholders who trades through this waterway all over the world. Eliminating those shipborne pollution risk shall not be only for marine passage which is on the main route where the export and import goods of the Black Sea countries are transported, but also vital for the Turkey's heartbeat city of İstanbul with population of 18 million people. To benefit from the social and economic opportunities provided by maritime at the highest rate as a country, it is necessary to ensure the sustainability and increase of maritime trade on the Bosphorus, which is the intersection point. To achieve sustainability of the sea trade through the İstanbul Strait a clear risk assessment including preventative measures and corrective actions should be carried out. This point of view can be achieved by proactive method. This proactive method should allow us to focus on preventing or minimizing the effects of possible pollution in the İstanbul Strait. Although there are many different risk analysis methods are being used in shipping industry, the Bow-Tie approach is one of the proactive and visually satisfied one. Bow-Tie approach complies with preventative and corrective actions for the risks which should be avoided. Also Bow-Tie method can reveal all information on visual basis very clearly. For this regard, first the Bow-Tie method was used to establish the risks and preventative measures, secondarily create corrective actions while the risks occur. While we were assessing the risks, the Bow-Tie method assisted us to realize different risks potentials on shipborne pollution. Those risks that were raised by Bow-Tie method, made us to realize the potential risks much faster and let us create preventative measures and corrective actions more efficiently. This thesis aims to prevent or minimize the effects of pollution on the sustainability of navigation in the Istanbul Strait, also known as the artery of Black Sea trade. Additionally, it seeks to promote marine culture among the people of the country, which is a key element of enrichment. As the great leader Mustafa Kemal Atatürk said,“We should think of maritime as the great national ideal of the Turks and achieve it in a short time...”
Benzer Tezler
- İstanbul Boğazı'nda gemi kaynaklı hava emisyonlarının analizi ve etkilerinin ortaya konulması
Analysis of ship-borne air emissions in the Istanbul Strait and presenting its effects
AYDIN TOKUŞLU
Doktora
Türkçe
2019
Deniz Bilimleriİstanbul ÜniversitesiDenizel Çevre Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİNET SELMİN BURAK
- Gemi kökenli petrol kirliliğinin biyolojik yöntemlerle giderilmesi
Biological degredation of petroleum pollution origined from ships
CEREN BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA YONSEL
- İstanbul gemi trafik hizmetleri merkezi'nin günlük operasyonel faaliyetlerine ilişkin hata türü ve etkileri analizi (FMEA) uygulaması
Failure mode and effects analysis (FMEA) application on daily operational activities of i̇stanbul vessel traffic services center
GARİP ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF BAL BEŞİKÇİ
- İstanbul boğazı sedimanlarında ağır metal kirliliğinin 210Pb ve 137Cs kronolojisi ile incelenmesi
Heavy metal pollution in sediments from bosphorus derived from 210Pb and 137Cs chronology
SERKAN GÜRLEYEN
Doktora
Türkçe
2024
Fizik ve Fizik MühendisliğiEge ÜniversitesiNükleer Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNSELİ YAPRAK
- İstanbul Boğazı'ndaki gemi kazaları ve arızalarının analizi
Analysis of ships' accidents and defects at İstanbul Strait
CANER GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASİN ARSLANOĞLU