Potansiyel evapotranspirasyon yönteminin meteorolojik kuraklık trendi üzerine etkilerinin araştırılması: Doğu Karadeniz Havzası örneği
Investigation of the effects of potential evapotranspiration method on meteorological drought trend: Eastern Black Sea Basin example
- Tez No: 863851
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OĞUZ ŞİMŞEK, DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZİRE GÖKSU SOYDAN OKSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Kuraklık son yıllarda ilgi çekici konuların başında gelmektedir. Kuraklığın belirli bir sınırının olmaması, meydana gelme hızının yavaşlığı ve yaşanması durumunda meydana gelecek hasarların büyüklüğünün tespit edilememesi gibi birçok bilinmeyene ve belirsizliğe sahip olmasından dolayı kuraklık oldukça karmaşık bir afettir. Bu kadar karmaşık olan kuraklığın değerlendirilmesi ve önlemlerin belirlenmesi için tarihi veriler aracılığla kuraklık analizi çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmada, ülkemizin kuzey doğusunda bulunan Doğu Karadeniz Havzası meteorolojik kuraklığı 1965-2019 yılları arasında ölçülen meteorolojik parametreler yardımıyla Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ) ve Keşif Kuraklık İndeksi (KKİ) yöntemleriyle analiz edilmiştir. Bölgedeki kuraklığın değerlendirilmesinde 3, 6 ve 12 aylık zaman ölçeklerinde indis değerleri hesap edilmiştir. KKİ yönteminde indis değerinin hesaplanmasında gerekli olan potansiyel evapotranspirasyon (PET) değerleri, Hargreaves ve Thornthwaite yöntemleri kullanılarak elde edilmiştir. İki farklı PET hesaplama yöntemi kullanılarak elde edilen PET değerleri aracılığla hesaplanan KKİ_H ve KKİ_T indis değerlerinin SYİ değerleriyle olan korelasyonu değerlendirilmiştir. Ayrıca, herbir kuraklık yöntemi sonucunda elde edilen indis değerlerinin gidişleri Mann-Kendall ve Sperman Rho yöntemleriyle elde edilmiştir. Bunun yanında, indis değerlerinde meydana gelen değişimin büyüklüğü Sen'in eğim yöntemiyle belirlenmiştir. Çalışma bölgesinin ortalama yağış değerinin Türkiye'nin ortalama yağış değerinden büyük olsa da bazı zaman periyotlarında birçok istasyonda kuraklık oluşum yüzdesi %50'den büyük olmuştur. SYİ ve KKİ_H indisleri arasındaki korelasyon katsayısı 3, 6 ve 12 zaman ölçeklerinde tüm çalışma bölgesi genelinde SYİ ile KKİ_T yöntemi arasındaki değerden büyük olmuştur. Yükseltinin fazla olduğu bölgelerdeki istasyonlarda özellikle kış mevsiminde SYİ ile KKİ_T indisleri arasındaki korelasyonun oldukça düşük olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Drought has been one of the most interesting issues in recent years. Drought is a very complex disaster because it has many unknowns and uncertainties, such as not having a specific limit, the slow rate of occurrence, and the inability to determine the extent of damage that will occur if it occurs. Drought analysis studies are carried out using historical data to evaluate this complex drought and determine measures. In this study, the meteorological drought in the Eastern Black Sea Basin, located in the north-east of our country, was analyzed with the Standardized Precipitation Index (SPI) and Reconnaissance Drought Index (RDI) methods with the help of meteorological parameters measured between 1965-2019. In order to evaluate the drought in the region, index values were calculated at 3, 6 and 12 month time scales. Hargreaves and Thornthwaite method was used to calculate the potential evapotranspiration (PET) value required to calculate the index value in the RDI method. The correlation of RDI_H and RDI_T index values, calculated through PET values obtained using two different PET calculation methods, with SPI values was evaluated. In addition, the trends of the index values obtained as a result of each drought method were obtained by the Mann-Kendall and Sperman Rho methods. In addition, the magnitude of the change in index values was determined by the Sen's slope method. Although the average precipitation value of the study region is greater than the average precipitation value of Turkey, the percentage of drought occurrence in many stations was greater than 50% in some time periods. The correlation coefficient between SPI and RDI_H indices was more significant than the value between SPI and RDI_T methods across the entire study region at 3, 6 and 12 time scales. It has been determined that the correlation between SPI and RDI_T indices is relatively low at stations in regions with high altitudes, especially in winter.
Benzer Tezler
- Meteorolojik mekansal verilerin istatistiksel yöntemler ile analizi: Çatalan baraj gölü havzası örneği
Statistical analyses of meteorological spatial data: A case of Çatalan dam lake basin
OTGONBAYAR NAMKHAI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İstatistikHacettepe Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜL ERGÜN
- A new agro-meteorological drought index based on remote sensing
Uzaktan algılama temelli yeni bir agro-meteorolojik kuraklık indeksi
EYYUP ENSAR BAŞAKIN
Doktora
İngilizce
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CÜNEYD DEMİREL
- Türkiye'de kuraklığın Standartlaştırılmış Yağış Evapotranspirasyon İndisi (SPEI) ile analizi
Analysis drought in Turkey with Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPEI)
AYŞEGÜL KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN TATLI
- Hydrometeorological aspects and water resources management in the northern part of Libya
Hydrometeorological aspects and water resources management in the northern part of Libya
ALİ GEATH MAHMOUD ELJADİD
Doktora
İngilizce
1997
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKAİ ŞEN
- Advancing computational methods for calibration of the Soil and Water Assessment Tool (SWAT): Application for modeling climate change impacts on water resources in the Upper Neuse Watershed of North Carolina
Toprak ve Su Değerlendirme Aracının (SWAT) kalibrasyonu için hesaplama yöntemlerinin geliştirilmesi: Kuzey Karolina'nın Yukarı Neuse Havzası'nda iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki etkilerinin modellenmesi için uygulama
MEHMET BÜLENT ERCAN
Doktora
İngilizce
2015
İnşaat MühendisliğiUniversity of South Carolineİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JONATHAN L. GOODALL