Geri Dön

Sosyal medya kullanıcılarının algoritmik okuryazarlık düzeyleri: Haber tüketimi örneği

Algorithmic literacy levels of social media users: An example of news consumption

PDF İndir

  1. Tez No: 864401
  2. Yazar: MESUT YILMAZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜVEN NECATİ BÜYÜKBAYKAL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Gazetecilik, Journalism
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 415

Özet

Sosyal medya kullanıcılarının algoritmik okuryazarlık düzeylerinin araştırıldığı bu çalışmada karma yöntem kullanılmıştır. İlk olarak nicel araştırma yöntemlerinden tarama araştırması yöntemi ile veri toplanarak yurt dışında geliştirilen bir ölçek Türkçe'ye uyarlanmıştır. Daha sonra nitel araştırma kısmında ise sosyal medya ve yapay zekâ alanındaki uzmanlara yarı-yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Çalışmada Algoritmik Medya İçeriği Farkındalık Ölçeği, Türkçe'ye uyarlanarak, geçerlilik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Medya platformu ve içeriğine göre her algoritmik medya platformunda kullanılabilecek ölçek, bu çalışmada Instagram ve Twitter(X) platformları ile doğrulanmıştır. Sosyal medya kullanıcılarından veri toplanarak Instagram platformu için 476, Twitter(X) platformu için 211 geçerli veri ile gerekli analizler yapılmıştır. Instagram katılımcılarının verileri tesadüfi olarak bölünerek Açımlayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi, Twitter(X) katılımcılarının verileri ile sadece Doğrulayıcı Faktör Analizleri gerçekleştirilerek ölçeğin İçerik Filtreleme, Otomatik Karar Verme, İnsan-Algoritma Etkileşimi ve Etik Düşünceler faktörlerinde yakınsama, ayırt edici ve nomolojik geçerliliğe ilişkin analizler yapıyı doğrulamıştır. Ölçeğin faktörlerine ait güvenirlik katsayıları da her iki platformda doğrulanmıştır (α >0,70). Yapısal eşitlik modellemesi türlerinden Çoklu Grup Doğrulayıcı Faktör Analizi ile ölçeğin Instagram örneğinde cinsiyet, yaş ve eğitim durumu üzerinden ölçek değişmezliği incelenerek, cinsiyet grubunda katı, yaş grubunda güçlü ve eğitim grubunda zayıf değişmezlik bulgularına ulaşılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre katılımcıların algoritmik okuryazarlık düzeylerinin orta düzey olduğu, cinsiyete ve sosyal medya kullanım süresine göre bu durumun değişmediği, ancak eğitim ve yaşa göre değiştiği sonucuna ulaşılmıştır. Orijinal çalışmadaki sosyal medya platformları ile karşılaştırıldığında bu sonuç ile orijinal ölçekteki sonuçlar örtüşmektedir. Çalışmanın nitel kısmında uzmanlardan alınan görüşlere göre uzmanların ortak fikri, algoritmik okuryazarlığa sahip olunmasının sosyal medya platformlarında güvenli bir şekilde gezinebilmesi için gerekli olduğudur.

Özet (Çeviri)

In this study, the mixed method was used to investigate the algorithmic literacy levels of social media users. First, a scale developed abroad was adapted to Turkish by collecting data through the survey research method, one of the quantitative research methods. Then, in the qualitative research part, a semi-structured interview form was applied to social media and artificial intelligence experts. The Algorithmic Media Content Awareness Scale was adapted to Turkish in the study, and validity and reliability analyses were conducted. The scale, which can be used in every algorithmic media platform according to the media platform and content, was validated with Instagram and Twitter(X) platforms in this study. Data were collected from social media users, and necessary analyses were conducted with 476 valid data for the Instagram platform and 211 valid data for the Twitter(X) platform. The data of Instagram participants were randomly divided into Exploratory Factor Analysis, and Confirmatory Factor Analysis and only Confirmatory Factor Analyses were performed with the data of Twitter(X) participants, and analyses regarding convergent, discriminant, and nomological validity in the Content Filtering, Automated Decision-Making, Human-Algorithm Interaction, and Ethical Considerations factors of the scale confirmed the structure. The reliability coefficients of the factors of the scale were also confirmed on both platforms (α > 0.70). With Multiple Group Confirmatory Factor Analysis, one of the types of structural equation modeling, the scale invariance of the scale in the Instagram sample over gender, age, and education status was examined, and the findings of strict invariance in the gender group, strong invariance in the age group and weak invariance in the education group were reached. According to the study results, it was concluded that the algorithmic literacy levels of the participants were moderate; this situation did not change according to gender and duration of social media use, but it changed according to education and age. Compared with the social media platforms in the original study, this result overlaps with the results in the original scale. According to the opinions taken from the experts in the qualitative part of the study, the common opinion is that having algorithmic literacy is necessary for safe navigation on social media platforms.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    801817

    Individual and algorithmic filtering in social media: Practices and literacy of users

    Sosyal medyada bireysel ve algoritmik filtreleme: Kullanıcıların pratikleri ve okuryazarlıkları

    MİREY BAŞARAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesi

    İletişim Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TOLGA ÇEVİKEL

  2. Tez No

    725336

    Beyond digital labour: A theoretical inquiry into value and abstraction in communication

    Dijital emeğin ötesinde: İletişimde değer ve soyutlama kavramları üzerine teorik bir sorgulama

    MÜSLÜM GÖKHAN ASLAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Sosyolojiİstanbul Bilgi Üniversitesi

    İletişim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YAŞAR AYDIN UĞUR

  3. Tez No

    661356

    Sosyal ağlarda etkileşime dayalı davranış analizi ile karakter tespiti

    Character identification with interaction-based behavior analysis in social networks

    HAFZULLAH İŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolFırat Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TANER TUNCER

  4. Tez No

    810364

    Eleştirel algoritma çalışmaları perspektifinde dijital platformlarda öneri sistemleri: Kullanıcı motivasyonlarına yönelik bir araştırma

    Recommendation systems on digital platforms in the perspective of critical algorithm studies: A study on user motivations

    ELİF KARAKOÇ KESKİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    İletişim Bilimleriİstanbul Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BURCU KAYA ERDEM

  5. Tez No

    373715

    Analysis of the impact of clustering on Apriori data mining algorithm

    Kümelemenin Apriori veri madenciliği algoritmasına etkisinin incelenmesi

    NERGİS YILMAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGalatasaray Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜLFEM IŞIKLAR ALPTEKİN

Geri Dön