Antropojenik faktörlerin Türkiye'nin iklim değişikliği üzerindeki etkisi: 2030 yılı CO2 emisyonu ve küresel sıcaklık projeksiyonları
The impact of anthropogenic factors on Turkey's climate change: 2030 CO2 emission and global temperature projections
- Tez No: 864556
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH GÜRCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Yönetim Bilişim Sistemleri, Management Information Systems
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Bilişim Sistemleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Küresel ısınmayla mücadele uluslararası politika gündeminin başat sorunlarından biri haline gelmiştir. Türkiye verilerine göre özellikle son yıllarda CO2 salımı ve bu salımı tetikleyen faktörlerde artış gözlemlenmiştir. Türkiye'nin politika ve stratejilerinin başarılı olabilmesi için ısınmayı arttıran faktörlerin ve artış hızlarının bilinmesi gerekmektedir. Bu gereklilik nedeniyle bu tez, zaman serileri ve çoklu doğrusal regresyon (MLR) analizi yöntemiyle ideal bir model oluşturarak, Türkiye'nin 2030'daki CO2 emisyonu ve küresel sıcaklığa etkisini varsayımlar altında projeksiyon sunmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda nüfus, gayri safi yurt içi hasıla (GSYH), CO2 yoğunluğu, elektrik üretimi, fosil yakıt enerji tüketimi, yenilenebilir enerji tüketimi, toplam sera gazı emisyonu ve ormanlık alan dağılımı değişkenlerinden yararlanılmıştır. Bu değişkenlerin 2030 yılına kadar değerleri, tahmin edilerek, CO2 emisyonu ve küresel sıcaklığa etkisi regresyon modelleri ile analiz edilmiştir. 2030 yılına kadar yapılan analizin bulgularına göre değişkenlerin tamamı artış göstermektedir. Bu artışlar 2030 yılında Türkiye'nin CO2 emisyonu oranının %50,92 ve küresel sıcaklığa etki düzeyinin ise %19,93 oranında artmasına neden olacaktır. Türkiye'nin stratejik planı ve hedefleri incelendiğinde bu konuda net bir programı olmadığı ve çoğunlukla enerji yoğunluğu, GSYH büyümesi ve yenilenebilir enerjilerle ilgili bir dizi iddialı hedef belirlediği görülmektedir. Bulgular, Türkiye'nin Stratejik Planı ve Olağan Durum (Business as usual – BAU) senaryosu kapsamında Paris Anlaşması'na yönelik taahhütlerini yerine getirmesinin zor olduğunu göstermektedir. Türkiye'nin küresel sıcaklığa etkisi, Paris İklim Anlaşması kapsamında belirlenen sıcaklığı düşürme hedefi için de risk oluşturmaktadır. Bu nedenle CO2 salımı ve küresel ısınmaya yönelik etkilerinde erken çözümüne yönelik umutlar zayıf görünmektedir. Bu tezin bulguları Türkiye'nin iklim değişikliği stratejilerine ve politikalarına katkı sağlaması öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
As the fight against global warming has become a prominent issue on the international political agenda, data from Turkey indicate a recent increase in CO2 emissions and the factors triggering these emissions. For Turkey's policies and strategies to be effective, it is essential to understand the factors that increase warming and the rate of increase. Therefore, this thesis aims to project Turkey's CO2 emissions and its impact on global temperature by 2030, using time series and multiple linear regression (MLR) analysis to create an ideal model. This model utilizes variables such as population, gross domestic product (GDP), CO2 intensity, electricity production, fossil fuel consumption, renewable energy consumption, total greenhouse gas emissions, and forest area distribution. The values of these variables are forecasted up to 2030, and their impact on CO2 emissions and global temperature is analyzed through regression models. According to the findings of the analysis up to 2030, all variables show an increase. These increases are projected to lead to a 50.92% rise in Turkey's CO2 emissions and a 19.93% increase in its impact on global temperature by 2030. When Turkey's strategic plan and goals are examined, it is evident that there is no clear program, and the focus is primarily on ambitious targets related to energy intensity, GDP growth, and renewable energies. Findings indicate that it is challenging for Turkey to meet its commitments under the Paris Agreement as per its Strategic Plan and Business as Usual (BAU) scenario. Turkey's impact on global temperatures also poses a risk to achieving the temperature reduction targets set under the Paris Climate Agreement. Therefore, hopes for an early resolution to CO2 emissions and their impact on global warming appear bleak. This thesis aims to contribute to Turkey's climate change strategies and policies.
Benzer Tezler
- Modelling Kücük Menderes watershed using soil and water assessment tool (SWAT)
Küçük Menderes Alt Havzası'nın swat (toprak ve su değerlendirme aracı) ile modellenmesi
MOHAMMAD MATIN SADDIQI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT EKREM KARPUZCU
- Urmia lake desiccation as a new source of dust in themiddle east: Investigation of the anthropogenic impactsand climatic factors on drying up of urmia lake
Ortadoğu'da yeni bir toz kaynağı olarak tanınan Urmiyegölü: Urmiye gölünün kurumasına neden olan insan veiklim faktörlerin incelenmesi
YUSUF ALIZADE GOVARCHIN GHALE
Doktora
İngilizce
2020
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNAL
- Biyoçeşitliliğin korunmasında öncelikli alanların (sıcak-noktaların) belirlenmesi: Anadolu Diyagonali'nin Güneyi
Identification of priority areas (hotspots) for conservation of biodiversity: South of the Anatolian Diagonal
ENES KARADENİZ
- Tarım ve hayvancılık kaynaklı metan emisyonlarının TROPOMI metan ölçümleri ile incelenmesi
Assessment of methane emissions from agriculture and livestock with TROPOMI methane observations
EDA CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
- Keban Baraj Gölünde seviye değişikliği ve antropojen etkileri
Level change and anthropogenic effects in Keban Dam Lake
MİNE GÜZEL