İklim değişikliğinin bursa koşullarında yetiştirilen soya fasulyesi (Glycine max (L.) merril) tane verimine ve su kullanım verimliliğine olan etkileri
Effects of climate change on soybean (Glycine max (L.) merril) grain yield and water productivity cultivated under bursa conditions
- Tez No: 864849
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞERİFE TÜLİN AKKAYA ASLAN, DR. ÖĞR. ÜYESİ BURAK ŞEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Tez çalışması ile iklim değişikliğinin Bursa koşullarında yetiştirilen soya fasulyesi tane verimi ve su kullanım verimliliği üzerine olası etkilerinin tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma iki aşamada gerçekleşmiştir. İlk aşamada bitki büyüme ve gelişimini tahmin edilmesinde kullanılan DSSAT-CROPGRO bitki simülasyon modeli, 2005 – 2006 yıllarında Bursa koşullarında soya fasulyesi için yürütülen arazi denemesine ait veriler kullanılarak soya fasulyesinin farklı olgunluk grubuna dahil A3127 (MGIII) ve 1530 (MGIV) çeşitleri için kalibre edilmiş ve gözlem verilerinin tahmin performansı değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ise, Birleştirilmiş Model Karşılaştırma Projesi 5 (CMIP5) tarafından sağlanan üç küresel iklim modeli (GFDL-ESM2M, HadGEM2-ES, MPI-ESM-MR,) ve iki temsili konsantrasyon rotasına (RCP4.5 ve RCP8.5) ait iklim projeksiyonları kullanılarak gelecek dönemler için soya fasulyesinin verimi ve su kullanım verimliliği DSSAT-CROPGRO bitki simülasyon modeli aracılığıyla belirlenmiştir. Sonuçlar, referans dönem (1971-2000), yakın gelecek (2040-2069) ve uzak gelecek (2070-2098) olmak üzere üç ayrı dönem için değerlendirilmiştir. İklim değişikliğinin olası etkilerinin daha kapsamlı değerlendirebilmesi amacıyla farklı olgunluk gruplarına (MGIII ve MGIV)ait soya çeşitlerinin verimi iki farklı ekim tarihi (30 Nisan – 15 Mayıs) ile tahmin edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, Bursa ili için tüm iklim senaryolarında sıcaklık değerlerindeki artış iki çeşit içinde fizyolojik olgunluğa erişme süresinde bir azalmaya neden olmaktadır. Bunun, daha ileri tarihte ekilen soya fasulyesi üretimine bir miktar fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Karbondioksit (CO2) konsantrasyonundaki artış soya fasulyesi veriminde artışa neden olmaktadır. Soya fasulyesi veriminde RCP4.5 senaryosuna göre %10 ila %43, RCP8.5 senaryosuna göre %12 ila %53 arasında artış olacağı öngörülmektedir. Soya fasulyesinin 30 Nisan yerine 15 Mayıs tarihinde ekilmesi durumunda verimde bir miktar daha artış sağlanmaktadır. RCP4.5 ve RCP8.5 senaryoları altında su kullanım verimliliği sonuçlarına göre HadGEM2-ES küresel iklim modelinde %1-%7 arasında azalış ve %0 - %7 arasında artış görülürken diğer modellerde ise %12 - %40 arasında artış sağlanacağı öngörülmektedir. Bursa İl'i soya fasulyesi yetiştiriciliği üzerinde artması beklenen yüksek sıcaklıkların olumsuz etkilerini, artan CO2 konsantrasyonun telafi edeceği öngörülmektedir
Özet (Çeviri)
The DSSAT-CROPGRO crop simulation model, used to predict plant growth and development, was calibrated for soybean varieties A3127 (MGIII) and 1530 (MGIV) belonging to different maturity groups using data from field experiments conducted in Bursa in 2005-2006. Soybean yield was determined under future climate projections by three global climate models (GFDL-ESM2M, HadGEM2-ES, MPI-ESM-MR) and two representative concentration pathways (RCP4.5 and RCP8.5) with DSSAT model. Results were evaluated under three periods: the reference period (1971-2000), the near future (2040-2069), and the distant future (2070-2098). To comprehensively assess the possible effects of climate change, the yield of soybean varieties belonging to different maturity groups (MGIII and MGIV) was predicted for two different planting dates (April 30 - May 15). According to the study results, an increase in temperature under all climate scenarios in the Bursa Province leads to a decrease in the number of days to maturity for both varieties. This will provide some benefit at late-planted soybean production. An increase in carbon dioxide (CO2) concentration results in an increase in soybean yield. It is predicted that there will be an increase in soybean yield ranging from 10% to 43% according to the RCP4.5 scenario and from 12% to 53% according to the RCP8.5 scenario. Planting soybeans on May 15 instead of April 30 also provides a slight increase in yield. According to the results of water productivity, a decrease of 1% to 7% in the HadGEM2-ES global climate model and an increase of 0% to 7% were observed, while other models predicted an increase ranging from 12% to 40%. It is anticipated that the negative effects of expected high temperatures on soybean cultivation in Bursa province will be compensated by the increasing CO2 concentration.
Benzer Tezler
- İklim değişikliğinin hidro-meteorolojik parametrelere etkisi
Impact of climate change on hydro-meteorological parameters
GAMZE TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çevre MühendisliğiSakarya Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN SÖNMEZ
- Bursa kentinde su kıtlığının iklim değişikliği ve nüfus senaryoları açısından makine öğrenmesi kullanılarak incelenmesi
Investigation of water scarcity in terms of climate change and population scenarios via machine learning in the city of Bursa
SEMANUR COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaBursa Uludağ ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH AKBAŞ
- Ilıman iklim koşullarında park ve bahçelerde kullanılan çim türlerinin kuraklık stresi altında incelenmesi
Investigation of grass species used in parks and gardens under drought stress in temperate climatic conditions
BÜŞRA KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıDüzce ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN EROĞLU
- Yeşil tahvillerin diğer yatırım araçları ile ilişkisinin incelenmesi: Gelişmekte olan piyasalar örneği
The connectedness among green bonds and other asset classes: Evidence from emerging markets
MOHAMMAD O. M. ALKASEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonometriMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSKENDER DEMİRBİLEK
- Yüksek sıcaklık stresinde melatonin uygulamalarının farklı anaçlar üzerine aşılı 'black magıc' üzüm çeşidinin fizyolojisi ve vejetatif gelişmesine etkileri
Effects of melatonin applications under high temperature stress on physiology and vegetative development of 'black magic' grape cultivar grafted on different rootstocks
BÜŞRA ASLAN