Özel anaokulu yöneticilerinin iş-aile yaşam çatışması, duygusal zeka, iş doyumu ve işe adanmışlığının incelenmesi
Investigation of work-family life conflict, emotional intelligence, job satisfaction and work engagement in private pre-school administrators
- Tez No: 864897
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜRKAN AKSU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Okul öncesi eğitim, özel anaokulu yöneticileri, iş-aile yaşam çatışması, duygusal zeka, iş doyumu, işe adanmışlık, Pre-school education, private pre-school administrators, work-family life conflict, emotional intelligence, job satisfaction, work engagement
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 379
Özet
Bu araştırmada, özel anaokulu yöneticilerinde iş-aile yaşam çatışması, duygusal zeka, iş doyumu ve işe adanmışlık arasındaki ilişkilerin ortaya çıkartılması amaçlanmıştır. Karma yöntem desenlerinden açıklayıcı sıralı desene göre tasarlanan araştırmada katılımcı seçim alt deseni kullanılmış, öncelikle nicel veriler toplanmış ardından da nicel sonuçların geniş kapsamlı nitel veriyle desteklenmesi sağlanmıştır. Araştırma bir karma yöntem araştırması olduğu için karma araştırmanın temel felsefesi olan hem realizm hem de idealizm felsefesini bir araya getiren pragmatizm şemsiyesi altında, nicel kısmı işlevsel paradigma, nitel kısmı ise yorumlayıcı paradigma ile yürütülmüştür. Nicel olan ilk aşamada, ilişkisel tarama araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Türkiye'deki 5 297 özel anaokulunda görev yapan yöneticiler oluşturmaktadır. Çalışmanın nicel aşamasının örneklemini seçkisiz örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme kullanılarak belirlenen Türkiye'de görev yapan 385 yöneticinin temsil edeceği hesaplanmıştır. Araştırmanın nicel aşamasının verileri iş-aile yaşam çatışması, duygusal zeka, iş doyum ve işe adanmışlık ölçekleri ile toplanmıştır. Nicel aşama verileri; SPSS 23 ve AMOS 18 paket programları kullanılarak betimsel istatistikler ve anlam çıkarıcı istatistikler ile çözümlenmiştir. Çalışmanın nitel olan ikinci aşamasında ise“açıklayıcı bütüncül çoklu durum çalışması deseni”kullanılmıştır. Bu aşamanın çalışma grubunu, nicel kısım örneklemi içerisinde yer alan yöneticilerinden nitel araştırmalarla özdeşleşmiş olan gönüllülük esasına dayalı amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme alma yöntemiyle seçilen 12 özel okul öncesi eğitim yöneticisi oluşturmuştur. Araştırmanın nitel aşamasında yarı yapılandırılmış açık uçlu sorular yöneltilerek yapılan yüz yüze veya çevrimiçi derinlemesine görüşmelerden elde edilen verilerin, MAXQDA 2020 paket programı kullanılarak tema, betimsel ve içerik analizleri yapılmıştır. Araştırmanın nicel sonuçlarına göre incelenen değişkenler arasında pozitif yönlü en güçlü ilişkinin (r=.541) iş doyumu ve işe adanmışlık arasında olduğu görülmüştür. İş-aile yaşam çatışmasının duygusal zekanın alt boyutlarından biri olan iyimserlik ve ruh halinin düzenlenmesi (RHD), iş doyumu ve işe adanmışlık ile negatif yönlü ilişkisinin olduğu saptanmıştır. Bu ilişkiler içerisinde en zayıf ilişkinin iş-aile yaşam çatışması ile iyimserlik ve RHD arasında olduğu görülmüştür. Yöneticilerin yüksek işe adanmışlık ve iş doyum düzeyine sahip olmalarının iş performanslarına olumlu katkı sağlayacağı, bu durumun da eğitim örgütlerinin önemli bir kazanımı olacağı ve niteliğini artıracağı varsayımıyla bağımlı değişken olarak ele alınıp iş-aile yaşam çatışmasının ve duygusal zekanın yordayıcılık etkisi incelenmiştir. Elde edilen modelde iş-aile yaşam çatışmasının işe adanmışlığı yordamada iş doyumunun tam aracı (mediator) değişken olarak işlev gördüğü ve iyimserlik ve RHD ise iş-aile yaşam çatışmasının iş doyumunu yordamasında düzenleyici (moderator) değişken olarak işlev gördüğü bulunmuştur. Araştırmanın nitel bulgularına göre yöneticiler yoğunlukla iş doyumu, özellikle işe duygusal bağlılık, ekonomik faktörler ve kariyer ile gelişme arasındaki ilişkiyi ifade etmişlerdir. Yöneticilerin iş doyumu ve işe adanmışlık arasında pozitif bir ilişki olduğunu düşündükleri ve bu durumun ekonomik faktörler ve kariyer ile gelişme arasındaki ilişkide önemli rol oynadığı görüşünde oldukları belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Purpose of this research is to find out the relations between work-family life conflict, emotional intelligence, job satisfaction and work engagement amongst the administrators of private pre-school. In the research designed according to the explanatory sequential design, which is one of the mixed method designs, the participant selection variant was used, quantitative data were collected first, and then quantitative results were supported by comprehensive qualitative data. Since this research is a mixed method research, under the umbrella of pragmatism, which combines both realism and idealism, the quantitative part was conducted with the functional paradigm and the qualitative part with the hermeneutics/interpretivist paradigm. In the first, quantitative, phase, correlational research design was used. Research universe was comprised of 5,297 private pre-school administrators working in Turkey during 2022-2023 academic year. It was calculated that, 385 administrators working in Turkey would represent this study's quantitative phase sampling, that was identified using stratified sampling which is one of random sampling methods. Quantitative phase data were collected through/with scales of work-family life conflict, emotional intelligence, job satisfaction and work engagement. Quantitative phase data were solved with descirptive and inferential statistics by utilization of SPSS 23 and AMOS 18 software package programs. A descriptive holistic multiple case study design was used for collecting and analyzing the data in the second, qualitative, phase. Study group of this phase was comprised of 12 private pre-school administrators who were within the quantitative part sample and selected through criterion sampling method, one of the voluntary basis purposive sampling methods that is identified with qualitative researches. At the qualitative phase of the research, theme, descriprive and content analyzes of the data that were obtained by directing semi-structured, open-ended questions thorugh in-person or online interviews, were conducted using MAXQDA 2020 software package. According to the quantitative results of the research, amongst the variables studied, the strongest pozitif correlation (r=.541) was observed between job satisfaction and work engagment. It was identified that, work-family life conflict has a negative correlation with optimism and regulation of mood, which is one of the sub-dimensions of emotional intelligence, job satisfaction and work engagement. The weakest correlation among these relationships was the one between work-family life conflict and optimism and regulation of mood. It was assumed that, higher levels of work engagement and job satisfaction of the administrators would reflect positively on their performance which in return would benefit the educational institutions greatly, and increase the quality. Hence, they were evaluated as dependent variables and predictive effect of work-family life conflict and emotional intelligence was studied. In the model obtained, it was found that job satisfaction functioned as a full mediator variable in predicting work-family life conflict in predicting work engagement and optimism and RHD functioned as moderator variables in predicting work-family life conflict in predicting job satisfaction. According to the qualitative results of the research, the administrators frequently expressed the relationship between improvement and job satisfaction, specifically emotional commitment to the work, economical factors and career. It has been determined that, the administrators think that there is a positive correlation between job satisfaction and work engagement, and this plays an important role on the relationship between the economical factors and career and improvement.
Benzer Tezler
- Okulların örgütsel yapısı ve cinsiyetçilik: Örgütsel adalet, öz-yeterlik, iş-aile çatışması ve örgütsel sessizlik değişkenleri ile bir modelleme çalışması
Organizational structure of schools and sexism: A modeling study with the variables of organizational justice, self-efficacy, work-family conflict and organizational silence
ÇİĞDEM OKTAR
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR ŞENTÜRK
- 36-72 aylık çocukların ebeveyn, öğretmen ve yöneticilerinin siber zorbalık farkındalıkları, siber zorba/kurban olma durumları ve mücadele stratejilerinin incelenmesi
Investigation of parents, teachers and administrators of 36-72month-old preschool children of cyberbullying awareness, being cyber bully/victim status and cyberbullying fighting strategies
HALENUR AKÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN TOSUN
- Okul öncesi eğitim kurumlarının eğitim ortamlarının niteliğinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Tokat İli örneği)
An examination on the quality of educational environments of pre-school education institutions in terms of some variables (The sample in the City of Tokat)
PINAR AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GELENGÜL HAKTANIR
- Özel anaokulu müdürlerinin stres kaynakları
Stress sources of private kindergarten principals
DİLAY SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN TURAN
- Anaokulu yöneticilerinin eleştirel düşünme eğilimleri
Critical thinking dispositions of kindergarten administrators
BÜŞRA TURKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ TEMEL