Korku ve siyaset ilişkisi bağlamında hobbes ile karşılaştırmalı bir spinoza okuması
A comparative reading of spinoza with hobbes in the context of the relationship between fear and politics
- Tez No: 865006
- Danışmanlar: PROF. DR. FİLİZ ZABCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Siyasal Bilimler, Philosophy, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Spinoza, Hobbes, Korku, Siyaset, Çokluk, Hayal gücü, Spinoza, Hobbes, Fear, Politics, Multitude, Imagination
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Bu çalışma“korku”yu siyasetin üç veçhesinde inceleyecek şekilde planlanmıştır: Kuruluş, düzen/sivil durum ve düzenin ortadan kalkması/itaatsizlik. İlk bölümde bir alt yapı sunulmuştur. Burada, siyasal düşüncenin klasik temellerine yer verirken, Platon, Aristoteles ve incelediğimiz iki düşünürle de sık sık ilişkilendirilen Machiavelli üzerinde durulmuştur. Ardından 17. yüzyıldaki tarihsel ve düşünsel ortamdan söz edilmiş, Kartezyen düşünceye ve Descartes'a geniş yer verilmiştir. Son olarak, siyasal düşünce bağlamında tartışacağımız zihin-beden, akıl-duygu, umut-korku gibi ikiliklerin Hobbes ve Spinoza tarafından nasıl ele alındığı incelenmiştir. Son olarak imaginatio'ya yer verilmiştir. Kuruluş bölümünde iki düşünürün doğa hali ve sözleşme kurgularında korku kavramının oynadığı rol incelenmiş ve iki düşünür açısından iki düşünsel ilke öne çıkmıştır. Bunlardan ilki korkunun bir“akıllı duygu”olarak ele alınması, ikincisi ise, iki kötülükten daha az kötü görünenin seçilmesi üzerine yapılan hesaplamadır.“Siyaset görünen iki kötülükten daha az kötü görünenin seçilmesi midir?”sorusu bu bölümden başlayarak, çalışmanın bütününde karşımıza çıkmıştır. Bu bölümde Spinoza bir doğal hukuk filozofu olabilir mi? Spinoza'da bir sözleşme kavramı var mıdır? Eğer varsa, Hobbes'taki sözleşmeye benzer mi; gibi sorular Spinoza'nın Hobbes ile bağlantısında belirleyici oldukları için çalışmaya dahil olmuştur. Bu bölümü bitirmeden önce, imaginatio yeniden, bu kez kuruluş efsanesi ve kurucu gücü açısından incelenmiştir. İkinci bölüme, kitlelerin yönetilmesi ve burada iki düşünür açısından korkunun ne şekilde rol oynadığı, korkusuz bir siyasetin mümkün olup olmadığı incelenmiş, burada Hobbes ile ilgili resim daha net bir şekilde belirmiştir. Spinoza açısından ise demokrasi ile ilgili tamamlanmamış görüşleri ve Spinoza demokrasisinin sınırları sorunu ile karşılaşılmıştır. Spinozacı demokrasinin bir ütopya mı yoksa sadece bir referans noktası mı olduğu,“korkusuz kitlelerin korkunç”olabildiği düşüncesi etrafında korkusuz bir düzenin ne denli mümkün olabildiği, bu bölümün temel sorularıdır. Çokluğun içinde korkunun dolaşımının konu edildiği mimesis/imitatio başlığı altında ise, Spinoza açısından daha fazla incelenmeyi bekleyen, önemli yorumcuların da eksikliğini dillendirdiği bir mesele olarak“duyguların taklidi”konusu ele alınmıştır. Son bölümde ise, egemene karşı itaatsizliğe pek de alan bırakmayan Hobbes'a değinmenin ardından sorunsalımızın kaynağı olan Spinoza'ya odaklanılmıştır. Bu bağlamda, belirlediğimiz üç tema üzerinden bir direnişin imkânı olup olmadığı sorusu Spinoza'ya yöneltilmiştir. Bunlar: Hak ve güç özdeşliği, iki kötülükten daha az kötü görünenin seçilmesi sorunu ve son olarak, etkin ve edilgin oluş sorunudur. Son olarak, Spinoza'nın özgürlük değil, özgürleşme filozofu olduğu ve Spinoza'da özgürleşme ve korkudan özgürleşme potansiyelleri tartışılmıştır. Esas olarak çoğu Spinoza'dan kaynaklanan temalar tez boyunca izlenebilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir: akıl-duygu karşıtlığı, akıllı duygu var mıdır, korku akıllı bir duygu mudur? Duyguların ikircikli biraradalığı olarak umut ve korku gerilimi, iki kötülükten daha az kötü görünenin seçilmesi kuralı, bir imkân ve kusur olarak hayalgücü, etkin ve edilgin oluş bağlamında siyaset, özgürlük ve özgürleşme fikri.
Özet (Çeviri)
This study is planned to examine“fear”in three aspects of politics: establishment, order/civil situation, and the disappearance of order/disobedience. The first section provides a framework, discussing classical foundations of political thought including Plato, Aristotle, and Machiavelli, followed by an exploration of the historical and intellectual context of the 17th century, focusing on Cartesian thought and Descartes. The section also delves into how dualities such as mind-body, reason-emotion, hope-fear are addressed by Hobbes and Spinoza within the context of political thought, with a final discussion on imagination. In the establishment section, the role of fear in the state of nature and contract theories of two philosophers is examined, highlighting two principles: first, considering fear as a“rational emotion,”and second, the calculation based on choosing the lesser of two evils. Questions arising from the connection between Spinoza and Hobbes, such as whether Spinoza can be considered a natural law philosopher and if there is a concept of contract in Spinoza similar to Hobbes', are addressed due to their significance in the study. Before concluding this section, imagination is revisited, this time examined in terms of founding myths and founding power. The second section explores the governance of masses and how fear plays a role from the perspectives of two philosophers, discussing the possibility of fearless politics and encountering the issue of the boundaries of Spinozian democracy. The central questions revolve around whether fearless governance is possible and whether Spinozian democracy is a utopia or merely a reference point. Under the title of mimesis/imitatio, the circulation of fear within the multitude is examined, with the topic of“imitation of affects”discussed as a matter that awaits further exploration from the Spinozian perspective. In the final section, after discussing Hobbes, who leaves little room for disobedience to the sovereign, the focus shifts to Spinoza, the source of our problematic. Through three identified themes—identity of right and power, the problem of choosing the lesser of two evils, and the issue of active and passive existence—the question of the possibility of resistance is posed to Spinoza. Finally, it is argued that Spinoza is not a philosopher of freedom but rather a philosopher of becoming free, discussing the potentials for emancipation and emancipation from fear in Spinoza's thought.
Benzer Tezler
- Modern siyasi-hukuki kavramları yeniden düşünmek: Spinoza'nın siyaset felsefesi çerçevesinde yeni bir perspektif arayışı
Rethinking the modern political-legal concepts: A search for a new perspective in the context of Spinoza?s philosophy of politics
REYDA ERGÜN
- Medyanın ekonomi politiği bağlamında ulusal basında yer alan nükleer güç santral haberlerinin içerik analizi
Content analysis of the news on nuclear power plants covered in national press in the context of the political economy of media
TARKAN KILIÇ
Doktora
Türkçe
2023
İletişim Bilimleriİstanbul Ticaret ÜniversitesiMedya Ve İletişim Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OYA ŞAKI AYDIN
- Yeni milliyetçi ideoloji olarak ulusalcılık: İzmir örneği üzerinden ulusalcıların duygularının analizi
Ulusalcilik as a new nationalist ideology: Analysis of the emotions of ulusalcis through the case of Izmir
GÜNCE SABAH ERYILMAZ ERDAMAR
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÖZGÜR ADADAĞ
- Farabi'nin siyaset felsefesinin temel problemleri ve kökenleri
The main problems of al-farabi's political philosophy and their roots,
ŞENOL KORKUT
Doktora
Türkçe
2005
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRANİ ALTINTAŞ
- Mimarlıkta ifade ve içerik problemi
The problem of expression and content in architecture
ÖNDER ÇELİK
Doktora
Türkçe
2020
Felsefeİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA AYDINLI
PROF. DR. ALİ AKAY