Muallim Nâcî'nin 'Esâmî' adlı eserinde Türk asıllı ve Türkçe eser veren şahsiyetler (Metin-inceleme-sözlük dizini)
Personality of Turkish origins and works in Turkish author in work named 'Esâmî' of Muallim Naci (Text examinanation-dictionary index)
- Tez No: 865343
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ŞEYLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 524
Özet
Muallim Nâcî, edebiyat sahasında geniş bir yelpâzede eserler veren gerek edebî çalışmaları gerek yüksek perdede gerçekleşen edebî münâkaşaları ile devrinde güçlü bir figür olarak dikkatleri üzerine çekmeyi başarmış bir şahsiyettir. Çalışmamıza esâs olan Esâmî, Muallim Nâcî'nin 1308/1891 yıllarında kaleme aldığı biyografik eseridir. Eserde İslâm coğrafyasında bir şekilde ün kazanmış erkek ve kadınların hayatlarına alfabetik olarak yer verilmiştir. ''İsimler'' anlamına gelen Esâmî'de, İslâm coğrafyasında yaşamış ve kendi dönemlerinde ün kazanmış âlim, şair, devlet adamı vb. 850 şahsiyetin hayatına, edebî kişiliğine ve eserlerine kısaca yer verilmiştir. Çalışmamızın ana kaynağını oluşturan Esâmî üzerinde yaptığımız literatür taramasında eserle ilgili daha önce kapsamlı bir çalışmanın yapılmadığı, eserin Latin harflerine dahi aktarılmadığını gördük ve bu metin üzerinde çalışmaya karar verdik. Ancak metin oldukça hacimli olduğundan tez çalışmamıza bir sınırlama getirdik. Muallim Nâcî, kendi döneminde İslâm dünyası tarafından bilinen ve tanınan, eski yeni pek çok kişiye bu eserinde yer vermeye çalışmıştır. Biz, eserde yer alan Türk asıllı şahsiyetler ve aslen Türk olmadığı halde Türkçe yazmış kişileri seçerek bu şekilde yeni bir metin oluşturduk. Yine yaptığımız literatür çalışmalarında 2018 yılında İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğrencisi Hayrunnisa Aslan tarafından ''Muallim Nâcî ve Esâmî' isimli kısmi bir lisans bitirme tez çalışması yapıldığını gördük. Bu çalışmada sadece Esâmî'de yer alan kadın şahsiyetler üzerinde durulmuştur. Biz de bundan hareketle dil ve edebiyat alanına uygun olacağı düşüncesiyle yukarıda da belirtildiği gibi Türk asıllı şahsiyetler ve aslen Türk olmadığı halde Türkçe yazmış kişileri seçip üzerinde çalıştık. Tez metni, TDK'nın güncel Yazım Kılavuzu ile Beykent Üniversitesi 2021 Lisansüstü Tez ve Proje Yazım Kılavuzu esâslarına göre hazırlandı. Tezin kaynakça kısmı ve kısaltmalar dizini de bu çerçevede oluşturuldu. Çalışma; müellifin hayatı ve eserleri, inceleme, transkripsiyonlu (çeviri yazı) metin ve sözlük dizini olmak üzere dört konudan oluşmaktadır. Tezin ekler kısmında, eserin üzerinde çalıştığımız bölümlerinin tıpkıbasımı yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
Muallim Nâcî, a prominent figure in the field of literature during his era, has successfully drawn attention to himself through a wide range of literary works and engaging in high-profile literary debates. Our study is based on Esâmî, a biographical work written by Muallim Nâcî in the year 1308/1891. The work alphabetically presents the lives of men and women who have gained fame in the Islamic geography. In Esâmî, meaning 'Names,' brief information is provided about the lives, literary personalities, and works of 850 figures, including scholars, poets, statesmen, etc., who lived in the Islamic geography and achieved renown in their respective periods. Literature review on Esâmî revealed that no comprehensive study had been conducted on the work, and it had not been translated into Latin letters. Furthermore, in the literature studies conducted, it was observed that a partial undergraduate thesis on female figures in Esâmî was undertaken by Hayrunnisa, a student at Istanbul University Faculty of Theology, in 2018. Therefore, it was decided to work on this text with the belief that it would be suitable for the field of language and literature. However, due to the extensive nature of the text, a limitation was imposed on our thesis, and Turkish-origin and Turkish-language figures in the work were selected for examination, creating a new text in this manner. The study consists of four main sections: the author's life and works, examination, transcriptional (translated text), and a dictionary index. In the appendices section of the thesis, facsimiles of the sections we worked on in the text are included.
Benzer Tezler
- Mecami'ül Edeb'in şiirde ahenk kavramı açısından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
YASEMİN DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADIK TURAL
- Muallim Naci'nin şiirleri üzerine bir inceleme
An analysis of Muallim Naci's poems
AHMET YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KARABULUT
- Muallim Nâci'nin poetikası
The poetics of Mualli̇m Nâci̇
GİZEM ECE GÖNÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VELİ UĞUR
- Muallim Naci'nin Mekteb-i Edeb adlı eserinin I. kısmındaki hikayelerin ahlak eğitimi açısından değerlendirilmesi
Analysis of the stories in the first part of the book 'Mekteb-i Edeb' by Muallim Naci in terms of moral education
HATİCE AYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinMarmara Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN MAHMUT ÇAMDİBİ