Mentorluk kavramı ve mentorluk sürecinin akademisyen ve öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the concept of mentorship and the mentorship process from the perspectives of academics and teachers
- Tez No: 865648
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE OĞUZ ÜNVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Mentorluk, planlı bir süreç içerisinde, mesleki ve kişisel gelişim açısından deneyimli ve alanında uzman bireylerin, daha az deneyime sahip bireylere rehberlik etme ve destek sağlayarak yönlendirilmesini ifade eder. Mentorluk, bireylerin gelişime açık yönlerini fark ettirir, olaylara farklı açılardan bakmalarını sağlar ve karşılaştıkları problem durumlarını çözmelerine yardımcı olarak mesleki ve kişisel hedeflerine ulaşmalarına destek olur. Bu noktada, mentorluk öğretmenlerin kariyerlerinde önemli bir role sahiptir. Buradan hareketle araştırmanın temel amacı, akademisyenlerin mentorluk kavramı algılarını ve mentorluk sürecine yönelik çıkarımlarını ortaya koymaktır. Araştırmanın diğer bir amacı ise, araştırmada yer alan katılımcı öğretmenlerin mentorluk sürecinde faydalı ve geliştirilebilir buldukları yönler ile mesleki ve kişisel gelişimleri için geri bildirim beklentilerine yönelik önerilerin incelenmesidir. Araştırma, TÜBİTAK 1001 programı ile desteklenen“Hizmet İçi Öğretmen Eğitiminde Bilimsel Sorgulama Destekli Çevrim İçi Mentorluk (E-Scaffolding) Modelinin Tasarlanması ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi”başlıklı 220K080 sayılı proje kapsamında yürütülmüştür. Proje, fen bilimleri ve sınıf öğretmenlerine, çevrim içi ve yüz yüze geri bildirim sunulmasına dayalıdır. Öğretmenler, okullarda işledikleri dersleri video kaydına alarak kaydetmiş ve akademisyenler, her geri bildirim seviyesinde video kayıtlarına dönütler sağlamışlardır. Araştırma, akademisyenlerin mentorluk kavramı ve mentorluk süreci üzerine, öğretmenlerin ise geri bildirimler üzerine farklı yönlerden görüşlerini incelemek adına nitel araştırma tekniklerinin kullanıldığı durum çalışması modeline göre desenlenmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında projede mentor olarak görev alan 6 akademisyen, öğrenen olarak yer alan 10 sınıf öğretmeni ve 10 fen bilimleri öğretmeninden oluşmaktadır. Bununla birlikte çevrim içi geri bildirim sunulan 10 öğretmen, yüz yüze geri bildirim sunulan 10 öğretmen bulunmaktadır. Veriler,“Mentor Mülakat Formu”ve“Öğretmenlerin Geri Bildirim Değerlendirme Formu”kullanılarak elde edilmiştir. Ses kayıtları ve yarı yapılandırılmış görüşme formları, veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analiz yöntemi tercih edilmiştir. Araştırma sonucunda, akademisyenlerin mentorluk kavramı ve mentorluk sürecine yönelik düşünceleri incelendiğinde, mentorların mentorluk kavramını genellikle destek olmak olarak ifade ettiği görülmüştür. Mentorların ve öğrenenlerin sahip olması gereken özellikler incelendiğinde her iki grubun da etkili iletişim becerilerine sahip olması gerektiği ortaya çıkmıştır. Akademisyenlerin karşılaştıkları zorluklarda, öğretmenlerin eleştiriye kapalı olması ve geri bildirimleri uygulamamalarıdır. Mentorluk ve öğretmenlik uygulama derslerinin benzerliklerinin olumlu davranışları nitelendirme, bireylerin gelişimlerinden bahsetme ve kaynaklara yönlendirme olduğu belirlenmiştir. Çevrim içi ve yüz yüze geri bildirimlerin etkililiğine ilişkin sonuç ise, farklı öğrenenler için farklı modellerin tercih edilebileceği üzerinedir. Yüz yüze geri bildirimlerde karşılıklı etkileşim, kendini ifade edebilme ve planlama yapmayı gerektirme boyutları ön plana çıkmaktadır. Çevrim içi mentorluğun tekrarlı inceleme, öğrenenin kendi davranışlarını gözlemleme ve bireylerin kendi hızında öğrenme durumlarına yer verildiği görülmüştür. Öğretmen geri bildirimleri boyutunda ise öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu, kendilerine sunulan geri bildirimlerin mesleki gelişimlerine fayda sağladığı görüşündedir. Öğretmenler, sunulan geri bildirimlerden memnuniyet duyduklarını ifade etmiştir. Araştırma sonuçları, genel olarak akademisyenlerin ve öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişim açısından mentorluğu önemli bir süreç olarak gördüklerini ortaya koymuştur. Bu sonuçlar, mentorluk sürecinin başarılı bir şekilde tasarlanması ve uygulanması için gerekli mentor ve öğrenen düşünce ve beklentilerini ortaya konulması açısından literatüre katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Mentoring refers to the process where experienced and knowledgeable individuals guide and support individuals with less experience in both professional and personal development within a structured framework. Mentoring helps individuals recognize areas for growth, encourages them to view situations from different perspectives, and assists them in solving problems they encounter, thereby supporting them in reaching their professional and personal goals. In this regard, mentoring plays a significant role in the careers of educators. Therefore, the primary objective of the research is to explore how academics perceive the concept of mentoring and their insights into the mentoring process. Additionally, the research aims to investigate aspects of the mentoring process that teachers find useful and improvable, as well as their expectations for feedback concerning their professional and personal development. The research was conducted within the scope of the project titled“Designing and Evaluating the Effectiveness of the Scientific Inquiry Supported Online Mentoring (EScaffolding) Model in In-Service Teacher Training in Science Education and Classroom Management,”supported by TÜBİTAK 1001 program under project number 220K080. The project was based on providing online and face-to-face feedback to science and classroom teachers. Teachers recorded their classroom lessons and academics provided feedback at various levels. The research was designed using qualitative research techniques, employing a case study model to examine academics' perceptions of mentoring and the mentoring process, as well as teachers' perspectives on feedback from different point of views. Criterion sampling method was utilized for participant selection, involving 6 academics serving as mentors, 10 classroom teachers, and 10 science teachers who participated as learners during the 2021-2022 academic year. Additionally, among these participants, 10 teachers received online feedback, while 10 received face-to-face feedback. Data were collected using“Mentor Interview Form”and“Teachers' Feedback Evaluation Form,”along with audio recordings and semi-structured interview forms, and analyzed using content analysis method. The results of the research revealed that academics generally perceive mentoring as providing support. Effective communication skills were identified as essential for both mentors and learners. Challenges faced by academics included teachers being resistant to criticism and not implementing feedback. Similarities between mentoring and teaching practice sessions were observed in positive behaviors such as qualitative description, discussing individual development, and directing to resources. Regarding the effectiveness of online and face-to-face feedback, it was concluded that different models could be preferred for different learners. Face-to-face feedback emphasized aspects such as mutual interaction, self-expression, and requiring planning. Online mentoring was found to involve repeated review, allowing learners to observe their own behaviors and learn at their own pace. The teachers expressed their satisfaction with the feedback provided. Overall, the research results demonstrate that academics and teachers perceive mentoring as an important process for professional and personal development. These findings shed light on the necessary thoughts and expectations of mentors and learners for the successful design and implementation of a mentoring process in teacher education, contributing to the literature in this field.
Benzer Tezler
- Öğretmen profesyonelizmine yönelik OECD uzmanları ile Türk uzmanların görüşleri ve Türkiye için öneriler
Opinions of OECD experts and Turkish experts on teacher professionalism and recommendations for Türkiye
BİNNUR UZUN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERUDUN SEZGİN
- Teknoloji tabanlı girişimlerin erken aşama destekleri ile ilgili mevcut durum analizi ve girişimlerin erken aşama desteklerden faydalanabilmesi için değerlendirme metod önerisi
Current status analysis of earyl stage support of technology-based initiatives and evaluation metod recomendation for initiatives to benefit from early stage support
TUBA ÖZTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAN ÇEBİ
- Mentorluk kavramı ve mentorluğun bireysel kariyer üstündeki etkisi
The concept of mentoring and the effect of mentoring on the effect on individual career
FATMA CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiÇalışma İktisadı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM VATANSEVER
- Aday sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişiminde mentorluk uygulaması: Bir durum çalışması
Mentorship applications in professional development of prospective classroom teachers: A case study
HİLAL NAS KAYKUSUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAlanya Alaaddin Keykubat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ŞAHİN
- Mentorluğun eğitimde kullanılması ve okul yöneticisi yetiştirmede yeni bir model önerisi
The use of mentoring in education and a new model proposal to train school administrators
RAMAZAN YİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM KOCABAŞ