Türkiye'de gıda güvenirliği politikalarının gıda işletmeleri ve gıda kontrolörleri tarafından değerlendirilmesi
Evaluation of food safety policies in Turkey by food processors and food controllers
- Tez No: 865940
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLEN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Gıda güvenirliği tüketiciler tarafından oluşturulan kamuoyu, devlet tarafından oluşturulan mevzuat ve gıda üreticileri ile pazarlamacılarının kullandıkları bilimsel ve teknolojik birikim üzerine kuruludur. Çalışmada, üçayaklı bir yapı olan gıda güvenirliğinde; kamu tarafında görev alan gıda kontrol görevlilerinin ve ürettikleri ya da satışa sundukları gıdaların güvenirliğinden sorumlu olan gıda işletmecilerinin gıda güvenirliği politika ve uygulamalarına dair deneyimlerine odaklanılmıştır. Gıda güvenirliği politikaları ile resmi gıda kontrolünün aksayan yönlerinin tespiti ve daha etkin bir gıda güvenliği için yapılması gerekenler konusunda gıda işletmecileri ile gıda kontrol görevlilerinden elde edilen veriler incelenmiştir. Araştırma iki farklı evrende ve iki farklı yöntem ile sürdürülmüştür. Buna göre Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli illerindeki 299 gıda işletmecisinden anket yolu ile elde edilen veriler açıklayıcı faktör analizine tabii tutulmuş, hipotezler ise anova testi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; gıda işletmecileri; Tarım ve Orman Bakanlığının gıda güvenirliği hakkında yeterince eğitim programı düzenlemediğini düşünmektedirler. 250 ve daha fazla çalışanı olan işletmeciler; resmi gıda kontrolünün yeterli miktarda ve istenilen etkide gerçekleştirilmediğini düşünmekte, gıda kontrol görevlilerini ise diğer işletmelere göre daha düşük puanlarla nitelemektedirler. Çalışmanın diğer kısmında ise Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli illerinde görev yapan 17 gıda kontrol görevlisi ile birebir görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Toplam 714 dakika ses kaydı alınmış ve 133 sayfa görüşme metni elde edilmiştir. Görüşmelerden elde edilen veriler yönlendirilmiş içerik analizi ile irdelenmiş, 7 ana kategori, 22 alt kategori belirlenmiş ve 39 farklı kod ile toplam 308 kodlama yapılmıştır. Buna göre katılımcılar gıda güvenirliği çalışmalarında geçmiş yılara nazaran önemli ilerlemeler kat edildiğini, ancak halen önemli sorunlar bulunduğunu öne sürmüşlerdir. Denetimler esnasında yaşanan güvenlik problemleri, işletme tipi ve ölçeğine göre hazırlanmamış olan kontrol listeleri, dikey mevzuat eksiklikleri ve denetimlerin etkinliği öne çıkan sorunlardır. Tarım ve Orman Bakanlığının taklit tağşiş yapan işletmeleri ifşa etmesinin önemli bir caydırıcılığı olmasına rağmen süreç bürokratik sebeplerle çok uzamaktadır. Gıda kontrol görevlilerinin işletmecilere yönelik bilgilendirme ve rehberlik konusunda yapıcı bir yaklaşımda oldukları ve bunun sonucunda elde edilen işletme rehabilitasyonunun en önemli motivasyon kaynağı olduğu görülmektedir. Kontrol görevlileri, denetimlerin risk esasına göre yapılmasını ise hem etkinlik hem de kaynakların verimli kullanımını açısından faydalı bulmaktadırlar.
Özet (Çeviri)
Food safety is based on public opinion created by consumers, legislation created by the state, and scientific and technological knowledge used by food producers and marketers. In our study, it is focused on the experiences of food control officers working for public and food sector managers who are responsible for safety of food that they produce or offer for sale regarding their practices in food safety and policies, which is a tripod structure. The data obtained from food business managers and food control officers on the determination of the failing aspects of food safety policies and official food control and what needs to be done for a better effective food safety were analyzed. The research was proceeded in two different populations and with two different methods. Hence, the data obtained by questionnaire from 299 food premises in Tekirdag, Edirne and Kırklareli provinces were subjected to explanatory factor analysis and hypotheses which were analyzed by anova test. According to the results; food business managers think that the Ministry of Agriculture and Forestry does not organize enough training programs on food safety. Managers having 250 or more employees think that official food control is not carried out in as many as it needs and with the desired effect, and also they characterize food control officers with lower scores compared to other enterprises. In another part of the study, one-to-one interviews were done with 17 food control officers working in Tekirdag, Edirne and Kırklareli provinces. A total of 714 minutes of speech was recorded and 133 pages of interview transcripts were obtained. The data obtained from the interviews were analyzed by directed content analysis; and also 7 main categories, 22 subcategories were identified and a total of 308 coding was made with 39 different codes. Accordingly, the participants argued that significant progress has been made in food safety studies compared to previous years; however, they mentioned that there are still significant problems. Safety problems experienced during inspections, checklists that are not prepared according to the type and scale of the enterprise, vertical legislation deficiencies and the effectiveness of inspections are the prominent problems. Although the Ministry of Agriculture and Forestry has an important deterrent to declare businesses which is get involved in counterfeiting and adulteration, the process takes too long due to bureaucratic reasons. It is seen that food control officers have a positive approach in informing and guiding the businesses and the resulting rehabilitation of the enterprises is the most important source of motivation. Officers consider that doing inspections on a risk basis is beneficial in terms of both effectiveness and efficient use of resources.
Benzer Tezler
- Türkiye'de güvenli gıda kapsamında yürütülen tarım politikalarının AB ile karşılaştırılması
Comparison of Turkish agricultural politics being applied, with those of EU in the field of safe food
SELMAN GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
ZiraatTrakya ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. OKAN GAYTANCIOĞLU
- Doğu Anadolu hayvancılığının Avrupa Birliği'ne uyumu ve rekabet edebilirliğinin analizi
An analysis on accordance to European Union and competitiveness of animal husbandry sector in eastern Anatolia region
ADEM AKSOY
- Avrupa Birliği ile üyelik müzakeresi sürecinde Türkiye tarımı: Politikalar, yapısal değişme eğilimleri ve sorunları
Turkish agriculture in the process of negotiations for EU membership: Policies, tendencies and problems of structural change
SELCEN ODACIOĞLU
- Türk gıda mevzuatında kalite ve güvenlik: Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde bir değerlendirme
Food quality and safety legislation in turkey: an evaluation in the process of European Union integration
SUZAN DURMAZ
- Taze ve dondurulmuş su ürünlerinde mikroplastik riskinin incelenmesi
Investigation of microplastic risks in fresh and frozen seafood
İDİL CAN TUNÇELLİ
Doktora
Türkçe
2024
Balıkçılık Teknolojisiİstanbul ÜniversitesiBalıkçılık ve Su Ürünleri İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY ERKAN ÖZDEN