Tokat'tan derlenen efsaneler üzerine bir araştırma (İnceleme-metin)
A research on legends compiled from Tokat (Review-text)
- Tez No: 865994
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED AVŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 493
Özet
Tokat, tarihte farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış Anadolu'nun kadim şehirlerinden biridir. Anadolu'da ilk fethedilen topraklardan olan Tokat, Danişmentliler Beyliğinden beri daima Türk yurdu olmuştur. Danişmentliler, Selçuklular, Osmanlı İmparatorluğu ve son olarak Türkiye Cumhuriyeti'nin bir şehri olan bu coğrafya; aynı zamanda Türk tarihinin önemli eserlerine de ev sahipliği yapmıştır. Yaklaşık bin yıldır Türk tarihinin izlerini taşıyan Tokat, tarihi eserleri yanında önemli ölçüde kültürel ve edebi mirasa da sahiptir. Bu kültürel ve edebi mirasın en seçkin unsurlarından biri de efsanelerdir. Bir sözlü edebiyat ürünü olan efsaneler; içerisinde olağanüstülükler bulunduran, dini, inandırıcı, kısa ve nesir şeklindeki anlatılardır. Toplumsal hayatın akışı içerisinde Tokat'ta pek çok konuda efsaneler oluşmuş ve bu efsaneler yüzyıllar boyunca anlatılarak günümüze kadar varlığını korumayı başarmıştır. Bu çalışmada; Tokat merkez, ilçeleri ve köylerinde anlatılmaya devam eden efsaneler ele alınmış ve çalışmamız Tokat iliyle sınırlandırılmıştır. Tokat'ta zengin bir efsane belleği bulunmasına rağmen bu konuda akademik çalışmanın yapılmamış olması bizi bu alanda inceleme yapmaya yöneltmiştir. Tokat'ın zengin efsane belleğinin bir bütün halinde ortaya konmasının tasarlandığı bu tezde, Türk kültür arşivinin zenginleşmesi ve büyümesine katkı sağlamak; Tokat'ın efsane varlığının kayıt altına alınarak unutulmasının önüne geçmek amaçlanmıştır. Araştırmamızda kaynak tarama ve görüşme yöntemleri kullanılmış; ele alınan 239 efsane, yazılı ve sözlü kaynaklardan derlenmek suretiyle kayda geçirilmiştir. Kayda geçirilen bu efsaneler, Stith Thompson'un“Motif Index of Folk Literature”adlı eseri esas alınarak motifleri bağlamında incelenmiştir. Çalışmanın sonunda, Tokat'ta zengin bir efsane arşivinin olduğu, efsane anlatma geleneğinin genellikle orta yaş üzeri kişilerde devam ettiği, kayda geçirilen efsanelerin motif yapısının çeşitlilikler gösterdiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Tokat is one of the ancient cities of Anatolia, which has hosted different civilisations in history. Tokat, one of the first conquered lands in Anatolia, has always been a Turkish homeland since the Danişmentliler Principality. This geography, which is a city of Danişmentliler, Seljuks, Ottoman Empire and finally the Republic of Turkey, has also hosted important artefacts of Turkish history. Tokat, which has the traces of Turkish history for about a thousand years, has a significant cultural and literary heritage as well as historical artefacts. One of the most distinguished elements of this cultural and literary heritage is legends. Legends, which are a product of oral literature, are religious, convincing, short and prose narratives that contain extraordinary things. Within the flow of social life, legends have been formed on many subjects in Tokat and these legends have managed to preserve their existence until today by being told for centuries. In this study; the legends that continue to be told in Tokat centre, districts and villages are discussed and our study is limited to Tokat province. Although there is a rich legendary memory in Tokat, the lack of an academic study on this subject led us to conduct an investigation in this field. In this thesis, which is designed to reveal the rich legendary memory of Tokat as a whole, it is aimed to contribute to the enrichment and growth of the Turkish cultural archive and to prevent the legendary existence of Tokat from being forgotten by recording it. In our research, literature search and interview methods were used; 239 legends were recorded by compiling them from written and oral sources. These recorded legends were analysed in the context of their motifs based on Stith Thompson's“Motif Index of Folk Literature”. At the end of the study, it was determined that there is a rich legend archive in Tokat, the tradition of telling legends generally continues among people over middle age, and the motif structure of the recorded legends shows diversity.
Benzer Tezler
- Tokat'tan derlenen türkü sözlerindeki halk kültürü öğelerinin bir eğitim aracı olması bakımından incelenmesi
The analysis of public culture items as an educational tool in the words of compiled folks from Tokat
GÜLEDA COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKER EROĞLU
- Elhamra Pasajı koruma sorunlarının değerlendirilmesi
Evaluation on issues as regards preservation of Elhamra Passage
YEŞİM ÖZÇELİK YAŞARLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA HALE TOKAY
- Tokat ili bölgesi eser elementleri (Selenyum, Çinko, Bakır) referans aralıkları
Tokat province trace elements (Selenium, Zinc, Copper) reference intervals
TANER AKARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
BiyokimyaSelçuk ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSAMETTİN VATANSEV
- Tokat yöresi Alevî-Bektaşî inancında zâkirlik geleneği
The tradition of dhikr performers among Alevî-Bektashi belief in Tokat territory
DENİZ GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2013
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. EROL PARLAK
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Milli Mücadele Dönemi'nde Tokat
Başlık çevirisi yok
MEHMET ÜLKÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk İnkılap TarihiGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ABDULLAH İLGAZİ