Mukarnas yapım teknikleri ve koruma problemleri
Muqarnas construction techniques and conservation problems
- Tez No: 866019
- Danışmanlar: PROF. DR. CAN ŞAKİR BİNAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 481
Özet
Çalışmanın konusu, mukarnas yapım teknikleri ve koruma problemlerini ortaya koymaktır. Çalışmanın amacı bu ehemmiyetine rağmen zamanın aşındırıcı etkisine maruz kalabilen mukarnasların öncelikle nasıl yapıldıklarını anlamak amacıyla yapım tekniklerini ortaya koymak, bu ortaya konduktan sonra mevcutta olan mukarnasların korunarak nasıl geleceğe aktarılabilir sorusundan hareketle koruma problemlerini ifade etmektir. Bu şekilde konunun yapım teknikleri olarak sınırlandırılması sağlanmış ve mukarnasa konstrüktif bir bakış açısı kazandırılmıştır. Mukarnaslarla ilgili yapım tekniklerinin ve koruma problemlerinin doğru bir şekilde tespit edilebilmesi için ilk olarak mukarnasın zaman, mekân ve kültür alanındaki farklılaşması ortaya konulmuştur. Bu noktada literatürde mukarnasın ortaya çıkış şartlarının muğlak bırakılması yanında, mukarnas yapım tekniklerinin malzeme ve strüktür manasında ciddi bir köken araştırmasına ihtiyaç duyması kapsamlı bir tarihçe çalışmasının yapılmasını mecbur kılmıştır. Bu tarihçe çalışmasına göre mukarnasın çıktığı bölge Maveraünnehir ve Horasan, zaman dilimi ise 9. ve 10. yüzyılları içine alan, Samanilerin oluşturduğu mimari yapı geleneği havzasına ait bir unsurdur. 10. yüzyıl ikinci yarısında İran'da da var olmaya başlamıştır. 11. yüzyıl ve sonrasında Selçuklular bu mirası Irak, Biladü'ş-Şam ve Anadolu gibi bölgelere doğru yayarak mukarnasların daha sonraki yüzyıllarda daha uzak bölgelere ulaşmasına vesile olmuşlardır. İspanya, Mağrib, Mısır, Hint alt kıtası gibi diğer coğrafyalara da yayılan örnekler incelenmiş ve yapı gelenekleri noktasında, koruma problemlerine de değinerek nasıl ortaya çıktıkları ve nasıl dönüşümler yaşandığı üzerine saptamalarda bulunulmuştur. Mukarnasların imal edildiği malzemeler taş, tuğla ve ahşap olarak strüktürel, yüzey malzemesi olarak çini ve sıva gibi dekoratif olarak tasnif edilmiş, ve bir mukarnas yapım tekniği listesi oluşturulmuştur. Tezin ikinci amacı olan mukarnasların korunması meselesine gelindiğinde ise restorasyon ve konservasyonları vaka örnekleri dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Özellikle İran, Orta Asya, İspanya, Fas ve İtalya'da mukarnas ihtiva eden yapılar üzerine yapılan çalışmalarla devam eden mukarnas koruma teknikleri ve buna bağlı literatür araştırılmıştır. Farklı dillerde yapılan çok sayıda araştırma bu sayede Türkçeye kazandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of the study is to reveal the construction techniques and conservation problems of muqarnas. The aim of the study is to understand how they were made, and then to Express conservation problems based on the question of how existing muqarnas examples can be preserved and transferred to the future. In this way, the subject has been limited as construction techniques, and a structural perspective has been given to the muqarnas. In order to identify the construction techniques and conservation problems related to muqarnas, firstly, the differentiation of muqarnas in time, space and culture was revealed. Although the conditions of the emergence of muqarnas are left ambiguous in literature, the construction techniques of muqarnas need a serious historical origin research in terms of material and structure. According to this study, the muqarnas developed in the 9th and 10th centuries in Mawara' al-Nahr (Transoxiana) and Khorasan as an element belonging to the cosmopolitan cultural realm formed by the Samanids. In the second half of the 10th century, it also began to exist in Iran. In the 11th century and onwards, the Seljuks spread this heritage to regions such as Iraq (Mezopotamia), Bilad al Sham (Levant) and Anatolia, and later muqarnas has reached to more distant regions. The examples that spread to other geographies such as Spain, Maghrib, Egypt, Indian Subcontinent were analyzed and determinations were made on how they emerged and how they were transformed in terms of building traditions. When it comes to the second aim of the thesis, the conservation of muqarnas are evaluated by considering case examples. The ongoing muqarnas conservation techniques and related literature, especially the studies on the structures containing muqarnas in Iran, Central Asia, Spain, Morocco and Italy, have been investigated. Numerous studies conducted in different languages have thus been translated into Turkish.
Benzer Tezler
- Anadolu Türk Mimarisinde tuğla ve koruma-restorasyon önerileri
The Use of brick in Anatolian Turkish architecture and suggestions about conservation and restoration
SERAP GÜLER
- Modeling brick surfaces in historic buildings with design computation methods
Tarihi yapılarda tuğla yüzeylerin hesaplamalı tasarım yöntemleriyle modellenmesi
SEVGİ ALTUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU
- İstanbul'un Fethinden Lale Devri'ne kadar Osmanlı kagir mimarisinde yapım teknikleri: 1453-1730
Başlık çevirisi yok
ŞİRİN AKINCI
- İkinci Murad çağı Edirne hamamlarında alçı mukarnas bezeme
Stucco muqarnas decoration of Edirne baths during the reign of Murad II
İLTER BÜYÜKDIĞAN
- Karamanoğulları Dönemi cami ve mescitlerinde yer alan mihraplar
The mihrabs in the mosques and masjids which were built by Karaman Beylik during
HACER ŞAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sanat TarihiErciyes ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA DENKTAŞ