Şentürk Deveci'nin hayatı, besteleri ve dinî mûsikî'deki yeri
Şentürk Deveci's life, compositions and his place in religious music
- Tez No: 866122
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN AKPINAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Şentürk Deveci, composition, religious music, hymn, mode, rhythm
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Ülkemizde dinî mûsikî ekseriyetle klasik Türk mûsikîsinden istifade etmiştir. İslamiyet'in kabulüyle birçok dinî muhtevalı şiirler yazılmış ve birçoğu bestelenip icrâ edilmiştir. Bilinen ve bestelenen şiirlerin yanında hâlâ gün yüzüne çıkmayan ve bestelenmeyi bekleyen dinî-tasavvufi muhtevalı pek çok şiirler bulunmaktadır. Bu çalışmamızda Türk din mûsikîsine önemli katkılarda bulunmuş olan Şentürk Deveci'nin hayatı, dinî mûsikîdeki yeri ve bestelemiş olduğu dinî ve lâ-dinî mûsikî besteleri ele alınacaktır. Tezin konusu, güftekâr ve bestekâr olan Şentürk Deveci'nin hayatını ve eserlerini içermektedir. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde litaratür taraması, kaynak taraması, saha çalışması, röportaj yöntemleri kullanılmış ve görüşmeler kayda alınarak mümkün olan ölçüde yazı diline aktarılmıştır. Bu aktarımda, Şentürk Deveci'nin hayatı ve mûsikî anlayışının kendi ifadeleriyle aynı olacak biçimde sunulmasına özen gösterilmiştir. Çalışmada ayrıca Şentürk Deveci'nin yakın dostları, çalışma arkadaşları ve öğrencileri ile röportajlar yapılmış ve yazılı hale getirilerek çalışmaya eklenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde Şentürk Deveci'nin dinî mûsikî alanında yapmış olduğu bestelere ve beste analizlerine yer verilmiştir. Dinî mûsikî alanında Şentürk Deveci'nin 16 tane bestesi bulunmaktadır. Bu bestelerden 1 tanesi âyin, 11 tanesi ilâhi, 3 tanesi tevşîh ve 1 tanesi nefes formundadır. Şentürk Deveci, dinî mûsikî bestelerinde acemaşirân, çargâh, hicaz, hisâr-bûselik, hüzzam, nihavend, nikriz, sûz-i dil, şehnâz ve uşşak makamları ile ağır evfer, devr-i hindî, devr-i kebîr, devr-i revân, düyek, evsat, nim sofyan, raks aksağı, sofyan ve yürük semâî usûllerini kullanmıştır. Şentürk Deveci'nin 1â-dinî mûsikî alanında 124 bestesi bulunmaktadır. Bestelerinin 1 tanesi ağır semâî, 13 tanesi beste, 1 tanesi fantezi, 1 tanesi köçekçe, 7 tanesi marş, 16 tanesi peşrev, 5 tanesi saz semâî, 1 tanesi seyr-i nâtık, 4 tanesi nakış ağır semâî, 73 tanesi şarkı, 1 tanesi türkü ve 1 tanesi yürük semâî formundadır. Bu besterlerinde 48 makam ve 30 usûl kullanmıştır. Şentürk Deveci, bestelerinde Türk tarihi ve kültürünün geçmişi ile günümüzü birleştiren motiflere yer vermiştir. Türk mûsikîsi repertuvarına 140 eser kazandırdığı tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen verilerin bu alanda birikime ve bilim hayatına katkı sunması amaçlanmıştır. Anahtar Kelime: Şentürk Deveci, beste, dinî mûsikî, ilâhi, makam, usûl.
Özet (Çeviri)
In our country, religious music has mostly utilized classical Turkish music. With the acceptance of Islam, many religious-themed poems were written, many of which were set to music and performed. In addition to the well-known and composed poems, there are still many religious-sufi themed poems that have not yet come to light and are awaiting composition. In this study, the life of Şentürk Deveci, who made significant contributions to Turkish religious music, his place in religious music, and his compositions of religious and non-religious music will be discussed. The subject of the thesis includes the life and works of Şentürk Deveci, who is both a lyricist and a composer. The study consists of two parts. In the first part, literature review, source review, fieldwork, and interview methods were used, and the interviews were recorded and transcribed into written language as much as possible. In this transcription, care was taken to present Şentürk Deveci's life and music understanding in his own words. In the study, interviews were also conducted with Şentürk Deveci's close friends, colleagues, and students, and these were written down and added to the study. The second part of the study includes Şentürk Deveci's compositions and analyses of his religious music. Şentürk Deveci has 16 compositions in the field of religious music. Of these compositions, 1 is a religious rite, 11 are hymns, 3 are tevşîhs, and 1 is a breath form. In his religious music compositions, Şentürk Deveci used acemaşirân, çargâh, hicaz, hisâr-bûselik, hüzzam, nihavend, nikriz, sûz-i dil, şehnâz, and uşşak modes, as well as ağır evfer, devr-i hindî, devr-i kebîr, devr-i revân, düyek, evsat, nim sofyan, raks aksağı, sofyan, and yürük semâî rhythms. Şentürk Deveci has 124 compositions in the non-religious music field. Of these compositions, 1 is a slow semâî, 13 are compositions, 1 is a fantasy, 1 is köçekçe, 7 are marches, 16 are preludes, 5 are instrumental semâîs, 1 is seyr-i nâtık, 4 are embroidered slow semâîs, 73 are songs, 1 is a folk song, and 1 is a yürük semâî form. He used 48 modes and 30 rhythms in these compositions. In his compositions, Şentürk Deveci included motifs that combine Turkish history and culture with the present. It has been determined that he contributed 140 works to the Turkish music repertoire. The aim of the study is to contribute to the accumulation of knowledge and scientific life in this field with the data obtained.
Benzer Tezler
- Tiroid papiller karsinomlarında B-RAF ve Siklin D1 ekspresyonu
B-RAF and Cyclin D1 expression in thyroid papillary carcinoma
ALTAY TOLGA ŞENTÜRK
- Öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin kriz yönetimine yönelik becerileri ve öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik algıları arasındaki ilişki
The relationship between school administrators' crisis management skills and their perceptions of distance education according to teachers' perceptions
BETÜL KÜBRA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJAT İRA
- Eikosapentaenoik asit serum değerlerinin gestasyonel diyabet tanılı hastalarda ve kontrol grubunda karşılaştırılması
Comparison of eicosapentaenoic acid serum levels in patients with gestational diabetes and the control group
DENİZ DERECİ DELİBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Kadın Hastalıkları ve DoğumSağlık BakanlığıKadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENOL ŞENTÜRK
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR MERVE AYAZOĞLU
- Migreni olan kadınlarda menstrüasyon siklusunun rolü ve migrenin yaşam kalitesine etkisi
The role of menstruation cycle in the women having migraine and the effect of migraine on the life quality
BUKET ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Hemşirelikİstanbul ÜniversitesiKadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLAY RATHFISCH
- Demir ve vitamin d düzeylerinin febril konvülziyon ile ilişkisi
Iron and vitamin D levels are associated with febrileconvulsions
MERVE ŞENTÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıDumlupınar ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAİME ERGEN DİBEKLİOĞLU