Ödeme emrine ilişkin mükellef haklarının yargı kararları çerçevesinde değerlendirilmesi
Assessment of taxpayer rights regarding payment orders within the framework of judicial decisions
- Tez No: 866538
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜL KAYALIDERE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Maliye, Law, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mali Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Devletin kamu harcamalarını finanse etmek için en önemli gelir kaynağını vergi ve benzeri mali yükümlükler oluşturmaktadır. Gerçek ve tüzel kişilerden ödeme gücüne göre karşılıksız ve zorunlu olarak devlete yapılan bu ödemeler kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir biçimde sunulabilmesi için büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple vergi idaresi süresi içerisinde ödenmeyen kamu alacağının tahsilini geciktirmeden gerçekleştirmek adına 6183 Sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca cebren tahsil yöntemlerine başvurmaktadır. İlgili kanun uyarınca mükellefe ödeme konusunda son uyarı niteliği taşıyan ödeme emri tebliğ edilmektedir. İdarenin tek yanlı ve kamu gücüne dayanarak tesis ettiği bir idari işlem olan ödeme emrine karşı mükellefin on beş gün içerisinde borcunu ödeme veya aynı süre içerisinde ödeme emrine itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Çalışmanın amacı, vergisel düzenlemelerde genellikle mükellefe yüklenen ödevlerden bahsedilse de mükelleflerin tasarrufları üzerinden cebren alınan bu değerlere karşılık asıl önemli konunun mükellef haklarının korunması olduğunu değerlendirmektir. Bu kapsamda çalışmada mükellef haklarının ihlal edildiği ve hukuka aykırılık iddiaları ile ödeme emrine karşı açılmış olan davalarda verilen kararlar incelenerek ilgili kararın hukuki durumuna karşılık açıklamalar yapılmıştır Bu kapsamda çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde ödeme emrinin tanımlaması yapılarak konunun hukuksal çerçevesi anlatılmıştır. Devamında ise ilgili konu, ödeme emri düzenlenmesinin unsurları ve borçluya ne şekilde tebliğ yapılacağına dair bilgilere yer verilerek sürdürülmüştür. İlerleyen kısımda ise ödeme emrinin tebliği sonrası borçlunun başvurabileceği yollar açıklanmış ve ayrıca literatürde tartışmalı olarak yer verilen ödeme emrine karşı hata düzeltme yoluna başvurulması konusu da ele alınarak incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise mükellef haklarının gelişimi ve mükellef hakları bildirgeleri incelenmiş ve konu çalışma özelinde seçilen ülkelerdeki mükellef hak ve bildirgelerinin anlatımıyla sürdürülmüştür. Devamında ise mükellef haklarının sınıflandırılması genel ve özel haklar çerçevesinde açıklanmıştır. İlerleyen kısımda ödeme emrine itiraz özelinde mükellef hakları anlatılmış olup bu kapsamda ödeme emrine itiraz ve itiraz sonrası süreç hakkında detaylı bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın son kısımda ise Danıştay'a ödeme emrine karşı açılmış olan davalar özelinde mükellef haklarının ne şekilde korunduğu değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında yapılan literatür araştırması sonucunda mükellefe tebliğ edilen ödeme emrinde herhangi bir hukuka aykırılık hallerinin var olması durumunda mükellefin ilgili belgeye itiraz etme hakkının anayasa ile güvence altına alındığı görülmektedir. Bu kapsamda çalışmanın son kısmında yer verilen üst mahkeme kararları incelendiğinde usulsüz ve hukuka aykırı oluşturulmuş işlemin mükellef haklarını ihlal ettiği gerekçeleriyle iptal edilmiştir. Aynı zamanda vergi idaresi tarafından gerçekleştirilen iş ve eylemlerinde hukuki denetiminin gerçekleştiği dava sürecinde idarenin keyfi hareket etmesi önlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Taxes and similar financial obligations constitute the most important source of revenue for the state to finance public expenditures. These payments, which are made to the state gratuitously and compulsorily from real and legal persons according to their ability to pay, are of great importance for the effective and efficient provision of public services. For this reason, the tax administration resorts to forced collection methods in accordance with the Law No. 6183 on the Procedure for Collection of Public Receivables in order to realize the collection of public receivables that are not paid in due time without delay. Pursuant to the relevant law, the taxpayer is notified of the payment order, which is the last warning for payment. The taxpayer has the right to pay the debt within fifteen days or object to the payment order within the same period against the payment order, which is an administrative act established by the administration unilaterally and based on public power. The purpose of this study is to evaluate that although tax regulations generally mention the duties imposed on the taxpayer, the most important issue is the protection of taxpayer rights against these values taken by force over the savings of taxpayers. In this context, the study examines the decisions made in the lawsuits filed against the payment order with the allegations of violation of taxpayer rights and illegality, and explanations are made against the legal status of the relevant decision. In this context, the study consists of two parts. In the first part of the study, the legal framework of the subject is explained by defining the payment order. Subsequently, the relevant subject is continued by including information on the elements of the issuance of a payment order and how the debtor will be notified. In the following part, the ways that the debtor can apply after the notification of the payment order are explained and the issue of applying for error correction against the payment order, which is controversial in the literature, is also discussed and analyzed. In the second part of the study, the development of taxpayer rights and taxpayer rights declarations are examined and the subject is continued with the explanation of taxpayer rights and declarations in the countries selected for the study. Subsequently, the classification of taxpayer rights is explained within the framework of general and special rights. In the following section, taxpayer rights are explained in the context of objection to the payment order, and in this context, detailed information about the objection to the payment order and the post-objection process is provided. In the last part of the study, it is evaluated how taxpayer rights are protected in the cases filed against the payment order to the Council of State. As a result of the literature research conducted within the scope of the study, it is seen that the taxpayer's right to object to the relevant document is guaranteed by the constitution in case of any unlawfulness in the payment order notified to the taxpayer. In this context, when the decisions of the supreme court in the last part of the study are examined, it is seen that the irregular and unlawful transaction has been canceled on the grounds that it violates the taxpayer's rights. At the same time, the arbitrary actions of the administration are prevented during the litigation process in which the legal control of the works and actions carried out by the tax administration is realized.
Benzer Tezler
- Vergi uyuşmazlıklarının idari aşamada çözüm yolları ve uzlaşma kurumunun değerlendirilmesi
Evaluation of administrative solutions and consensus institution in tax disputes
BİLGE ŞEN ÖZTÜRK
- Türk Vergi Hukukunda ödeme emri müessesesi ve analizi
The institution of the order of payment in Turkish Legislation on Tax and duties
HASAN KARAKUŞ
- İcra ve iflâs hukukunda gecikmiş itiraz
Late objection in the law of execution and bankruptcy
ALPER UYUMAZ
- Borçlunun Kambiyo Hukuku bakımından şikâyeti
The complaint of a debtor from the perspective of the Law of Exchange
AYBÜKE BASIM
