Ahlaki eylemin canlılığına dair teorik ve pratik soruşturma: Aristoteles, Martha Nussbaum, Matthew Lipman
Theoretical and practical inquiry on the ethical action vitality: Aristoteles, Martha Nussbaum, Matthew Lipman
- Tez No: 866540
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZKAN GÖZEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 262
Özet
Günümüzde yaşanan hoşgörü, dinleme ve başkalarının duygularını anlama kapasitelerindeki azalma, bir ahlak kriziyle birlikte okunmaya uygun görünmektedir. Tez kapsamında“Bu krizin aşılması için ahlaklı eyleme dair işlerliği ve sürekliliği sağlayan nedir?”sorusuna aranan cevap, canlı bir ahlaki eylem soruşturmasına yol açmıştır. Ahlaki eylemin canlılığına dair soruşturmanın hem teorik hem de pratik bağlamda bütünsel olarak yürütüldüğü bu çalışmada, Antik Çağ'dan Aristoteles'in erdem kazanımı anlayışı, çağdaş düşünürlerden ise Nussbaum'un yapabilirlik yaklaşımı ve Çocuklar için Felsefe (P4C) Pedagojisi kurucusu Lipman'ın P4C Pedagojisi bağlamındaki teorik görüşleri pratik soruşturmayla birlikte masaya yatırılmıştır. Bu tezin ilk amacı, ahlaki eylemin canlılığına dair soruşturmanın teorik temellerini ortaya koymaya çalışmaktır. İkinci amacı ise söz konusu teorik temeller bağlamında pratik bir ahlaki eylemin canlılığının soruşturulması için P4C pedagojisi takip edilerek felsefe atölyeleri düzenlemektir. Ahlaki eylemin canlılığı konusu, üç hipotez altında teorik ve pratik soruşturmaya tabi tutulmuştur. Birincisi, ahlaki eylemlere dair motivasyon için toplumdaki her tek kişinin biricik çevresel ve ruhsal değişkenlerinin (bize göre orta olan) yani bireysel farklılıklarının hesaba katılması gerekir. İkinci olarak; toplumsal bir iyiyi amaçlayan ahlaki eylemler için her tek kişinin duygularının, geçmişinin, geleneğinin, fizyolojik yapısının, toplumsal cinsiyetinin hesaba katılması, yurttaşın ve toplumun yapabilirliklerine dair önemli bir ölçüt olarak karşımızda durmaktadır. Üçüncü olarak ise akletme ve hissetmenin birlikteliğiyle yakalanan empati ve kabul kapasitelerindeki gelişimin toplumsal gelişime de katkısı söz konusudur. Aristoteles'in, ahlaki eyleme dair motivasyon bağlamında, erdemli eylemlerde bulunmaktan alınan hazzı, kendisi amaç olan bir amacın peşinden yani mutluluğun peşinden gitmeyi, uçlardan, aşırılıklardan kaçınmak suretiyle erdemli eylemlerde bulunmayı ve bunun toplum tarafından övülesi olmasını ön plana çıkaran bir bakış açısı mevcuttur. Aynı şekilde Aristoteles'in, her tek kişinin bireysel farklılıklarını hesaba katması ve bireye bağlı bir orta olma halini hisle birlikte yakalanan rasyonel uyum ölçütlerine değinerek ifade etmesi, ahlaki eylemin canlılığıyla ilişkili noktalardır. Aristoteles'in ahlaki eylemin canlılığına dair görüşlerinin izinin sürüleceği bir başka husus ise doğru davranışı garanti etme hasebiyle phronêsis kapsamındaki orthos logos vurgusudur. Çağdaş Aristoteles yorumcusu Nussbaum'un ise insani gelişmişliğe, ekonomik zenginleşme çerçevesi haricinde, yapabilirlikler yaklaşımı bağlamında bakması, bireyler için çevre, fizyoloji, cinsiyet gibi çeşitli değişkenleri hesaba katması, ahlaki eylemin canlılığı soruşturmasına hizmet etmektedir. Ayrıca Nussbaum'un değer yargılarının kökeninde bulunan duygulardan bahsetmesi, başkasının gözüyle hayata bakmaya teşvik eden vizyonu, bireylerin topluma aktif katılımı bağlamında demokratik yurttaşın özelliklerine değinmesi, ahlaki eylemin canlılığıyla birlikte okunmaya uygundur. P4C pratiğinin kurucusu Lipman'ın ise bireyin akıl yürütme, empati yapma, diyalog kurma, duygu ve düşüncelerini ifade etme becerileriyle yakalanan ahlaki eylemlerdeki sürekliliğe yaptığı vurgu, ahlaki eylemin canlılığı bağlamında okunmaya müsaittir. Bununla birlikte, Lipman'ın bireyden başlayarak toplumsal gelişmeyi ön plana çıkaran bakış açısı, birtakım kurallar ve prensiplerden yola çıkarak ahlaki gelişmeden ziyade, bu prensipleri dile getirmeyi ve uygulamayı ön plana çıkarması, ahlaki eylemin canlılığı soruşturmasına hizmet etmektedir. Aynı şekilde, Lipman açısından ahlaki eylemlere dair motivasyon ve süreklilik konusunda bilişsel (cognitive) ve duyuşsal (affective) bağlamların birlikteliği ön plandadır. Aristoteles, Nussbaum ve Lipman'ın teorik görüşleri ahlaki eylemin canlılığı bağlamında verildikten sonra tezin pratik soruşturma ayağında, 9-10 yaş arası, ilkokul 4. sınıf öğrencilerinden oluşan 12 çocukla P4C pedagojisi yeniden üretilmeye ve ahlaki eylemin canlılığı bağlamında yorumlanmaya çalışılmıştır. Bu anlamda, Aristoteles, Nussbaum ve Lipman'ın ahlaki eylemin canlılığı kapsamındaki teorik düşüncelerini, somut felsefi uygulama deneyimine dayandırma yolu izlenmiştir. İlave olarak, pratik soruşturma kapsamındaki felsefe atölyelerinin örnekliği bağlamında başkasının gözüyle hayata bakma, empati, tolerans, esneme paylarına dair gelişim tekrar ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
The actual decrease in the acceptance capacities and flexibilities of countries summarizes the purpose of starting this thesis. A moral crisis occurs due to a decline in an individual's capacity to accept, listen to, and comprehend the feelings of others. A flourishing field of moral research has resulted from the search for an answer to the question of what motivates moral action to resolve this problem. This study carries out the ethical action vitality investigation both theoretically and practically. The virtue acquisition perspective of Aristotle of Ancient Greek, the capability approach of Nussbaum, one of the contemporary philosophers, and the theoretical views of Lipman, the founder of Philosophy for Children (P4C) Pedagogy, are discussed with the practical investigation together in the context of ethical action vitality. The first aim of this thesis is to lay out the theoretical foundations of an inquiry of ethical action vitality. Then, in the context of these theoretical foundations, it is to organize philosophy workshops following the P4C pedagogy for a practice of ethical action vitality. Three hypotheses have been applied to theoretically and practically investigate the question of the relevance of ethical action. First, individual difference (which is the golden mean to us) should be considered while determining what motivates ethical behavior. As for the capacities and function of the individual, it is crucial to consider each person's feelings, background, tradition, physical make-up, and social gender while adopting moral actions that serve the common good. Thirdly, the development of empathy and acceptance capacities captured by the coexistence of reasoning and feeling should be underlined. Aristotle provides a perspective on ethical action that emphasizes the fulfillment of performing moral deeds, the pursuit of a goal that is itself a goal, namely happiness, and the reality that moral deeds are rewarded by society. Similarly, Aristotle's emphasis on considering each person's unique characteristics and having the ability to evaluate (phronêsis) the state of being a dependent medium in the context of the significance of morality might be evaluated. Contemporary Aristotelian commentator Nussbaum's point of view about human development in the framework of the capacities approach considers several factors for each individual, including environment, physiology and gender as human development. The vitality of ethical action may be read in combination with Nussbaum's discussion of the emotions at the core of value judgments. Her vision that inspires Lipman to see life through the eyes of others, and her discussion of the qualities of a democratic citizen in the context of people's active participation in society. The ethical action vitality may be read in combination with Nussbaum's discussion of the emotions at the core of value judgments. The influencer of Philosophy for Children (P4C) Pedagogy, Matthew Lipman, strongly emphasized the ethical motivation, which might be seen in an individual's capacity for critical thinking, empathy, conversation and expression of one's feelings and thoughts. In Lipman's perspective, which emphasizes social development beginning with the individual, these notions are expressed and used more than moral development based on a set of norms and principles. Similarly, according to Lipman, meta cognitive and meta affective interaction is crucial for driving moral behavior. In the practical inquiry of the thesis, the P4C pedagogy is tried to be reformed and interpreted with 12 children consisting of 4th-grade primary school students aged 9-10. In that study, the way of focusing on Aristotle, Nussbaum and Lipman's theoretical view about the vitality of the ethical action has been followed on concrete philosophical practice experience. However, the development of considering life through the eyes of others, sympathy, tolerance, and stretching sharing is again examined in the context of the example of philosophy workshops of practical inquiry.
Benzer Tezler
- Une etude sur le concept de negation dans le cadre de la critique Hegelinne de l'ironie romantique
Hegel'in romantik ironi eleştirisi çerçevesinde olumsuzlama kavramı üzerine bir inceleme
SEMA ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ÖKSÜZAN
- Aristoteles ve Fârâbî'de ahlaki eylemin üretilmesi
The production of moral action in Atistotle and al-Fârâbî
MAHMUT YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELAL TÜRER
- Kant'ın etik teorisinde eylemin ahlaki değeri
Moral value of action in Kant's ethical theory
ONUR BAHTİYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeSivas Cumhuriyet ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP HAMDİOĞLU
- Ahlaki bir direniş olarak küresel antikapitalist hareket: Dünya Sosyal Forumu örneği
Global anticapitalist movement as an ethical resistance: World Social Forum example
DUYGU İLHAN
Doktora
Türkçe
2019
FelsefeGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEÇİL MİNE TÜRK
- Ahlakta duygu faktörü: Felsefi bir analiz
The role of emotion in ethics: A philosophical analysis
DUYGU AKSOY
Doktora
Türkçe
2018
FelsefeOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAFER SADIK YARAN