Ortaokul (5-8) fen bilimleri ders kitaplarında yer alan metinlerin değerler eğitimi açısından incelenmesi
The texts in changes in secondary school (5-8) science textbooks in terms of values review
- Tez No: 866541
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA MOLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Bu araştırmada ortaokul Fen Bilimleri ders kitaplarında yer alan metinlerin değerler eğitimi açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 2022-2023 Eğitim Öğretim yılında kullanılan 5,6,7 ve 8. sınıf seviyelerinde sekiz adet ders kitabı incelenmiştir. Mevcut çalışmada nitel analiz yöntemlerinden doküman analizi, çalışmanın veri analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Betimsel analiz için Koltaş (2020)' ın değerler değerlendirme ölçeğinde yer alan tema ve kategorilerden yararlanılmıştır. Kodlar ise bir uzman ve iki araştırmacı tarafından ortaklaşa belirlenmiştir. Araştırma 2018 yılında güncellenen fen bilimleri öğretim programında yer alan on kök değerden oluşmaktadır. Bu kök değerler: Dostluk, dürüstlük, adalet, özdenetim, sevgi, saygı, sorumluluk, sabır, yardımseverlik, vatanseverliktir. Bu araştırmada Nkod yazılımı kullanılmıştır. Kitaplar ayrı ayrı baştan sona 10 adet kök değerler, alt boyutları ve kodlar dikkate alınarak iki araştırmacı ve bir uzman ile Adobe Acrobat Pro DC yazılımı kullanılarak kodlanmıştır. Daha sonra bu kodlamalar Nkod yazılımına pdf formatında yüklenmiştir. Nkod aracılığıyla kodlamalar tablo halinde .csv formatına dönüştürülmüştür. Microsoft Excel programı kullanılarak bu .csv dosyası gerekli düzeltmelerden sonra değer kodlamaları ile frekans değerleri hesaplanmıştır. Daha sonra değerler ile ilgili frekansların yüzdeleri oluşturularak grafikler elde edilmiştir. MEB tarafından kabul edilen 5.,6.,7. ve 8. sınıf seviyelerinde fen bilimleri ders kitaplarında toplam 1698 adet değer ifadesi olduğu tespit edilmiştir. En çok değer ifadesi 5. sınıf seviyesine ait ders kitabında yer almıştır. En az değer ifadesi ise 7. sınıf seviyesine ders kitabıdır. Ünitelere göre tespit edilen değerler birbirlerinden farklılık göstermiştir. Çalışmada yer alan ders kitapların tamamı göz önüne alındığında hiç yer verilmeyen dürüstlük ve sabır değerleri olduğu tespit edilmiştir. 5. sınıf seviyesinde fen bilimleri ders kitaplarında yer alan değerler metin içerisinde doğrudan tespit edilememiştir. Anlamsal bağlamda çıkarımlar yapılarak saptanabilmektedir. 5. sınıf seviyesinde iki farklı yayın tarafından oluşturulan fen ders kitaplarında en fazla kullanılan kök değerler sırasıyla sorumluluk (%74,30), yardımseverlik (%11,34), adalet (%8,49), saygı (%3,00), vatanseverlik (2,31), özdenetim (0,23) dir. 6. sınıf seviyesinde iki farklı yayın tarafından oluşturulan fen ders kitaplarında en fazla kullanılan kök değerler sırasıyla sorumluluk (%78,89), yardımseverlik (14,38), saygı (%3,33), adalet (%1,91), vatanseverlik (%0,95), sevgi ve dostluk (%0,23). 7. sınıf seviyesinde iki farklı yayın tarafından oluşturulan fen ders kitaplarında en fazla kullanılan kök değerler sırasıyla sorumluluk (%93,49), yardımseverlik (%5,51), sevgi (%0,52), vatanseverlik ve adalet (%0,26). 8. sınıf seviyesinde iki farklı yayın tarafından oluşturulan fen ders kitaplarında en fazla kullanılan kök değerler sırasıyla sorumluluk (%88,67), yardımseverlik (%8,27), vatanseverlik (%1,96), adalet (%0,43), saygı (%0,65) tır. Ders kitaplarında (5-8) seviyelerinde en az kullanılan %0,17 (3 tane) sevgi, %0,17 (3 tane) dostluk, %0,06 (1 tane) özdenetim değerleridir. En fazla yer verilen %83,47 (1414 tane) sorumluluk, %12,16 (168 tane) yardımseverlik değerleridir. Araştırma sonucunda incelenen ders kitaplarında kök değerlerin sınıf seviyelerine göre dağılımları farklılık göstermektedir. Ulaşılan bir diğer sonuç ise dürüstlük ve sabır kök değerlerine kitaplarda yer verilmediği tespit edilmiştir. Özellikle her sınıf seviyesinde yer alan metin ve etkinliklerin farklı kök değerler içermesi öğrencilere fayda sağlayacaktır. Farklı kök değerlerin yer aldığı etkinlikler ve metinlerin oluşturulması için düzenlemeler yapılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
In this research, it is aimed to examine the texts in secondary school science textbooks in terms of values education. In this regard, eight textbooks at the 5th, 6th, 7th and 8th grade levels used in the 2022-2023 academic year were examined. In the current study, document analysis, one of the qualitative analysis methods, was used and descriptive analysis was used in the data analysis of the study. For descriptive analysis, the themes and categories in Koltaş's (2020) values evaluation scale were used. The codes were determined jointly by an expert and two researchers. The research consists of ten root values included in the science curriculum updated in 2018. These root values are: Friendship, honesty, justice, self-control, love, respect, responsibility, patience, helpfulness and patriotism. Nkod software was used in this research. The books were coded separately, from beginning to end, using Adobe Acrobat Pro DC software, by two researchers and an expert, taking into account 10 root values, sub-dimensions and codes. These codings were then uploaded to Nkod software in pdf format. Using Nkod, the codings were converted into a tabular .csv format. After the necessary corrections in this .csv file using the Microsoft Excel program, value coding and frequency values were calculated. Then, graphs were obtained by creating percentages of the frequencies related to the values.5th, 6th, 7th grades accepted by the Ministry of Education. It was determined that there were a total of 1694 value expressions in science textbooks at the and 8th grade levels. The most value statements were included in the 5th grade textbook. The minimum value expression is a textbook for the 7th grade level. The values determined according to the units differed from each other. Considering all the textbooks included in the study, it was determined that there were values of honesty and patience that were not included at all. The values in the science textbooks at the 5th grade level could not be directly determined in the text. It can be determined by making inferences in semantic context. The most used root values in science textbooks created by two different publications at the 5th grade level are responsibility (74.30%), helpfulness (11.34%), justice (8.49%), respect (3.00%), and patriotism (2.31), self-control (0.23). The most commonly used root values in science textbooks created by two different publications at the 6th grade level are responsibility (78.89%), helpfulness (14.38), respect (3.33%), justice (1.91%) and patriotism. (0.95%), love and friendship (0.23%). The most used root values in science textbooks created by two different publications at the 7th grade level are responsibility (93.49%), helpfulness (5.51%), love (0.52%), patriotism and justice (0.26%). truck. The most commonly used root values in science textbooks created by two different publications at the 8th grade level are responsibility (88.67%), helpfulness (8.27%), patriotism (1.96%), justice (0.43%). respect (0.65%). The least used values in textbooks at levels (5-8) are 0.17% (3) love, 0.17% (3) friendship, 0.06% (1) self-control. The most frequently mentioned values are responsibility, 83.47% (1414), and helpfulness, 12.16% (168). As a result of the research, the distribution of root values varies according to grade levels in the textbooks examined. Another result was that the root values of honesty and patience were not included in the books. It will be especially beneficial for students to include different root values in the texts and activities at each grade level. Arrangements need to be made to create activities and texts that include different root values.
Benzer Tezler
- Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının değerler eğitimi bakımından incelenmesi
Examination of middle school science textbooks in terms of values education
ELİF YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEKANT KIRAN
- Bilim insanlarının yaşam hikâyelerinde var olan kök değerlerin ortaokul fen bilimleri ders kitaplarına yansımasının incelenmesi
Investigation of the reflection of the root values in the life stories of scientists on the secondary school science textbooks
BÜŞRA EKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SITKI EKER
- İlkokul ve ortaokul fen bilimleri dersi 'Madde ve doğası' konu alanı üniteleri ile lise kimya ders kitaplarının Terim Frekansı-Ters Doküman Frekansı (TF-IDF) analizleri
Term Frequeney-Inverse Document Frequency (TF-IDF) analysis of primary and secondary school science course 'Matter and its nature' subject area units and high school chemistry textbooks
MAKBULE BEGÜM DÜZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET YAVUZ
- Türkçe'nin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAMİ BALCI
- Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının deney ve etkinlik güvenliği bakımından değerlendirilmesi ve öğretmenlerin deney ve etkinlik güvenliğine yönelik görüşleri
Evaluation of secondary school science course books for experiment and acti̇vi̇ti̇es safety and teachersexperience and event safety opinions
MERYEM TEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TEKBIYIK