Şakâik-i Numâniyye ve Zeyillerinde Kırım Ulemâsı
Crimean Ulema in Şakâik-i Numaniyye and Zeyilleri
- Tez No: 867206
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DERYA DERİN PAŞAOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bu çalışmada, Taşköprülüzâde Ahmed Efendi'nin Şakâik-i Numâniyye isimli biyografik eseri ve zeyillerinde yer alan Kırımlı ulemânın biyografileri incelenmiştir. Bu bağlamda çalışma üç bölüm olarak sınıflandırılmıştır. Birinci bölümde Kırım coğrafyası ve tarihine, ikinci bölümde Taşköprülüzâde Ahmed Efendi ve eseri Şakâik-i Numâniyye'ye ve üçüncü bölümde Şakâik-i Numâniyye ve Zeyilleri'nde yer alan Kırımlı ulemânın biyografilerine yer verilmiştir. Genel hatlarıyla çalışmanın birinci bölümünde, Kırım'ın jeopolitik konumu ve Kırım'ın Hanlık öncesi siyasi durumu konu edinilmiştir. Daha sonra Osmanlı-Rus ilişkileri çerçevesinde Kırım Hanlığı tarihine yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Taşköprüzâde Ahmed Efendi'nin hayatı, ilmî yönü, eserleri ve çalışmamıza konu olan eseri Şakâik-i Numâniyye'nin tanıtımı ile birlikte eser hakkında yapılan çalışmalara yer verilmiş ve Şakâik-i Numâniyye'ye yazılan tercüme, telhis ve zeyillerin müellifleriyle birlikte tanıtımı yapılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Şakâik-i Numâniyye ve Zeyilleri'nde bulunan Kırımlı ulemânın biyografileri incelenerek hayatları, memleketleri, meslekleri, eğitimleri ve eserleri tespit edilmiştir. Ayrıca Şakâik'te bulunmayan diğer kaynaklardan temin edilen bilgiler de eklenerek biyografileri genişletilmiş ve tespit edilen Kırımlı âlimlerin bilgileri tablolaştırılarak çalışma zenginleştirilmiştir. Üçüncü bölümde ayrı bir başlık altında ulemâya ait bilgilerin genel bir değerlendirilmesi de yapılmıştır. Bu çalışmada Abdulkadir Özcan tarafından 1989 yılında“Şakâik-i Numâniyye ve Zeyilleri”ismiyle neşredilen külliyatta bulunan tercüme ve zeyiller ana kaynak olarak kullanılmış ve çalışmayı zenginleştirmek amacıyla ikinci el kaynaklardan istifade edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the biographies of Crimean ulema in Taşköprülüzâde Ahmed Efendi's biographical work named Şakâik-i Numâniyye and its supplements were examined. In this context, the study is classified into three parts. In the first part, the geography and history of Crimea, in the second part, Taşköprülüzâde Ahmed Efendi and her work Şakâik-i Numâniyye, and in the third part, the biographies of Crimean ulema in Şakâik-i Numâniyye and its addendums are included. In general terms, in the first part of the study, the geopolitical location of Crimea and the political situation of Crimea before the Khanate are discussed. Then, the history of the Crimean Khanate is included within the framework of Ottoman-Russian relations. In the second part of the study, Taşköprülüzâde Ahmed Efendi's life, scientific aspects, works and the introduction of his work Şakâik-i Numâniyye, which is the subject of our study, and studies about the work and its authors are included. The translations, telhis and addendums written to Şakâik-i Numâniyye are introduced together with their authors. In the third part of the study, the biographies of the Crimean ulemâ in Şakâik-i Numâniyye and Zeyilleri were examined and their lives, hometowns, professions, education and works were determined. In addition, the biographies were expanded by adding information obtained from other main sources not found in Şakaik, and the study was enriched by tabulating the information of the identified Crimean scholars. In the third chapter, a general evaluation of the information about ulema was made under a separate heading. In this study, the translations and addenda in the corpus published by Abdulkadir Özcan in 1989 under the name Şakâik-i Numâniyye ve Zeyilleri were used as the main source, and second-hand sources were used to enrich the study.
Benzer Tezler
- Nev'îzâde Atâ'î, Hadâ'iku'l-Hakâ'ik Fî Tekmileti'ş-Şakâ'ik (46-190 sayfalar arası), (inceleme-çeviri yazı ve anlatım teknikleri)
Nev'îzâde Atâ'î, Hadâ'iku'l-Hakâ'ik Fî Tekmileti'ş-Şakâ'ik(between pages 46-190),(review-transcription, expression techniques)
ÖZLEM AĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ KILIÇ
- Fındıklılı İsmet Efendi'nin Tekmiletü'ş-Şakâ'ik Fî Hakkı Ehli'l-Hakâ'ik'ı
Fındıklılı İsmet Efendi's Tekmiletü'ş-Şakā'ik Fî Hakkı Ehli'l-Hakā'ik
İSMAİL YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ELİAÇIK
- Nev'î-zâde Atâyî: Hadâ'iku'l-Hakâ'ik fî Tekmileti'ş-Şakâ'ik; inceleme-metin
Nev'î-zâde Atâyî: Hadâ'iku'l-Hakâ'ik fî Tekmileti'ş-Şakâ'ik; analysis-text
SUAT DONUK
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM CEYHAN
- Belgradlı Mehmed Hâkî'nin Şakâ'ik tercümeleri
Şakâ'ik translations of Belgradlı Mehmed Hâkî
MEHMET YUNUS YAZICI
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSUN SUNGURHAN
- Mecdi Mehmed Efendi'nin Gazelleri (Metin-İnceleme)
Mecdi Mehmed Efendi's Gazels (Text-Research)
AYŞE DERYA ESKİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. AHMET MERMER