Aile sağlığı merkezinin karbon ayak izinin hesaplanması
Calculating the carbon footprint of a family health center
- Tez No: 867221
- Danışmanlar: UZMAN MERTHAN TUNAY, UZMAN HALİL VOLKAN TEKAYAK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: karbon ayak izi, sera gazı, aile hekimliği, carbon footprint, greenhouse gas, family medicine
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Adana Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 65
Özet
Giriş: Küresel ısınma ve iklim değişikliği, gelecek insan neslini tehdit etmekte ve pek çok ülkeler bu konuya dair var olan karbon emisyonlarını azaltım planları yapmaktadır. Pek çok çalışma sağlık sektörünün karbon emisyonunun % 6-10'undan sorumlu olduğunu göstermektedir. Aile hekimleri var olan emisyonlarını azaltmak, gezegen sağlığı konusunda rol model olmak, çevrenin sağlığa olan etkilerini azaltmak için daha fazla sorumluluk almalıdırlar. Çalışmamız ülkemizde sağlık hizmetinde çok geniş bir alanı kapsayan birinci basamak sağlık sunumunda karbon emisyonlarını hesaplamayı amaçlamıştır. Materyal ve Metot: Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Etik Kurulu'ndan alınan izin ile Adana Çukurova Kurttepe Aile Sağlığı Merkezi'nde Nisan 2023-Nisan 2024 tarihleri arasında yapılmıştır. Retrospektif olarak aile sağlığı merkezinin demirbaş kayıtları, sarf malzeme faturaları, elektrik ve su sarfiyet faturaları, tıbbi atık, evsel atık, laboratuvar ve diğer tedarik unsurlarına ait emisyonlar hesaplanmış olup anket yöntemi ile aile sağlığı merkezine başvuran hastaların ulaşım mesafeleri, çalışan personelin işyerine ulaşım için harcadıkları mesafeler toplanmış ve emisyonları hesaplanmıştır. Poliklinik sayılarına göre de kişi başı düşen emisyon hesaplanmıştır. Bulgular: Çalışmamızda aile sağlığı merkezinin bir yıllık karbon salınımı 62.34 t CO2e kişi başı emisyon 0.792 kg CO2e iken karbon emsiyonuna en çok katkı hasta ulaşımı ile %59,68 olup sonrasında %16,67 ile personel ulaşımı gelmektedir. Ardından %10,49 ile elekrik, %4,50 ile laboratuar ulaşım, %2,46 ile sarf malzeme, %1,59 ile laboratuvar, %1,05 ile tıbbı atık ulaşım olarak sıralanmaktadır. Sonuçlar: Çalışmamızda bulunan kişi başı emisyon karbon salınımını azaltacak önlemler için referans değer olarak kullanılabilir. Her ne kadar ülkemiz düşük karbon emisyonları kategorisine giren bir ülke de olsa da sağlık kurumları var olan emisyonları azaltmak için çaba göstermelidir.
Özet (Çeviri)
Introduction: Global warming and climate change threaten the future of human generation, and many countries are making plans in order to reduce the carbon emissions on this issue. Many studies show that the health sector is responsible for 6-10% of the total carbon emission. Family physicians should take more responsibility to reduce this value and bad effects of the polluted environment on health. They should be a role model about planetary health. Our study aimed to calculate carbon emissions in primary health care provision, which covers a wide range of healthcare services in Turkey. Materials and Methods: It was conducted at Adana Çukurova Kurttepe Family Health Center between April 2023 and April 2024, with the permission of the Adana City Training and Research Hospital Ethics Committee. Retrospectively, the inventory records of the family health center, invoices for consumable, invoices for electricity and water consumption, carbon emissions of medical waste and domestic waste, laboratories and other supply elements were calculated. The transportation distances of the patients of the family health center and the expenses spent by the working staff in order to reach the workplace were collected by using a survey methode and their emissions were calculated. Carbon emission per capita was calculated according to the number of clinics. Results: In our study, the one-year carbon emission of the family health center is 62.34 t co2e, emission per person is 0.792 kg co2e. The biggest contribution to the carbon emission is patient transportation (with) 59.68%, followed by personnel transportation, with 16.67%, electricity with 10.49%, laboratory transportation with 4.50%, consumables with 2.46%, laboratory transportation with 1.59%, and medical waste transportation with 1.05%. Conclusions: Emission per capita which is calculated in our study can be used as a reference value for measures against carbon emissions. Even though our country is in the low carbon emissions category, health institutions should work on reducing the carbon emission.
Benzer Tezler
- Ankara Gülveren Aile Sağlığı Merkezinin hizmet sunduğu gecekondu bölgesinde 16 ve 15 yaşının üstünde evlilik geçirmiş kadınlarda geleneksel ev ilacı kullanımı
Başlık çevirisi yok
FİGEN A. ÇORUH
Yüksek Lisans
Türkçe
1980
Halk SağlığıHacettepe ÜniversitesiAile Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAMIK ÇEVİK
- Eğitim Aile Sağlığı merkezlerinin Aile Hekimliği uzmanlıköğrencilerinin gözünden eğitim süreçlerine katkısının değerlendirilmesi
Evaluation of the contribution of educational family health centers to the education process from the perspectives of family medicine specialty students
KÜBRA EROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSakarya ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDÜLKADİR AYDIN
- Ankara ili aile sağlığı merkezlerinde hizmet kalitesinin servqual metodu ile değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM HALİL AYATA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENK AYPAK
- Bir aile sağlığı merkezinden hizmet alan hastaların sağlık okuryazarlığı düzeylerinin beklenen ve algılanan hizmet kalitesi üzerine etkisi
The effect of health literacy levels of patients received service from a family health center on expected and perceived service quality
SELDA KEPENEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA AKBIYIK
- Meme ve serviks kanserinde erken tanı yöntemlerinin kullanımı konusunda kadınların bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Assessment of women?s knowledge, attitude and behaviors about use of early diagnosis methods in brest and cervix cancer
YASEMİN SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Halk SağlığıMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR KESKİN