Dil algısında sözdizimsel işlemleme ve sözel çalışma belleğinin olaya ilişkin beyin potansiyelleri ile incelenmesi
Investigation of syntactic processing and verbal working memory during language perception via event related potentials
- Tez No: 867312
- Danışmanlar: PROF. DR. TAMER DEMİRALP, DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AYGÜNEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Nöroloji, Linguistics, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinir Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İleri Nörolojik Bilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Dil işleme süreçlerinin altında yatan nörolojik mekanizmaların anlaşılması son yıllarda giderek önem kazanmaktadır. Daha genellenebilir bulgulara ulaşılması açısından farklı dillerde inceleme yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada Türkçe'de bağlama ve taşıma sözdizimsel yapılarının nasıl işlemlendiği, sözel çalışma belleği süreçlerinin rolü, bu sözdizimsel ve sözel çalışma belleği süreçlerinin hangi Olaya İlişkin Potansiyel (OİP) ve Olaya İlişkin Salınımılarla (OİS) ilişkili olduğu ve ek olarak bu verilerin davranışsal olarak ölçülen sözel çalışma belleği performansıyla olan ilişkisinin belirlemesi amaçlanmıştır. Anadili Türkçe olan 30 sağlıklı katılımcıdan 32 kanal üzerinden EEG verileri elde edilmiştir. Katılımcılara kısa bağlama, kısa taşıma ve uzun bağlama, uzun taşıma yapılarını içeren toplam 224 deneysel cümle sunulmuştur. Katılımcıların sözel çalışma belleği performansları Okuma Aralığı testinin Türkçe bir versiyonu ile ölçülmüştür. ERP ve OİS analizleri FieldTrip araç kutusunun küme tabanlı permütasyon testi ile ve sözel çalışma belleği süreçlerine yönelik korelasyon analizi de SPSS ile yapılmıştır. OİP analizleri doğrultusunda bağlama yapısının işlemlenme süreçleri bellek yükü ve entegrasyon zorluğuna işaret eden 300-500 ms civarında sol ön negativite (LAN) ve orta-arka alanda negativite (N400) ile ilişki göstermiştir. Taşıma sözdizimsel işlemi ise 600 ms civarında daha geç bir pozitivite (P600) ile ilişkili göstermiştir. Uzun bağlama yapısının işlemlenmesi uzun taşıma yapısına kıyasla davranışsal olarak ölçülen sözel çalışma belleği puanlarıyla daha fazla bağlantısallık göstermiştir. Olaya ilişkin salınımlar çerçevesinde bağlama koşuluna kıyasla taşıma sözdizimsel süreçlerinin ön orta hatlarda daha büyük teta aktivitesi ile ilişkili olduğu ortaya konmuştur. Artan teta aktivitesinin sözdizimsel olarak karmaşık taşıma yapılarının işlemlenmesi sırasındaki dikkat ve hata izleme süreçleriyle ilintili olabileceği tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Understanding the neurological mechanisms of language processing has become increasingly important in recent years. For more generalizable findings, studies in different languages is necessary. This study aims to reveal how binding and movement syntactic structures are processed in Turkish, the role of verbal working memory processes, which Event-related potentials (ERP) and Event-Related Oscillations (OİS) are these syntactic and verbal working memory processes are associated with, and how these data relate to the verbal working memory performance. EEG data was collected through 32 channels from 30 healthy Turkish speaking participants. A total of 224 experiemental sentences were presented including short binding, short movement, long binding and long movement conditions. Verbal working memory performances of the participants were measured with a Turkish version of the Readig Span Task. ERP and ERO analyzes were performed with the Fieldtrip tool box's cluster-based permutation test, and correlational analyses was performed with SPSS. In ERP analyses, processing of binding structure showed a relationship with left anterior negativity (LAN) and centro-parietal negativity (N400) between 300-500 ms which was assumed to indicate higher memory load and integration difficulties respectively. Processing of movement structure was associated with a late positivity around 600 ms (P600). Long binding condition was associated with verbal working memory scores. In ERO analysis, as compared to binding condition, movement condition was related to higher frontal midline theta activity. It has been argued that increased theta activity may be associated with attention and error tracking processes during the processing of syntactically complex movement structures.
Benzer Tezler
- Türkçe kelimelerin biçim birimlerine ayrılması için kullanılacak standart biçim birimi kümesinin oluşturulması
A unified suffix set for morphological analysis of Turkish words
ÖZKAN ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DilbilimMuğla Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. B. TANER DİNÇER
- Yabancı dil olarak Türkçede odak algısı
The perception of focus in Turkish as a foreign language
MÜGE ESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÜRLEK
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI GÜRER
- La fonction de psycholinguistique méthode sur l'apprentissage du français dans l'analyse de textes littéraire
Fransızca yabancı dil öğreniminde edebi metinlerin çözümlenmesinde ruhdilbilimi yöntemin işlevinin incelenmesi
KÜBRA İPEK
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
DilbilimAtatürk ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ KIZILÇİM
- Eski Anadolu Türkçesinde kadın ile ilgili sözvarlığı
Vocabulary related to woman in Old Anatolian Turkic
BEYHAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHitit ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. İSA SARI
- Aspect verbal en grec Istanbouliote: modele de description fonctionnaliste
Başlık çevirisi yok
EMİNE YAVAŞGEL
Yüksek Lisans
Fransızca
1993
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NÜKHET GÜZ