Okul öncesi dönem çocuklarında kardeş kıskançlığının belirlenmesi ve annelerin müdahale yöntemlerinin incelenmesi
Determination of sibling jealousy in preschool children and examination of mothers' intervention methods
- Tez No: 867634
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLÜMSER GÜLTEKİN AKDUMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Okul öncesi eğitime devam eden 48-72 aylık çocukların kardeş kıskançlığı davranışlarının belirlendiği ve annelerin müdahale yöntemlerinin incelendiği bu araştırmada karma model ve sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Bu kapsamda araştırma, 2022-2023 eğitim öğretim yılı içerisinde İstanbul'un Ümraniye ilçesinde resmi okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 48-72 aylık çocuklar ve anneleri ile yürütülmüştür. Araştırmada“Kişisel Bilgi Formu”,“Kardeş Kıskançlığı Tespiti Veri Formu”ve“Kardeş Kıskançlığına Müdahale Ebeveyn Görüşme Formu”kullanılmıştır. Elde edilen nicel veriler SPSS paket programında kişisel/demografik değişkenlere göre çalışma grubunun aldığı puanlar Kay-Kare Testi (Chi Square Test) ile analiz edilmiştir. Nitel veriler ise kategori ve temalarının belirlenmesi için içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda; çocukların yaş, cinsiyet, doğum sırası, özel eğitime ihtiyacı olma durumu, çocuğun ekran karşısında vakit geçirme süresi ile kardeş kıskançlığı arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı, doğum öncesi ve doğum sonrası çocuğun kardeş kıskançlığı düzeyinde ise anlamlı farklılık görülmüştür. Araştırmada ayrıca kardeşlerin birlikte yalnız kalma süresi, büyük kardeşin ekran karşısında vakit geçirme süresi ile kardeş kıskançlığı arasında anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. Araştırmaya göre çocukların kardeş ilişkilerinde fiziksel şiddet içerikli, sözel, kişisel eşyalara yönelik ve diğer kıskançlık davranışlarını sergiledikleri belirlenmiştir. Annelerin kardeş kıskançlığına çoğunlukla konuşma,/empati kurdurma, sözel uyarı/bağırma ve fiziksel şiddet müdahale yöntemlerini kullandığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak anneler tarafından kullanılan bu yöntemlerin uzun vadede kardeş kıskançlığı davranışının azalmasına veya ortadan kalkmasına etki etmediği belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda ailelere çocuklarının ihtiyaçlarını tespit etmelerini ve doğum sonrası aile dinamiklerini yönetmelerini hedefleyen eğitimlerin düzenlenmesi önerisine yer verilmiştir. Araştırmacılara ise ekran süresi ve kardeşlerin birlikte yalnız kalma süresi ile kıskançlık davranışları arasındaki ilişkinin derinlemesine incelendiği çalışmaların yapılması önerisinde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, in which sibling jealousy behaviors of 48-72-month-old children attending preschool education were determined and mothers' intervention methods were examined, mixed model and sequential explanatory design were used. In this context, the study was conducted with 48-72-month-old children and their mothers attending official preschool education institutions in Umraniye district of Istanbul during the 2022-2023 academic year.“Personal Information Form”,“Sibling Jealousy Detection Data Form”and“Sibling Jealousy Intervention Parent Interview Form”were used in the study. The quantitative data obtained were analyzed with the Chi Square Test according to the personal/demographic variables in the SPSS package program. Qualitative data were analyzed by content analysis to determine categories and themes. As a result of the study, it was found that there was no significant difference between the age, gender, birth order, need for special education, the time the child spent in front of the screen and sibling jealousy, while there was a significant difference in the level of sibling jealousy of prenatal and postnatal children. In the study, it was also found that there was a significant difference between sibling jealousy and the duration of time spent alone together and the duration of time spent by the older sibling in front of the screen. According to the study, it was determined that children exhibited physical violence, verbal, personal belongings and other jealousy behaviors in sibling relationships. It was concluded that mothers mostly used talking, empathizing, verbal warning/shouting and physical violence intervention methods for sibling jealousy. However, it was determined that these methods used by mothers did not affect the reduction or elimination of sibling jealousy behavior in the long term. In line with these results, it was recommended that trainings be organized for families to identify the needs of their children and to manage family dynamics after birth. Researchers were also recommended to conduct in-depth studies examining the relationship between screen time and the time siblings spend alone together and jealousy behaviors.
Benzer Tezler
- Aileye yeni katılan kardeşin bir önceki çocuğun davranışları üzerine etkileri
The effect of the newborn on the older sibling
BASRİ FURKAN DAĞCIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
Aile HekimliğiSağlık BakanlığıAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UFUK BEYAZOVA
- Okul öncesi dönem çocuklarında zihin kuramı ve akran ilişkileri
Theory of mind and peer relationships in pre-school children
SEVİM GÜRLEYİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÖZÜN KAHRAMAN
- Okul öncesi dönem çocuklarında bağlanma ve benlik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between attachment and self perception of preschool children
NESLİHAN EVİRGEN GENİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM GÖZÜN KAHRAMAN
- Okul öncesi dönem çocuklarında fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın ebeveyn tutumları açısından incelenmesi
Examination of physical and relational agression of preschool children in terms of parental atti̇tudes
SELİN İKİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAdnan Menderes Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE ÖZTÜRK SAMUR
- Okul öncesi dönem çocuklarında problemli medya kullanımı ve akran zorbalığı ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between problematic media use and peer bullying in preschool children
AYŞE ÖZAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÜMSER GÜLTEKİN AKDUMAN