Sadrüşşerîa'nın belâgat ilimlerine dair el-Vişâh adlı eserinin tahkik ve tahlili
Critical edition and analysis of al-Wishāḥ in rhetoric by Sadr al-Sharī'ah
- Tez No: 867767
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSA ALAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Din, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Religion, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 583
Özet
Sekkâkî'nin (555-626/1160-1229) Miftâhu'l-ulûm adlı eseri belâgat tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuş; bu eserin yazımıyla birlikte belâgat ilimleri tekâmül sürecinin sonuna doğru yaklaşmıştır. Miftâhu'l-ulûm'un özellikle belâgate dair olan üçüncü kısmı üzerine pek çok şerh, hâşiye, ihtisar vb. çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalardan biri de Sadrüşşerîa'nın (ö. 747/1346) el-Vişâh fî zabti meâkıdi'l-Miftâh isimli eseridir. Sadrüşşerîa el-Vişâh'ın telifinde sadece Miftâhu'l-ulûm'u değil onunla birlikte belâgat tarihinde yine önemli bir yeri olan Fahreddin er-Râzî'nin (ö. 606/1210) Nihâyetü'l-îcâz isimli eserini de esas almıştır. Bu iki eserden hareketle belâgatin üç ana ilim dalı olan meânî, beyân ve bedî ilimlerini kapsayan muhtasar bir eser meydana getirmiştir. Tezimizde Sadrüşşerîa'nın belâgat ilimlerine dair kaleme aldığı bu eserini tahkik/edisyon kritik kuralları çerçevesinde gün yüzüne çıkarmayı ve onu ilim dünyasının istifadesine sunmayı amaçladık. Eserin tahkikinin ardından onun belâgat tarihindeki yerini ve önemini belirlemeyi hedefledik. Bu amaçla ilk olarak Sadrüşşerîa'nın hayatını ve ilmî kişiliğini ele aldık. Daha sonra el-Vişâh'ın iki ana kaynağı olan Nihâyetü'l-îcâz ile Miftâhu'l-ulûm'u tanıttık. el-Vişâh'ın pek çok açıdan tahlilini yaptıktan sonra son olarak el-Vişâh ekseninde Sadrüşşerîa'nın belâgat tasavvurunu genel olarak ortaya koymaya ve onun belâgatin temel meselelerine dair özgün olduğunu düşündüğümüz görüşlerini îzah edip değerlendirmeye çalıştık.
Özet (Çeviri)
al-Saqqāqī's (555-626/1160-1229) Miftāḥ al-ulūm was an important turning point in thehistory of rhetoric, and with the writing of this work, the sciences of rhetoric approached the end of the process of their development. Especially the third chapter of Miftāḥ al-ulūm, which deals with rhetoric, has been the subject of many commentaries, glosseses and summaries. One of these works is Sadr al-Sharī'a's (d. 747/1346) al-Wishāḥ fī zabti maāqīd al-Miftāḥ. Sadr al-Sharī'ah based al-Wishāḥ not only on Miftāḥ al-ulūm but also on Fakhr al-Dīn al-Rāzī's (d. 606/1210) Nihāyat al-ījāz, another important work in the history of rhetoric. Based on these two works, he created a concise work covering the three main sciences of rhetoric, namely meānī-bayān and bedī sciences. In our thesis, we aimed to explore this work of Sadr al-Sharī'a on the sciences of rhetoric within the framework of the rules of tāhqīq/critical edition and to present it to the benefit of the scholarship. After tāhqīq of the work, we aimed to determine its place and importance in the history of rhetoric. For this purpose, we first discussed Sadr al-Sharī'a's personal and intellectual life. Then we introduced al-Wishāh's two main sources, Nihāyat al-ījāz and Miftāḥ al-ulūm. After analyzing al-Wishāḥ in many aspects, we finally tried to reveal the conseption of rhetoric in Sadr al-Sharī'a focusing on his al-Wishāḥ and explain and evaluate his original views in the essential issues of rhetoric.
Benzer Tezler
- Sadruşşerîa es-Sânî ve tasavvuf anlayışı
Sadr al-Shariah al-Thanî and his understanding of Sufism
ZEYNEB DUMLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECDET TOSUN
- Kadı Burhâneddin'in Tercîhu't-Tavzîh isimli eserinin tahkîki ve değerlendirilmesi
A critical edition and analysis of Qadi Burhân al-Din's Tarjih al-Tawdih
EMİNE NUREFŞAN DİNÇ
- Sadruşşerîa'da varlık ve ulûhiyyet
Existence and divinity in Sadr al-Shariah's thought
GÜVENÇ ŞENSOY
Doktora
Türkçe
2022
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KELPETİN ARPAGUŞ
- Sadrüşşerîa'nın Tadilü'l-Ulum adlı eserinin kelam kısmının tahkik, tercüme ve değerlendirmesi
The evaluation of the section related to the word of Sadrüşeria's work taught Ta'dîlü'l-'Ulüm
ARKAN QASIM ABBAS
- Kemalpaşazâde'nin Sadruşşerîa'ya yönelttiği eleştirilerin tespit ve tahlili (El-îzâh ve Şerhu'l-Vikaye bağlamında)
Determination and analysis of Kemalpaşazâde's criticisms to Sadruşşerîa (In the context of El-Îzâh Ve Şerhu'l-Vikaye
İSA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH ÇOLAK