تحقيق ودراسة حاشية على شرح الوقاية للقره باغي قسم العبادات
Karabaği'nin Hâşiye alâ Şerhi'l-Vikâye adlı eserinin tahkik ve tahlili ibadetler bölümü
- Tez No: 950763
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BOYNUKALIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri (Arapça) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Hiç kuşkusuz Sadruşşerî'anın“el-Vikaye Şerhi”hanefi fıkıh literatüründe çok önemli bir konuma sahiptir. Öyle ki Osmanlı Devleti döneminde başucu eğitim eserlerinden birisi olmuştur. Zira önemini mezhebin muteber metinlerinden birisi üzerine yazılan en meşhur şerh olmasından kazanmıştır. Fıkıh âlimleri,“el-Vikaye”adlı eseri öğrencilerine ezberletmek ve okutmakla yetinmemiş, eser üzerine birçok şerh ve haşiye çalışması yapmak üzere özel bir ilgi göstermişlerdir. Asırlardır söz konusu esere gösterilen bu büyük ilgiye ve kendisinden sonraki eserlere önemli ölçüde kaynaklık yapmış olmasına rağmen eser üzerine yapılan çok kıymetli onlarca şerh ve haşiye çalışmaları henüz elyazma kütüphanelerinde gün ışığına çıkarılmayı ve itinayla çalışılmayı beklemektedir. Zira ilim ehlinin, bu eser üzerine yapılan çalışmalardan fıkıh, hukuk, tarih ve sosyal bilimler alanlarında pek çok yönden istifade etmesi mümkündür. Bu nedenle Sadruşşerî'anın“el-Vikaye”adlı eseri üzerine yapılan haşiye çalışmalarını araştırmaya koyuldum. Bu araştırma sonucunda elliden fazla haşiye çalışması tespit ettim. Bunlar arasında hanefi mezhebine katkısı yönünden ayrıcalığı olan bir haşiye arayışına girdim. Tahkik ve tahlil etmek üzere Osmanlı Devleti âlimlerinden olan dönemin İznik müderrisi Muhyiddin Muhammed b. Ali el-Karabâğî'nin (942/1535)“Şerhu'l-Vikaye”üzerine kaleme aldığı önemli bir haşiyesine ulaştım. Söz konusu haşiyenin,“el-Vikaye”şerhinde karşılaşılan zor ve kapalı meseleleri çok yönlü, doyurucu ve kolay bir üslupla ele alışı ve mühim faydaları barındırmasıyla müellifi Karabâğî'nin fıkıh ilmine vukufiyeti yanında, nahiv, sarf, belagat, beyan ve mantık gibi alet ilimlerinde de derin bir birikime sahip olduğu görülmektedir. Onun bu çok yönlülüğü eseri bir yandan ilmi açılardan zenginleştirirken diğer yandan fıkıh öğrencilerine fıkıh tahsilinde karşılaştıkları zorlukları kolaylaştırmıştır. Ayrıca müellifimiz Karabâğî'nin bu haşiyenin yanısıra; fıkıh, tefsir, akide ve münazara gibi alanlarda kaleme aldığı başka şerh ve haşiye çalışmaları da bulunmaktadır. Dolayısıyla Osmanlıların altın çağında yaşamış olan müellifi tanıtmak, fıkıh düşüncesini ortaya koymak, hem de önemine binaen söz konusu haşiyeyi tahkik ve tahlil etmek, bu eserin ilim ve akademi dünyasına kazandırılmasını ve böylelikle onu daha ileri düzeyde incelemek isteyen araştırmacıların istifadesine sunulmasını sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
The book of Sharh Al-Wiqayah by Sadr Al-Shariah is considered one of the most important texts in the Hanafi school of jurisprudence and was taught in the madrasahs of the Ottoman Empire. Its importance comes from being the most famous explanation of the text Al-Wiqayah, one of the relied upon texts in the school, and therefore scholars were interested in memorizing it, teaching it, explaining it, and writing many footnotes on it. Despite all this interest in Al-Wiqayah, the abundance of quotations from it in the texts of later scholars, and the large number of explanations and footnotes written on the text most of it is still confined to the storage of manuscript coffers and has not yet seen the light of day. Students of knowledge are deprived of the text and the benefits it contains despite the great care of scholars for the text. For this reason, I began to research the hashiyas (glosses) that were written on Sadr Al-Shariah — which are very many, more than fifty — looking for an important and distinct hashiya (gloss) to validate and publish it in service of this book in particular and the books of the Hanafi school in general. After an extensive period of research, I came across an important hashiya written by one of the scholars of the Ottoman Empire, Sheikh Muhyiddin Muhammad bin Ali Al-Qarabaghi, who died in the year 942 AH, a teacher in the city of Iznik. The importance of this hashiya appears from the fact that the author has extensively discussed the parts of the text that may pose issues to students unraveling complex sections, explaining ambiguities, and bringing ideas closer to the mind of students until the text becomes easily accessible. It is evident through this hashiya that Al-Qarabaghi also was a master of the rest of the sciences, especially the tool sciences of Arabic such as grammar, morphology, rhetoric, etc, and logic. It is also apparent that he mastered the science of the foundations of jurisprudence. It is not possible for anyone that wants to learn jurisprudence to reach any of sort of mastery in jurisprudence unless he has care, experience, and knowledge of the science of the foundations of jurisprudence. It is not surprising that everyone who wrote regarding Al-Qarabaghi's biography stated that was always keen and preoccupied with knowledge and its acquisition. He wrote important books and hashiyas in jurisprudence, qur'anic interpretation, belief, research ethics and debate, etc. That is why I chose this important hashiya to validate it, serve it, bring it to light, and place it in the hands of scholars, which will be of help to those who read and study Sharh Al-Wiqayah, God willing.
Benzer Tezler
- Arapzade'nin (Kadı Beydâvî tefsirinden) Neml sûresi hâşiyesi
حاشية عرب زاده على سورة النّمل من تفسير البيضاوي تحقيق ودراسة
SARDAR KHUDHUR KHORSHEED ZEEBAREE
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÇELİK
- تحقيق ودراسة من قسم باب الكفاءة إلى طلاق المريض من تحفة الأخيار على الدر المختار لبرهان الدين إبراهيم بن مصطفى الحلبي المتوفى سنة 1190 هجرية
Burhâneddin İbrahim el-Halebî'nin telif ettiği Tuhfetu'l-Ahyar Ala'd-Dureri'l-Muhtar eserinin kefâet babından talak babına kadar olan kısmının tahkik ve incelemesi
BERIR OSMAN BABO MOHAMED
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSAMA AL HAMWI
- حاشية شمس الدين الكرماني(786هـ) على تفسير البيضَاويّ (من أول سورة ابراهيم الى آخر سورة النصر ) تحقيق ودراسة .
Şemseddin el-Kirmânî'nin (ö. 786/1384) Hâşiye ʿalâ Envâri't-tenzîl ve Esrâri't-teʾvîli (İbrahim Suresi-Nâsr Suresi bölümü tahkîk ve değerlendirme / Shams al-Din al-Kirmani's commentary on the interpretation of al-Baydawi (From the beginning of Surat Ibrahim to the end of Surat al-Nasr) as a study and investigation
ABOOTHAR RAAD ABDULLA ABDULLA
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB
- 'Muhammed El-Mudurni'nin Nüzhetü'n-Nazar Haşiyesi'nin tahkik ve değerlendirmesi (Başlangıç-sahih hadis arası)
(حاشية محمد المدرني على نزهة النظر تحقيق و دراسة (من البداية إلى الحديث الصحيح
MOHAMMED ABDULATEEF
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL ABDULLAH AYDIN
- تحقيق ودراسة كتاب 'السِّيَر' من كتاب المبسوط للإمام السرخسي
Serahsi'nin Mebsut adlı eserinin siyer bölümünün tahkik ve tahlili
MALEK ABEDALQADER
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BOYNUKALIN