Tang Hanedanı tarihlerine (Jiu Tang Shu ve Xin Tang Shu) göre Tibet ve Tibetliler
Tibet and Tibetans according to historical sources of Tang Dynasty (Jiu Tang Shu and Xin Tang Shu)
- Tez No: 867794
- Danışmanlar: PROF. DR. KÜRŞAT YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 378
Özet
Tang Hanedanı resmi tarihlerinde“Tufan 吐蕃”adıyla bahsedilen Tibet İmparatorluğu, VII.-IX. yüzyıllarda İç Asya tarihinde önemli bir siyasi oluşum olarak yer edinmiştir. VI. yüzyıldan itibaren Merkezi Tibet'te büyük oranda konargöçer, kısmi oranda tarımcı bir topluluk olarak şekillenip devletleşen Tibet, VII. yüzyılın ilk yarısında siyasi bütünlüğünü sağlayarak imparatorluk haline geldi. Bu dönemde Tibet, Tang Hanedanı ile diplomatik ilişkilerin başlamasıyla tarihi kayıtlarda daha sık yer edinmeye başlamıştır. VIII. yüzyılın ikinci yarısında güçlerinin zirvesinde olup en geniş sınırlarına ulaştılar. Çin'in Gansu, Ningxia, Shaanxi, Sichuan, Yunnan eyaletleri ile Tarım Havzası'na ve hatta Orta Asya'ya kadar nüfuz ettiler. Çöküşe geçtikleri IX. yüzyılın başına dek savaşçı toplumuyla karmaşık fakat güçlü bir askeri teşkilatlanmaya sahiplerdi. Bu nedenle Tang Hanedanı nazarında en az Türk Kağanlığı ve Uygur Kağanlığı kadar büyük bir tehdit haline geldikleri söylenebilir. X.-XI. yüzyıl kaynaklarından olan Jiu Tang Shu ve Xin Tang Shu'daki“Tibet 吐蕃”monografileri esas alınarak Tibetlilerin kökeni, devletleşme ve imparatorluk süreci, diğer topluluklarla olan ilişkileri, hızla büyüyüp yükselmelerindeki etkenler ele alınacaktır. Bununla birlikte yine kaynaktaki bilgilerden yola çıkılarak Tibetlilerin coğrafyası, yaşam tarzı, idari yapıları, kültürel özellikleri gibi unsurlar da incelenecektir. Konuyla ilgili Çin ve Tibet kaynakları ile araştırma eserlerinden istifade edilerek bu başlıklar altında detaylı bir biçimde tahlil yapılacaktır. Böylelikle Tibetlilerin İç Asya tarihinde nasıl ve ne boyutta yer edindiklerini, Türk tarihinde Tibet İmparatorluğu'nun ne derecede etkili olduğunu tayin edebilmek için esas kaynaklar kapsamında bir çerçeve oluşturulacaktır.
Özet (Çeviri)
The Tibetan Empire, referred to as“Tufan 吐蕃”in the official histories of the Tang Dynasty, was an important political entity in the history of Inner Asia in the VIIth-IXth centuries. Tibet, which took shape and became a state as a largely nomadic and partially agriculturalist community in Central Tibet from the VIth century onwards, achieved its political integrity in the first half of the VIIth century and became an empire. During this period, Tibet began to appear more frequently in historical records with the beginning of diplomatic relations with the Tang Dynasty. In the second half of the VIIIth century, they were at the peak of their power and reached their widest borders. They penetrated the Chinese provinces of Gansu, Ningxia, Shaanxi, Sichuan, Yunnan, the Tarim Basin and even Central Asia. They had a complex but strong military organization with a warrior society until the beginning of the IXth century when they collapsed. For this reason, it can be said that they became as big a threat to the Tang Dynasty as the Turkic Khaganate and the Uighur Khaganate. Based on the“Tibet 吐蕃”monographs in the X.-XI. century sources Jiu Tang Shu and Xin Tang Shu, the origin of the Tibetans, the process of statification and empire, their relations with other communities, the factors in their rapid growth and rise will be discussed. In addition, based on the data in the source, the geography, lifestyle, administrative structures and cultural characteristics of the Tibetans will also be examined. Chinese and Tibetan sources and research works on the subject will be utilized and analyzed in detail under these headings. In this way, a framework will be created within the scope of the main sources in order to determine how and to what extent the Tibetans took place in the history of Inner Asia and how effective the Tibetan Empire was in Turkish history.
Benzer Tezler
- Köl Tigin yazıtı'nın Çin kaynakları ile karşılaştırmalı olarak araştırılması
A study on the Köl Tigin inscription in comparasion with the Chinese sources
RECEP BÖLÜK
- Sha-t'o Türklerinin siyasi ve kültürel tarihi
The political and cultural history of Sha-t?o Turks
CAHİT ALPTEKİN
- Tang Hanedanı döneminde Jiedushilik ve Türk komutanlar (710-756)
Jiedushi and Turkic commanders in Tang Dynasty (710-756)
GÖKÇEN KAPUSUZOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRHAN KİRİLEN
- Çin kaynaklarına göre Mançu (Çing) Hanedanı döneminde (1644-1911), Çin'de İslâmiyet
According to chinese sources, Islam in Manchu (Çing) dynasty (1644-1911) in China
MAERJIANG WU
Doktora
Türkçe
2018
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUH ARSLANTAŞ
- Tang kayıtlarına göre VII. yüzyılda Çin'e yerleşen Göktürk komutanları
The Gokturk generals in China during the 7th century according to the tang records
GÖKÇEN KAPUSUZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRHAN KİRİLEN