Theodor Menzel'in yayımladığı Türk masallarının Max Lüthi yöntemiyle çözümlenmesi
The analysis of Turkish tales published by Theodor Menzel with Max Lüthi's method
- Tez No: 868149
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN YAMAN, DR. ÖĞR. ÜYESİ AZEM SEVİNDİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Masallar, halk kültürünün belki de en dikkat çeken türü olarak toplumun düşünce dünyasını ve hayata bakışını yansıtabilen anlatılardır. Masallar, sadece bir anlatı olmasının ötesinde kültürel bellek taşıyıcılığı görevi de üstlenmektedir. Toplumu oluşturan bireylerin düşüncelerini, hayallerini ve deneyimlerini en iyi şekilde yansıtabilen masal, anlatıcısını yüzyıllar sonrasında bile dinleyicisiyle karşılaştırabilir. Derin anlamlar içeren ve kültürel kodlarla örülü olan masalların derlenmesi ve incelenmesi önem taşımaktadır. İlk Türk masal derlemeleri, yabancı Türkolog ve Şarkiyatçılar tarafından yapılmıştır. Alman bir oryantalist olan Theodor Menzel, Türk halk kültürü, dili, edebiyatı, tarihi ile ilgilenmiş ve bu bağlamda çeşitli yayınlar ortaya koymuştur. Türk tarihi yanında Türk folkloru ile de alakalı olan Menzel, Rusya'da esir olduğu sırada Sinoplu Hüseyin Deli Mehmedoğlu isimli bir esirden Türk masallarını derlemiş, derlediği masallar ve dönemin önemli kaynaklarında yer alan diğer masalları da bir araya getirerek iki cilt hâlinde Almanca olarak yayımlamıştır. Çalışmada, nitel araştırma yoluyla elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Masallar, yapısal veya metin merkezli olarak ortaya konulan çeşitli metotlarla incelenmiştir. Bu metotların biri de İsviçreli bilim insanı Max Lüthi tarafından geliştirilmiştir. Bu çalışmada, Menzel'in Almanca olarak yayımlamış olduğu Billur Köschk - Türkische Märchen (Billur Köşk-Türk Masalları) ve Türkische Märchen II: Der Zauberspiegel (Türk Masalları 2- Sihirli Ayna) adlı masal kitaplarında yer alan yirmi sekiz masalın incelenmesi için Lüthi'nin stil analizi seçilmiştir. Çalışmada, masal türü üzerine kısa bilgi, Alman Türkoloji çalışmaları ve bu çalışmalar içerisinde Menzel'in yeri, Lüthi'nin hayatı ve ortaya koyduğu stil analizi, son olarak ise yirmi sekiz masalın, adı geçen yöntem doğrultusunda çözümlenmesine yer verilmiştir. Bu çalışmayla, Türk folkloru, dili, tarihi için önemli bir isim olan Menzel'in yayımladığı masallar ilk kez bütüncül olarak bilimsel bir yöntemle incelenmiştir. Böylece, hem Türk halk bilimi hem de Türk masal araştırmalarına katkı sağlanmıştır. Sonuç olarak Lüthi'nin stil analizi yönteminin, Türk masallarına genel itibariyle uygun olduğu tespit edilmiş ve yöntemin evrenselliği ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Folktales, perhaps the most striking genre of folk culture, are narratives that can reflect the society's world of thought and view of life. Beyond being just a narrative, folktales also serve as a carrier of cultural memory. The folktale, which can best reflect the thoughts, dreams and experiences of the individuals who make up the society, can compare the narrator with the listener even centuries later. It is important to compile and analyze fairy tales that contain deep meanings and are woven with cultural codes. The first Turkish folktale collections were made by foreign Turkologists and Orientalists. Theodor Menzel, a German orientalist, was interested in Turkish folk culture, language, literature, history and produced various publications in this context. Menzel, who was interested in Turkish folklore as well as Turkish history, compiled Turkish folktales from a prisoner of war named Hüseyin Deli Mehmedoğlu from Sinop during his captivity in Russia, and published them in German in two volumes by bringing together the folktales he compiled and other folktales in important sources of the period. In the study, the data obtained through qualitative research were analyzed by descriptive analysis method. Folktales have been analyzed with various structural or text-centred methods. One of these methods was developed by Swiss scholar Max Lüthi. In this study, Billur Köschk - Türkische Märchen (Billur Köşk-Turkish Folktales) and Türkische Märchen II: Der Zauberspiegel (Türkische Märchen II- The Magic Mirror), published by Menzel in German, Lüthi's style analysis was chosen to analyze twenty-eight folktales. In the study, brief information on the folktale genre, German Turkological studies and Menzel's place in these studies, Lüthi's life and the style analysis he put forward, and finally the analysis of twenty-eight tales in line with the mentioned method are given. In this study, the folktales published by Menzel, who is an important name for Turkish folklore, language and history, have been analyzed for the first time in a holistic manner with a scientific method. Thus, a contribution has been made to both Turkish folklore and Turkish folktale studies. As a result, it has been determined that Lüthi's style analysis method is generally suitable for Turkish folktales and the universality of the method has been revealed.
Benzer Tezler
- 1926 Bakü Türkoloji Kurultayı ve Türk inkılabına tesirleri
1926 Baku Turkology Congress and its impacts on the Turkish revolution
ŞÖLE İSAYEVA
- Türk tiyatrosu tarihi yazımının ilk örnekleri: On dokuzuncu yüzyıl sonu yirminci yüzyıl başı batılı araştırmacıların Türk tiyatrosu çalışmaları
The pioneering examples of Turkish theatre historiography: Western scholars and their works on Turkish theatre from the last decades of 19th century to early 20th century
NAZLI MİRAÇ ÜMİT
Doktora
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇEŞMELİ
- Biedermeierzeitliche elemente in Theodor Storms frühen novellen
Theodor Storm'un ilk dönem yazdığı novellerdeki 'Biodermeier' dönemine ait özellikler
ÖZDEN YULUĞ
Yüksek Lisans
Almanca
1999
Alman Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KASIM EĞİT
- Theodor Adorno'nun Immanuel Kant'ın özgürlük ve radikal kötülük düşüncesine eleştirileri
Theodor Adorno's critiques on Immanuel Kant's ideas of freedom and radical evil
FERDA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN ERDEM