Hazar Kağanlığı ve Rus ilişkileri
Khazar Khaganate-Russian relations
- Tez No: 868328
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA GÖKÇE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Doğu Avrupa'da hükmetmiş olan Hazar Kağanlığı, bölgede kurulmuş en önemli devletlerden biriydi. Hazar Kağanlığı'nın hükmettiği coğrafya belli avantajlar sağlamış olsa da dezavantajları da beraberinde getirmekteydi. Coğrafyanın Hazarlara sağladığı avantajlardan biri: Kürk Yolu ve Kuzey İpek Yolu'nun kesişme noktasında olması idi. Hazarya'nın ticari önemi Arap-Hazar savaşları sonrasında artmıştır. Çünkü saldırgan politikalar izleyen Emeviler yerine Abbasiler gelmiştir. Abbasilerin Emevi yönetimini devralması akabinde Hazarlarla olan ilişkiler daha ılımlı bir hal almış ve ticari etkileşimleri artmıştır. Sonuç olarak Hazarların başkenti olan İtil cazibe merkezi haline gelmiştir. Dezavantaja bakılırsa: Göç yolunun üzerinde bulunan Hazar Kağanlığı'nın sınırında beliren konar-göçer halklar, Hazarya'yı istila etmiştir. Hazarlar doğudan gelen bu göçler sebebiyle zor bir duruma girmiştir. Diğer bir göç dalgası da İskandinavyalıların VII. yüzyılda Baltık'ın güneyine göçmeleriyle başlamıştır. Bölgedeki Slav ve Fin-Ugorlar ile kaynaşan İskandinavyalılar, Kuzey Rusya'da Hazarlara alternatif bir yapı oluşturmaktaydılar. Ticari getirilerin farkına varan bu halk kaynaklar tarafından Ruslar olarak anılmaktaydı. Hazarlar, IX. ve X. yüzyıllar arasında Kuzey Rusya'dan güneye doğru yayılmaya başlayan Ruslar tarafından Don ve İtil Nehirleri arasına sıkıştırılmaktaydılar. Hazar-Rus ilişkileri araştırılırken, Hazarların Ruslar tarafından yok edilmeden önce zayıflamasına neden olan sorunlar tartışıldı ve değerlendirildi. Bunun temel nedeni Hazarların yıkılışında tek pay sahibinin Rusların olup olmadığının araştırılmasıdır. Hazar-Rus ilişkilerinin sadece çatışmalardan ibaret değildir. İki devlet arasında birçok kültürel benzerlik vardır. Bölgedeki bu etkileşimlerin kökleri Hazar ve Ruslardan önceye dayanır. Doğu Avrupa'daki Türk-Germen ve Slav ilişkileri Avrupa Hun dönemine kadar dayanmaktadır. Mitolojiden, folklordan, arkeolojiden ve tarihi kaynaklardan görülen bu ilişkiler araştırmada ele alındı ve özellikle Hunlardan sıkça bahseden İskandinav mitolojisinde Hazarların izleri aranıldı. Ayrıca diğer toplulukların Hazarlar üzerindeki faaliyetleri, Doğu Roma'nın Hazar-Rus gerilimindeki yeri, ekolojik olaylar ve ekonomik sorunlar incelendi. Bunun yanı sıra Hazarların devlet dini olarak Museviliği tercih etmelerinin doğrudan veya dolaylı yoldan yıkılışta etkisi olup olmadığı araştırıldı. Rusların su yollarından gerçekleştirdiği saldırılara, Hazarların karşı koyabileceği bir donanmasının mevcut olup olmadığı, İtil Bulgarlarının bağımsızlığını elde etmesinin Hazarların yıkılmasında etkisi ve Hazarların askeri yetersizliklerinin olup olmadığı araştırıldı. Araştırmada Hazar-Rus ilişkileri çerçevesinde Kağanlığı yıkılışa götüren olaylar ele alınmakta ve Doğu Avrupa'daki İskandinav, Slav, Fin ve Türk unsurlarının etkileşimleri kısaca incelenmektedir. Aynı zamanda üzerinde birçok tartışma bulunan Rus ve Hazarların kökenleri, Sarkel kalesinin Ruslara karşı yapılıp yapılmadığı ve Museviliğin kabul ediliş tarihi gibi konular da gözden geçirildi.
Özet (Çeviri)
The Khazar Khaganate, which reigned in Eastern Europe, was one of the most influential states established in this region. The geography of the Khazar Khaganate brought specific advantages and disadvantages. One of the advantages of geography for the Khazars: It was at the point of intersection of the Fur Road and the Northern Silk Road. The trade significance of Khazaria increased after the Arab-Hazar wars. One of the reasons for this is that the Abbasids came instead of the Umayyads who followed aggressive policies. After the Abbasids took over the Umayyad regime, relations with the Khazars became more neighbourly and trade contacts increased. As a result, the capital of the Khazars, the city of Itil, became a centre of attraction. Disadvantage: The invasions of nomadic peoples that emerged on the edge of the Khazar Khaganate. The Khazars were in a difficult position due to these migrations from the east. Another wave of migration started with the migration of Scandinavians to the south of the Baltic in the VII century. The Scandinavians, who mixed with the Slavs and Finno-Ugors in the region, created an alternative structure to the Khazars in Northern Russia. These people, who were aware of the trade profits, were known as Rus' by the literature. Between the IXth and Xth centuries, the Khazars were pushed between the Don and Itil Rivers by the Russians who started to spread southwards from Northern Russia. While researching Khazar-Rus' relations, the problems that lead to the weakening of the Khazars before their extinction by the Rus' were discussed and analysed. The main reason for this: To investigate whether the Rus' had the single share in the collapse of the Khazars. Khazar-Rus' relations are not only about hostilities; there are also many cultural interactions between the two states. The origins of these interactions in the region go back before the Khazars and Rus'. Turkic-Germanic and Slavic relations in Eastern Europe date back to the European Hun period. These relations, which are seen from mythology, folklore, archaeology and historical sources, were examined in the research and the traces of the Khazars were searched particularly in the Scandinavian mythology, which often referred to the Huns. In additional, the actions of other societies on the Khazars, the place of Eastern Rome in the Khazar-Rus' conflict, ecological events and economic problems were analysed. In besides, it was examined whether the Khazars' choosing Judaism as the state religion had a direct or indirect impact on the collapse of the Khazars. Finally, it was investigated whether the Khazars had a navy that could resist the attacks carried out by the Rus' through the waterways, the effect of the independence of the Itil Bulgarians on the collapse of the Khazars and whether the Khazars had military inadequacies. In this study, the issues leading to the collapse of the Khaganate within the context of Khazar-Rus' relations are discussed and the relations between the Scandinavian, Slavic, Finnish and Turkic elements in Eastern Europe are briefly analysed. At the same time, issues such as the origins of the Rus' and Khazars, whether the Sarkel Castle was built against the Rus', and the history of the conversion to Judaism, on which there are many debates, were also examined.
Benzer Tezler
- Rus ve Bizans tarihinde Varegler (IX. yüzyıldan XIII. yüzyıl başlarına kadar)
Varangians in Russian and Byzantine history (From the IXth century to the begining XIIIth century)
JEYRAN MAMMADOVA
- Rus siyasi kültürünün oluşumuna etki eden unsurlar ve bu siyasi kültürün 1945-1964 döneminde sōylem ve eylem çerçevesinde Sovyet dış politikasındaki tezahürü
Factors influencing the formation of Russian political culture and its manifestation in Soviet foreign policy in the framework of rhetoric and action in the 1945-1964 period
TUĞRUL ÇAMAŞ
Doktora
Türkçe
2021
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. VEDAT GÜRBÜZ
- Rus kaynaklarına göre ilk Müslüman Türk devleti: İtil Bulgar Devleti
Volga Bulgarian state: The first Muslim Turkish state according to Russian sources
DİNÇER KOÇ