Multiple sklerozlu hastalarda uzun dönem progresyon üzerine etki eden faktörler
Factors affecting long term progression in patients with multiple sclerosis
- Tez No: 868426
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CİHAT UZUNKÖPRÜ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Multipl skleroz, progresyon, EDSS, Multiple sclerosis, progression, EDSS
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Amaç: Multipl Skleroz hastalığının ileri dönemlerinde hastalığın seyrini değiştirebilecek faktörler mevcuttur. Bu faktörler birçok çalışmada araştırılmış olup bu çalışmada hastalığı 5 yıl ve daha uzun olan hastalarda 1., 2., 5. ve 10. yıllardaki EDSS'yi etkileyebilecek çeşitli demografik, radyolojik, klinik faktörler ve tedavi seçenekleri araştırılmıştır. Yöntem: Çalışmaya merkezimizde takip edilen ve 5 yılın üzerinde düzenli kayıtları bulunan 346 hasta dahil edilmiştir. Hasta dosyalarından cinsiyet, aile öyküsü, MS tipi, komorbid hastalıkları, hastalık öncesi ve sonrası 1. ve 2. yıl içerisindeki atak sayıları, başlangıç kliniği, atak tedavisi, başlangıç radyolojik bulguları, 1. yıl radyolojik bulguları ve tüm bu özelliklerin hastalığın 1. yıl, 2. yıl, 5. yıl ve/veya 10. yıl EDSS skoru ile ilişkileri incelenmiştir. Bulgular:Hastaların 239(%69)'u kadın, 107(%31)'si erkek cinsiyetteydi. Hastaların yaşlarının ortalama değeri 43.41±10.99'du. 332(%96) hastanın hastalık başlangıcı ataklarla giden (RRMS) formda olup, 14(%4) hasta ise başlangıcından itibaren progresif seyirliydi (PPMS). Hastaların %33.2'si duysal yakınmalar, %26.9 hasta optik nörit, %19.9 hasta beyin sapı bulguları, %17.9 hasta motor bulgular, % 15.9 hasta spinal bulgular ve %12.7 hasta ise serebellar bulgular ile başvurdu. Başlangıç semptomlarının uzun dönem progresyona etkilerine bakıldığında motor ve serebellar bulgular ile başlamasının 1.2. ve 5. yıl EDSS puanlarını anlamlı şekilde etkilediği gözlemlenmiştir. İlk atağında hastaların %44.5'u spontan iyileşirken, %54.6'sı IVMP tedavisi almış, %0.9'u da IVMP+PLEX kombine tedavi almıştı. Bu tedaviler sonucunda %74.3 hastada komplet iyileşme görülürken %25.7 hastada ise inkomplet iyileşme izlendi. Yıllara göre EDSS ile karşılaştırma yapıldığında, tanıdan önceki 2 yıl içerisinde geçirilmiş atak sayısının uzun dönem progresyona etki etmediği görüldü. Tedavi sonrası ilk bir yıl içinde gerçekleşen atak sayısı ile 5. yıl EDSS puanı arasında pozitif yönlü istatistiksel anlamlı bir ilişki vardı. IVMP ile atak tedavisi ve atağın spontan şekilde düzelmesinin yıllara göre EDSS puanları ile herhangi bir ilişkisi saptanmadı. Spontan şekilde atağı düzelen hastalar ve IVMP+PLEX ile tedavi edilen hastalar karşılaştırıldığında ise 1. yıl EDSS puanında progresyon riski, spontan düzelen hasta grubunda 17.8 kat daha fazla saptandı. İlk ataktan inkomplet iyileşme, 2. yıl EDSS progresyonu riskini 5 kat arttırmaktaydı. Hastaların MRG'lerinde kontrast tutan lezyon varlığı veya sayısı ile EDSS progresyonu arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Sonuç: Özellikle motor ve serebellar bulgularla hastalık başlangıcının, ilk ataktan inkomplet iyileşmenin, IVMP+PLEX şeklinde atak tedavisi verilmesindense ilk atak tedavisinin spontan iyileşmesinin, tedavi başlangıcı sonrası ilk 1 yıl içerisinde geçirilen atak sayısının uzun dönem progresyonu arttırdığı görüldü. Çalışmamızın retrospektif olması, hastaların düzenli başvurularındaki aksaklıklar gibi kısıtlılıkları olup tekrarlayan çalışmalarda daha geniş hasta grubu ile yapılacak araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Objective: There are factors in the advanced stages of multiple sclerosis that caninfluence the progression of the disease. These factors have been investigated in many studies, and in this study, various demographic, radiological, clinical factors, and treatment options that may affect the EDSS at 1st, 2nd, 5th, and 10th years in patients with the disease for 5 years or longer have been explored. Method:346 patients who were followed in our centre and had regular records for more than 5 years were included in the study.Sex, family history, MS type, comorbid diseases, attack numbers within the first and second years before and after the disease, onset clinic, attack treatment, initial radiological findings, radiological findings at the first year, and the relationships of all these features with EDSS score at 1st, 2nd, 5th, and/or 10th year of the disease were examined from patient files. Results: 239 (69%)of the patients were female and 107 (31%) were male. The average age of the patients was 43.41 ± 10.99 years. 332 (96%) of patients presented with relapsing-remitting MS (RRMS), characterized by onset attacks, whereas 14 (4%) patients exhibited a progressive course from onset (PPMS). 33.2 % of patients presented with sensory complaints, 26.9% of them with optic neuritis, 19.9% of them with brainstem findings, 17.9% of them with motor findings, 15.9% of them with spinal findings, and 12.7% of them with cerebellar findings. Considering the effects of initial symptoms on long-term progression, it was observed that motor and cerebellar findings at the onset of the disease significantly affect EDSS scores at 1st, 2nd., and 5th years. While 44.5% of patients experienced spontaneous recovery after their initial attack, 54.6% received intravenous methylprednisolone (IVMP) treatment, and 0.9% underwent combined IVMP and plasmapheresis (PLEX) therapy. Complete recovery was observed in 74.3% of cases following these treatments, while incomplete recovery was noted in 25.7% of cases. When compared with the years according to the EDSS, it was observed that the number of attacks experienced within the 2 years before diagnosis did not affect long-term progression. There was a statistically significant positive relationship between the number of attacks occurring within the first year after treatment and the 5th-year EDSS score. There was no relationship observed between IVMP treatment for attacks and spontaneous resolution of attacks with EDSS scores over the years. When comparing patients who spontaneously resolved attacks and those treated with IVMP+Plasmapheresis, the risk of progression in the 1st-year EDSS score was found to be 17.8 times higher in the spontaneously resolving patient group. Incomplete recovery from the first attack increased the risk of 2ndyear EDSS progression by 5 times. No significant relationship was found between the presence or number of contrast-enhancing lesions in patients' MRIs and EDSS progression. Conclusion: Particularly with the onset of the disease marked by motor and cerebellar symptoms, it was observed that the first attack's spontaneous recovery rather than treatment with IVMP+PLEX, and the number of attacks within the first year after treatment initiation increased long-term progression. The retrospective nature of our study, along with limitations such as irregular patient visits, necessitates further research with a larger patient group in repeated studies.
Benzer Tezler
- Multipl skleroz hastalarının klinik, laboratuvar ve tedavi yanıtlarının incelenmesi
Analysis of clinical, laboratory and treatment responses of multiple sclerosis (Ms) patients
ŞEVKET OZAN DÖRTKOL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Nörolojiİstanbul ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT KÜRTÜNCÜ
- Erken evre multipl sklerozlu hastalarda serum ve bos'ta inflamasyon ve aksonal hasar biyobelirteçlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of inflammation and axonal damage biomarkers in serum and csf in patients with early stage multiple sclerosis
GÜLCAN NEŞEM BASKAN
- Tek başına ya da multipl skleroz seyri sırasında ortaya çıkan tümefaktif demiyelinizan lezyonların klinik, radyolojik ve laboratuvar özelliklerinin değerlendirilmesi, uzun süreli retrospektif ve prospektif takip sonuçları
Evaluation of clinical, radiological and laboratory characteristics of tumefactive demyelinating lesions occurring alone or during the course of multiple sclerosis, long-term retrospective and prospective follow-up results
ÖZGÜ KİZEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Nörolojiİstanbul ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEFKÜRE ERAKSOY
- COVİD 19 enfeksiyonu sonrasında kısa ve uzun dönemde ortaya çıkan kronik hastalıklar, klinik semptom ve bulgular
Chronic diseases, clinical symptoms and findings that occur in the short and long term after COVİD 19 infection
ECEM ERDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
İç HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İHSAN ATEŞ
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAY YILMAZ ÇAKMAK
- Multiple Skleroz hastalarının kişilik özelliklerinin hastalığı kabul ve duygu düzenleme güçlükleri ile ilişkisi
The relationship of personal characteristics of patients with Multiple Sclerosis and deficities in acceptance of the disease and emotion regulation
BETÜL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÜNAL