Epik tiyatronun Türk edebiyatına yansıması ve eserlerin incelenmesi
The reflection of the epic theater in Turkish literature and the examination of the works
- Tez No: 869263
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARİF YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Türk Dili ve Edebiyatı, Performing and Visual Arts, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Epik tiyatro, Türkiye'deki epik tiyatro, Yabancılaştırma, Diyalektik, Gestus, Tarihselleştirme, Epic theater, Epic theater in Turkey, Alienation, Dialectical, Gestus, Historicization
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 485
Özet
1960'lı yılların başından itibaren Türk tiyatrosunda belirgin bir şekilde ortaya çıkan Bertolt Brecht etkisi, birçok sanatçıyı epik oyunlar yazmaya yönlendirmiştir. Bu etkiyle yazılan eserlere dair son yıllarda yapılan araştırmalar artmış olsa da bu araştırmaların genellikle bir sanatçı veya eserden yola çıkılarak yapıldığı görülür. Konunun kapsamlı bir şekilde ele alındığı araştırma sayısının ise az olduğu dikkat çeker. Bu alanda sadece birer makale ve tez çalışması söz konusudur. O çalışmalar incelendiğinde de konuyla ilgili farklı tespitlerin ve çeşitli eksikliklerin bulunduğu görülür. İlk olarak hangi oyunların epik tiyatro olarak değerlendirileceği konusunda bir uzlaşmanın olmadığı fark edilir. Ayrıca oyunlar içerik ve yapı özellikleri ile ilgili olarak derinlemesine incelenmemiştir. Bu sebeplerden ötürü Türk tiyatrosunun geçmişinin ve eser niteliklerinin tespiti konusunda bazı aksaklıklar göze çarpar. Bu çalışma, söz konusu eksiklikleri gidermeyi amaçlamakta olup Türk oyun yazarlarından hangilerinin Brecht etkisiyle oyunlar yazdığını, hangi eserlerin epik olarak değerlendirilebileceğini, kullanılan tüm tekniklerin oyunlara nasıl yansıdığını ve oyunların metinsel olarak hangi yapı özelliklerine sahip olduğunu tespit etmeyi hedefler. Belli bir dönemde, bazı sanatçıların epik tiyatroya ilgi gösterdiği görülür. Bu durum, özellikle 1960 sonrası yazılan oyunların incelenmesini zorunlu kılmıştır. Yapılan okuma ve araştırmalar sonucunda epik tiyatro biçiminde yazılmış yirmi dört eser tespit edilmiştir. İncelenen eserlerde kullanılan tekniklerin, ele alınan konuların, iletilen mesajların ve oyun anlayışlarının epik tiyatronun etkisi altında olduğu görülür. Bazı tekniklerin eksik veya hatalı kullanıldığı durumlar olsa da sanatçıların çoğu, genel olarak Brecht'in tiyatro anlayışına uygun oyunlar yazmışlardır. Ancak belirtilmesi gerekir ki oyun yazarları, geleneksel Türk tiyatrosuna ait bazı unsurları oyunlarına ekleyerek biçim benzerliğinden fazlasıyla faydalanmışlardır. Tüm bu bulgular ışığında, 1960'lı yıllardan itibaren Türk tiyatrosunda epik tiyatro etkisinin hızla arttığı gözlemlenir. Özellikle toplumcu oyun yazarlarının bu tiyatro türüne yönelmeleri ve sanatçıların birçoğunun, epik tiyatroyu geleneksel tiyatroyla birleştirerek ulusal tiyatroyu oluşturma çabası içine girmeleri, Brecht tiyatrosunun hızla yaygınlaşmasını sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
The Bertolt Brecht influence, which has been evident in Turkish theater since the early 1960s, has led many artists to write epic plays. Although research on the works written under this influence has increased in recent years, it is seen that these studies are generally based on an artist or a work. It is noteworthy that the number of studies that deal with the subject comprehensively is low. There are only one article and thesis in this field. When these studies are analyzed, it is seen that there are different determinations and various deficiencies on the subject. First of all, it is noticed that there is no consensus on which plays should be considered as epic theater. In addition, the plays have not been analyzed in depth in terms of their content and structure. For these reasons, there are some shortcomings in determining the history of Turkish theater and the qualities of the works. This study aims to overcome these deficiencies and aims to determine which of the Turkish playwrights wrote Brecht-influenced plays, which works can be considered as epic, how all the techniques used are reflected in the plays and which structural features the plays have textually. In a certain period, some artists show interest in epic theater. This situation made it necessary to analyze the plays written especially after 1960. As a result of reading and research, twenty-four works written in the form of epic theater were identified. It is seen that the techniques used in the analyzed works, the subjects addressed, the messages conveyed and the understanding of the play are under the influence of epic theater. Although there are cases where some techniques are used incompletely or incorrectly, most of the artists have written plays in accordance with Brecht's understanding of theater in general. However, it should be noted that the playwrights benefited greatly from the similarity of form by adding some elements of traditional Turkish theater to their plays. In the light of all these findings, it is observed that the influence of epic theater in Turkish theater has increased rapidly since the 1960s. Especially the socialist playwrights' orientation towards this theater genre and the efforts of many artists to create a national theater by combining epic theater with traditional theater enabled Brechtian theater to become widespread rapidly.
Benzer Tezler
- Tiyatronun tarihi hadiselerde propaganda unsuru olarak kullanılması (Girit meselesi, Trablusgarp ve Balkan Savaşları örneği)
The usage of the theatre in historic facts as a propaganda factor (Examples; the the Crete affair, Tripoli and Balkan Wars)
ÇAĞLAR CİNKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUNUS EMRE TEKİNSOY
- Haldun Taner'in Vatan Kurtaran Şaban adlı Kabare oyunu ve epik tiyatro
Başlık çevirisi yok
ANIL TÜLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. BAHTİYAR ASLAN
- Şiirli ve manzum Türk Tiyatrosu'nun doğuşu (1866-1908)
The Birth of poetic and verse drama in Turkish Theatre (1866-1908)
AYŞE ULUSOY
Doktora
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
PROF. DR. SADIK TURAL
- Oktay Arayıcı'nın oyunlarında İroni çeşitlemesi
Kinds of İrony in Oktay Arayıcı's plays
REFİKA ALTIKULAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALAT SAİT HALMAN
- Bertolt Brecht'in 'Carrar Ana'nın Tüfekleri' ve Nezihe Araz'ın 'Savaş Yorgunu Kadınlar' adlı oyunlarında savaş ve kadın
War and woman in the plays Bertolt Brecht's Senora Carrar's rifles and Nezihe Araz's tired women of war
SEDA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Alman Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA KIZILER EMER