Oktay Arayıcı'nın oyunlarında İroni çeşitlemesi
Kinds of İrony in Oktay Arayıcı's plays
- Tez No: 137648
- Danışmanlar: PROF. DR. TALAT SAİT HALMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Epik Tiyatro, Geleneksel Tiyatro, İroni, Yadırgatma. 111, Epic theatre, Traditional theatre, Irony, Defamiliarism IV
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
ÖZET Türk Tiyatrosunun önemli oyun yazarlarından biri olan Oktay Arayıcı, oyunlarında, Epik tiyatro ve Geleneksel tiyatrodaki yadırgatma yönteminden yararlanmıştır. Arayıcı'nın Bir Ölümün Toplumsal Anatomisi, Seferi Ramazan Bey'in Nafile Dünyası, Rumuz Goncagül ve Tanilli Dosyası (Geçit) adlı oyunlarında yadırgatma yönteminin nasıl kullanıldığı, Epik ve Geleneksel tiyatronun özelliklerinden nasıl yararlandığı incelendiğinde yazarın, mesaja dikkat çekmek için Epik tiyatrodan, anlatıma tat katmak içinse Geleneksel tiyatronun anlatım özelliklerinden yararlandığı görülebilir. Oktay Arayıcı'nın kendine özgü bir ironik bakış açısının olduğunu söyleyebiliriz. Yazarın oyuna yaklaşımında, oyuncunun rolüne yaklaşımında ve seyircinin oyuna yaklaşımında, ironinin ortaya çıktığını görebiliriz. Oktay Arayıcı, oyunlarında ciddi ve kesin mesajlar vermekle birlikte, yaklaşımı hoşgörülü ve insanidir. Oyunlardaki eleştiri, yaşam koşullarına yöneliktir. Oyun kişilerinin bilmeden hatalar yapmaları ise hoşgörülebilir insani zaaflar olarak verilmektedir. Bu nedenle yazarın, hoşgörülü ve sakalı bir ironi anlayışının olduğunu söyleyebiliriz. Oyuncular, Epik tiyatro anlayışına göre seyirciye kesin mesajlar iletmekle birlikte, Geleneksel tiyatronun alaycı, şakacı ve oyunsu tavrı ile rollerine yaklaştıklarından ironinin ortaya çıkmasına neden olmaktadırlar. Oktay Arayıcı'nın oyunlarında seyirci, bilme ile bilememe, farkında olma ile olamama arasında ironik bir konumda bırakılır. Seyirci, mesajı alır belki de alamaz ve ikircikli kalır ya da oyun olarak algılamakla yetinir. Bu durum her oyunda farklı bir ironik durumun ortaya çıkmasına neden olur. Oktay Arayıcı'nın, yazarı, seyirciyi ve oyuncuyu içine alan ve her oyununda farklı biçimlerde ortaya çıkan bir ironi anlayışının olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra Epik tiyatrodan ve Geleneksel tiyatrodan yararlanma biçiminin çağdaşları ile benzer özellikler taşıdığını da söyleyebiliriz.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Oktay Arayıcı, who is one of the important playwrights of the Turkish Theatre, makes use of the defamiliarism method of Epic theatre and Traditional theatre in his pjays. If we study the use of this method of defamiliarism in his plays entitled Bir Ölümün Toplumsal Anatomisi, Seferi Ramazan Bey'in Nafile Dünyası, Rumuz Goncagül and Tanilli Dosyası (Geçit), we find out that he utilizes Epic Theatre's characteristics to attract attention to his message and he employs Traditional theatre's characteristics to enrich his narration. We can say that Oktay Arayıcı has his own ironic point of view. The playwright's approach to the play, the actors' approach to their roles and the audience's approach to the play create a sort of irony. Oktay Arayıcı conveys serious and clear messages in his plays. In addition, his approach is tolerant and humane. In his plays, his criticism is relevant to social problems. The heroes of the plays can be tolerant and we may think that it is the humane weakness. Therefore, we can assert that the author has an understanding of irony that is humorous and tolerant. In Epic theatre the message is taken very seriously. The players convey a message that is serious and clear. On the other hand, Traditional theatre approaches life humorously and players create the irony. In Oktay Arayıcı's plays, the audiences are usually in an ironic position in which they are neither fully aware nor fully unaware of what is happening. They might receive the message or not. They may hesitate or content theirselves with perceiving the play. This situation causes a different ironic situation in each of his plays. Oktay Arayıcı has a different understanding of irony in his plays. In addition he has some characteristics similar to his contemporaries in terms of his a different use of Epic and Traditional theatre.
Benzer Tezler
- Popüler halk tiyatrosu geleneğimizin çağdaş oyun metinlerine yansımalarının örneklerle incelenmesi
Analysis of reflections of our popular folk theatre tradition on contemporary texts by examples
NURHAN TEKEREK
- Oktay Arayıcı'nın oyunlarında geleneksel tiyatronun ve epik tiyatronun izleri bir reji çalışması 'Rumuz Goncagül'
Traditional theatre and epic theater features in the plays of Oktay Arayıcı a directing work 'Rumuz Goncagül'
BİLĞE ÇAĞMAN PALA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. FÜSUN BALKAYA
- Oktay Arayıcı'nın oyunlarında geleneksel tiyatro öğeleri
Başlık çevirisi yok
YUSUF SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiTiyatro Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURHAN KARADAĞ
- Çağdaş Türk tiyatrosunda geleneksellik
Tradition in contemporary Turkish theatre
YAVUZ PEKMAN
Doktora
Türkçe
2001
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. DİKMEN GÜRÜN UÇARER
- 1960 sonrası dört oyun yazarı (İsmet Küntay-Sermet Çagan-Oktay Arayıcı-Vasıf Öngören)
For playwriht after the 1960?s
ÖZGÜR BAŞKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURHAN KARADAĞ