Geri Dön

Oktay Arayıcı'nın oyunlarında İroni çeşitlemesi

Kinds of İrony in Oktay Arayıcı's plays

  1. Tez No: 137648
  2. Yazar: REFİKA ALTIKULAÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. TALAT SAİT HALMAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Epik Tiyatro, Geleneksel Tiyatro, İroni, Yadırgatma. 111, Epic theatre, Traditional theatre, Irony, Defamiliarism IV
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
  10. Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

ÖZET Türk Tiyatrosunun önemli oyun yazarlarından biri olan Oktay Arayıcı, oyunlarında, Epik tiyatro ve Geleneksel tiyatrodaki yadırgatma yönteminden yararlanmıştır. Arayıcı'nın Bir Ölümün Toplumsal Anatomisi, Seferi Ramazan Bey'in Nafile Dünyası, Rumuz Goncagül ve Tanilli Dosyası (Geçit) adlı oyunlarında yadırgatma yönteminin nasıl kullanıldığı, Epik ve Geleneksel tiyatronun özelliklerinden nasıl yararlandığı incelendiğinde yazarın, mesaja dikkat çekmek için Epik tiyatrodan, anlatıma tat katmak içinse Geleneksel tiyatronun anlatım özelliklerinden yararlandığı görülebilir. Oktay Arayıcı'nın kendine özgü bir ironik bakış açısının olduğunu söyleyebiliriz. Yazarın oyuna yaklaşımında, oyuncunun rolüne yaklaşımında ve seyircinin oyuna yaklaşımında, ironinin ortaya çıktığını görebiliriz. Oktay Arayıcı, oyunlarında ciddi ve kesin mesajlar vermekle birlikte, yaklaşımı hoşgörülü ve insanidir. Oyunlardaki eleştiri, yaşam koşullarına yöneliktir. Oyun kişilerinin bilmeden hatalar yapmaları ise hoşgörülebilir insani zaaflar olarak verilmektedir. Bu nedenle yazarın, hoşgörülü ve sakalı bir ironi anlayışının olduğunu söyleyebiliriz. Oyuncular, Epik tiyatro anlayışına göre seyirciye kesin mesajlar iletmekle birlikte, Geleneksel tiyatronun alaycı, şakacı ve oyunsu tavrı ile rollerine yaklaştıklarından ironinin ortaya çıkmasına neden olmaktadırlar. Oktay Arayıcı'nın oyunlarında seyirci, bilme ile bilememe, farkında olma ile olamama arasında ironik bir konumda bırakılır. Seyirci, mesajı alır belki de alamaz ve ikircikli kalır ya da oyun olarak algılamakla yetinir. Bu durum her oyunda farklı bir ironik durumun ortaya çıkmasına neden olur. Oktay Arayıcı'nın, yazarı, seyirciyi ve oyuncuyu içine alan ve her oyununda farklı biçimlerde ortaya çıkan bir ironi anlayışının olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra Epik tiyatrodan ve Geleneksel tiyatrodan yararlanma biçiminin çağdaşları ile benzer özellikler taşıdığını da söyleyebiliriz.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT Oktay Arayıcı, who is one of the important playwrights of the Turkish Theatre, makes use of the defamiliarism method of Epic theatre and Traditional theatre in his pjays. If we study the use of this method of defamiliarism in his plays entitled Bir Ölümün Toplumsal Anatomisi, Seferi Ramazan Bey'in Nafile Dünyası, Rumuz Goncagül and Tanilli Dosyası (Geçit), we find out that he utilizes Epic Theatre's characteristics to attract attention to his message and he employs Traditional theatre's characteristics to enrich his narration. We can say that Oktay Arayıcı has his own ironic point of view. The playwright's approach to the play, the actors' approach to their roles and the audience's approach to the play create a sort of irony. Oktay Arayıcı conveys serious and clear messages in his plays. In addition, his approach is tolerant and humane. In his plays, his criticism is relevant to social problems. The heroes of the plays can be tolerant and we may think that it is the humane weakness. Therefore, we can assert that the author has an understanding of irony that is humorous and tolerant. In Epic theatre the message is taken very seriously. The players convey a message that is serious and clear. On the other hand, Traditional theatre approaches life humorously and players create the irony. In Oktay Arayıcı's plays, the audiences are usually in an ironic position in which they are neither fully aware nor fully unaware of what is happening. They might receive the message or not. They may hesitate or content theirselves with perceiving the play. This situation causes a different ironic situation in each of his plays. Oktay Arayıcı has a different understanding of irony in his plays. In addition he has some characteristics similar to his contemporaries in terms of his a different use of Epic and Traditional theatre.

Benzer Tezler

  1. Popüler halk tiyatrosu geleneğimizin çağdaş oyun metinlerine yansımalarının örneklerle incelenmesi

    Analysis of reflections of our popular folk theatre tradition on contemporary texts by examples

    NURHAN TEKEREK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara Üniversitesi

    PROF.DR. NURHAN KARADAĞ

  2. Oktay Arayıcı'nın oyunlarında geleneksel tiyatronun ve epik tiyatronun izleri bir reji çalışması 'Rumuz Goncagül'

    Traditional theatre and epic theater features in the plays of Oktay Arayıcı a directing work 'Rumuz Goncagül'

    BİLĞE ÇAĞMAN PALA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe Üniversitesi

    Tiyatro Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FÜSUN BALKAYA

  3. Oktay Arayıcı'nın oyunlarında geleneksel tiyatro öğeleri

    Başlık çevirisi yok

    YUSUF SAĞLAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara Üniversitesi

    Tiyatro Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURHAN KARADAĞ

  4. Çağdaş Türk tiyatrosunda geleneksellik

    Tradition in contemporary Turkish theatre

    YAVUZ PEKMAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Üniversitesi

    Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. DİKMEN GÜRÜN UÇARER

  5. 1960 sonrası dört oyun yazarı (İsmet Küntay-Sermet Çagan-Oktay Arayıcı-Vasıf Öngören)

    For playwriht after the 1960?s

    ÖZGÜR BAŞKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURHAN KARADAĞ