Geri Dön

A cross-temporal analysis of intralingual translation: The case of Hüseyin Rahmi Gürpinar's works in Türkiye

Diliçi çeviriye tarihsel bağlamda bir bakış: Hüseyin Rahmi Gürpınar eserlerinin Türkçe diliçi çevirileri

  1. Tez No: 869755
  2. Yazar: SELİM OZAN ÇEKÇİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 278

Özet

Bu araştırma, Türkiye'nin siyasi ve sekülerleşme yörüngelerini dikkate alarak, ülkenin değişen dil politikalarını diliçi çeviri söylemleriyle ilişkilendirmektedir. Bu tez, diliçi çevirilerin Türk dilinin ve söyleminin evriminde oynadığı rolü ve işlevi, sekülerleştirme, kültürel belleğin inşası ve dilsel misafirperverliğin sağlanması kavramları çerçevesinde ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, mevcut çalışmada Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Harf Devrimi öncesinde kaleme aldığı Gulyabani, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç ve Efsuncu Baba romanları ile Cumhuriyet döneminde yapılan diliçi çevirileri zamanlararası bir analize tabi tutulmaktadır. Söylemin tarihsel olarak inşa edilmiş olduğunu ortaya koyan bu çalışma, kuramsal çerçeve olarak Ruth Wodak tarafından geliştirilen Söylem Tarihsel Yaklaşımı'nı kullanmaktadır. Farklı tarihsel evrelerde yapılan çeşitli diliçi çevirilerde bulunan tutarlı söylem kalıpları, yapıldıkları dönemin ideolojik yaklaşımını yansıtmaktadır. Sonuç olarak, zamanlararası diliçi çevirilerin Türk çeviri tarihi çerçevesinde yeniden kavramsallaştırılmasıyla, Osmanlı Türkçesi üzerine kurulan söylemin Cumhuriyet dönemi boyunca üretim dönemlerinin hakim ideolojilerine uygun olarak yeniden inşa edildiğini göstermektedir. 'Dil modernleşmesi' kavramının kaynak metnin söylemini sekülerleştiren ve modernleştiren ve zamanın kültürel, sosyal, siyasi ve tarihi ruhunu gösteren diliçi çevirilerin kapsamını yakalamakta yetersiz kaldığı ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla diliçi çeviri araştırmalarının Türkiye Cumhuriyeti'nin Osmanlı geçmişiyle çok yönlü ilişkisini ve kademeli sekülerleşme ve modernleşme yörüngesini aydınlattığı ortaya çıkmıştır.

Özet (Çeviri)

This study links the shifting language policies in Türkiye to the discourses of intralingual translations, taking into account the political and secularisation trajectory of the country. The thesis seeks to demonstrate the role and function of intralingual translations played in the evolution of the Turkish language and discourse within the framework of the establishment of (de)secularisation, the construction of cultural memory, and the achievement of linguistic hospitality. To accomplish its aims, the present study carries out a cross-temporal analysis of Hüseyin Rahmi Gürpınar's three novels Gulyabani, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç and Efsuncu Baba written before the Turkish language reform and their intralingual translations conducted by various private publishing houses throughout the Republican history. Seeing discourse as a historically constructed entity, the present study employs Discourse Historical Approach devised by Ruth Wodak (2001) to conduct a cross-temporal analysis of the intralingual translations of Gürpınar's novels. The discourse patterns detected in various intralingual translations reflect the ideological positioning of the time period in which they were created. In conclusion, the reconceptualisation of intralingual translations conducted across different time periods within the framework of Turkish translation history demonstrates that the discourse on Ottoman Turkish is reconstructed based on the prevailing ideologies of the respective production periods during the Republican era. It is revealed that the notion of 'language modernisation' remains inadequate to fully encompass the extent of these intralingual translations, as they both secularise and modernise the discourse of the source text and demonstrate cultural, social, political and historical zeitgeist. Therefore, research on intralingual translations sheds light on the multifaceted relationship between the Republic of Türkiye and its Ottoman past, as well as its gradual trajectory towards secularisation and modernisation.

Benzer Tezler

  1. Artificial learning-based analysis of molecular, clinical trials and patent data for improved drug development

    İyileştirilmiş ilaç geliştirme için moleküler, klinik çalışmalar ve patent verilerinin yapay öğrenme temelli analizi

    FULYA ÇIRAY

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sağlık Bilişimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YEŞİM AYDIN SON

    DOÇ. DR. TUNCA DOĞAN

  2. A comparative analysis on regulatory independence

    Düzenleyici kurum bağımsızlığı üzerine karşılaştırmalı bir analiz

    ASLI UNAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Kamu YönetimiSabancı Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. IŞIK ÖZEL

  3. Uzaktan algılama verileri kullanılarak kuraklık olaylarının alansal, zamansal ve frekans analizleri: Ege bölgesi örneği

    Spatio-temporal and frequency analysis of drought events via remote sensing data: Case study of Aegean region

    SEMRA KOCAASLAN KARAMZADEH

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEBİYE MUSAOĞLU

  4. Tense, aspect and mood based event extraction for situation analysis and crisis management

    Durum analizi ve kriz yönetimi amaçlı zaman, görünüş ve kip ekleri tabanlı olay çıkarımı

    ALİ HÜRRİYETOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2012

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı

    DR. CEYHAN TEMÜRCÜ

  5. Deep fake image detection based on deep learning using a hybrid CNN-LSTM with machine learning architectures as classifier

    Makine öğrenme mimarileri kullanılarak hibrid CNN-LSTM ile derin öğrenmeye dayalı deep fake görüntü tespiti

    OMAR ALFAROUK AL-DULAIMI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAltınbaş Üniversitesi

    Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEFER KURNAZ