Anadolu, Çağatay ve Azerbaycan sahalarının Leylâ vü Mecnûn'u: Edirneli Şâhidî, Ali Şîr Nevâyî ve Fuzûlî'nin Leylâ vü Mecnûn mesnevilerinde olay örgüsü, şahıslar kadrosu, zaman ve mekân (Mukayeseli inceleme)
Layla and Majnun of Anatolia, Chagatai and Azerbaijan fields: Story arc, cast of characters, time and place factors in Edirneli Şahidi, Ali Şir Nevayi and Fuzuli's Layla and Majnun masnavis (Comparative review)
- Tez No: 870288
- Danışmanlar: PROF. DR. RIDVAN CANIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1893
Özet
Leylâ vü Mecnûn mesnevileri Türk, Arap ve Fars edebiyatlarının önde gelen aşk mesnevilerindendir. Arap edebiyatının sözlü geleneğinde ortaya çıkan bu aşk hikâyesi oradan Fars edebiyatına geçmiş ve Nizâmî ile ilk kez mesnevi şekline büründürülmüştür. Türk edebiyatının Anadolu sahasında ilk kez XV. asırda Edirneli Şâhidî tarafından Gülşen-i Uşşâk ismiyle neşredilen Leylâ vü Mecnûn mesnevisi yine aynı asırda Orta Asya Türk edebiyatında Ali Şîr Nevâyî tarafından da kaleme alınmıştır. XVI. asırda ise Azerbaycan edebî sahasının önemli temsilcisi olan Fuzûlî yazdığı Leylâ vü Mecnûn mesnevisiyle mezkûr aşk hikâyesini edebî anlamda zirveye taşımıştır. İşbu çalışma, XV. ve XVI. asırlarda yaşamış olan Anadolu, Çağatay ve Azerbaycan edebî sahalarının önemli temsilcilerinden Edirneli Şâhidî, Ali Şir Nevâyî ve Fuzûlî'nin telif ettikleri Leylâ vü Mecnûn mesnevilerini modern ve klasik edebî metin inceleme yöntemlerini kullanmak suretiyle mukayese etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, birbirinin devamı iki farklı asır ve üç farklı Türk edebiyatı sahasına mensup müelliflerce kaleme alınmış olan aynı konulu ve adlı mesnevilerin olay örgüsü, şahıslar kadrosu, zaman ve mekân unsurları bakımından mukayesesini içermektedir. Bu sayede adı geçen mesnevilerin muhteva ve kurgulama yöntemlerinin benzerlik ve farklılıklarından hareketle eserlerin birbirleriyle olan etkileşimlerini ortaya koymak hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
Layla and Majnun masnavis are among the leading love masnavis of Turkish, Arabic and Persian literatures. This love story, which generated in the verbal tradition of Arabic literature, passed from there to Persian literature and was adapted to the form of a masnavi for the first time with Nizami. Layla and Majnun, which was first published in the Anatolian field of Turkish literature in the 15th century by Edirneli Şahidi under the title Gülşen-i Uşşak, was also written by Ali Şir Nevayi in the same century in Central Asian Turkish literature. In the 16th century Fuzuli, an important representative of the Azerbaijani literary field, brought this love story to a literary peak with his Layla and Majnun masnavi. This study, aims to compare the Layla and Majnun masnavis written by Edirneli Şahidi, Ali Şir Nevayi and Fuzuli, important representatives of the Anatolian, Chagatai and Azerbaijani literary fields who lived in the 15th and 16th centuries, by using modern and classical text analysis methods. The study includes the comparison of masnavis with the same theme and name in terms of story arc, cast of characters, time and place factors. Which is written by authors from two different centuries and three different fields of Turkish literature. By this means, it is aimed to reveal the interactions of the mentioned works with each other, based on the similarities and differences of the content and editing methods of the mentioned masnavis.
Benzer Tezler
- Çağatay Türkçesi ve Özbek Türkçesindeki fiil varlığı üzerine bir inceleme
A research on the presence of verbs in Chagatay Turkish and Uzbek Turkish
MERVE ÖNDER ÇALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR AY
- Moskova Devlet Tarih Müzesi'ndeki Kul-Oba Kurganı eserleri
Artifacts of Kul-Oba Kurgan in Moscow State Historical Museum
ÇAĞATAY VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAtatürk ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ GÜNAŞDI
- Tarihi ve çağdaş Türk lehçelerinde geniş zaman (Basit çekim)
Wide time in historical and contemporary Turkish dialects (Simple shooting)
SERVET BOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimSiirt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHAP BULAK
- Eski Türk edebiyatında Şefâ'at-nâme edebî türü ve Pîr Muhammed'in Şefâ'at-nâmesinin Millî Kütüphane (3772/1) nüshası üzerine bir inceleme (Tahlil-metin-dizin)
The literature genre of intercession-book in Old Turkish literature and an examination on the National Library (3772/1) copy of Pîr Muhammad's intercession-book (Analysis-text-index)
ABDULKADİR KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN AKAR