Türkiye'deki Herniaria L. cinsinin gövde ve yaprak anatomisi
Stem and leaf anatomy of Herniaria L. genus in Turkey
- Tez No: 870812
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Botanik, Botany
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Halk Sağlığı Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoterapötik Ürünler Araştırma ve Geliştirme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Bu çalışmada, Caryophyllaceae familyası Paronychioideae alt ailesinden Herniaria L. cinsinin Türkiye'de yayılış gösteren 11 taksonuna ait gövde ile yaprak anatomisi araştırılmıştır. Tüm taksonlar için yapısal özellikler belirlenmiş ve anatomik yapıların taksonomik değeri vurgulanmıştır. Anatomik çalışmalar için önem arz eden karakterler saptanarak, taksonlar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konmuştur. Anatomik araştırmalar için gövde ve yapraktan mikrotom ile kesitler alınarak parafine gömme metodu uygulanmıştır. H. glabra L. taksonu için, hem kuru hem de yaş örnek üzerinde çalışılarak fotoğraflandırılmış, ölçümler ise tablolar halinde sunularak sonuçlar mukayese edilmiştir. Gövdede; epidermis altında ortalama 7 sıralı korteks parankiması yer almaktadır. H. cinerea D. C. subsp. euphratica taksonunda 5-6 sıralıdır. Tüm taksonlarda korteks parankimasında druz kristalleri mevcuttur. H. pisidica Brummitt taksonunda ise hem korteks hem de öz bölgesinde druz kristalleri gözlenmiştir. Korteks tabakasının altında sırasıyla; sklerenkima hücreleri ve sklereidler, floem, ksilem ve merkezde öz bulunmaktadır. Çoğu taksonda 1-3 sıralı olan sklereidler, H. caucasica Rupr., H. olympica J. Gay ve H. amoena Çelebioğlu & Favarger taksonunda 1-2, Herniaria argeae Boiss. taksonunda ise 2 sıralıdır. Öz bölgesi tüm türlerde mevcuttur. Gövde tüm taksonlarda kolleteral iletim demetine sahiptir. Korteks ve sklereidlerdeki tabaka sayısı, taksonları birbirlerinden ayırt edici özellik olarak değerlendirilmiştir. Yaprakta; üst ve alt epidermis arasında mezofil tabakası bulunmaktadır. Palizat parankiması tabaka sayısı, tüm taksonlarda 2-3 sıralıdır ve mezofil tabakasına yayılmış halde druz kristallerine rastlanmıştır. Mezofil tipi, çalışılan tüm taksonlar için bifasiyaldir. Sünger parankiması tabaka sayısı H. amoena ve H. hirsuta L. taksonlarında 6-7, H. cinerea subsp. euphratica'da 5-6, diğer taksonlarda ise 7-8 sıralı olarak tespit edilmiştir. Tüm taksonlarda 6-8 sıralı olan sünger parankiması tabakası sayısı, H. cinerea subsp. euphratica'da 5 sıraya kadar düşmektedir. Yaprakta; mezofil tabakasında sünger parankimasının kapladığı alan ve sıra sayısında bir takım farklılıklar olduğu belirlenmiştir. H. cinerea subsp. euphratica taksonu gövde ve yaprak anatomisi açısından diğer taksonlarla kıyaslandığında; gövdede korteks tabaka sayısı, korteks ile ksilem en/boy ölçümlerinin daha büyük ve öz bölgesinin tek yıllık diğer türlere göre daha fazla hesaplanması, yaprakta ise sünger parankiması tabaka sayısı ve en/boy ölçümleri tüm taksonlardan farklılık göstermekte olup, tüm bu özellikler H. cinerea subsp. euphratica taksonunu diğer taksonlardan ayırmıştır. İstatistiksel analizlerde; normalite testlerinde (Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk) her takson için p değeri anlamlı (p < 0.05) bulunmuş ve tüm taksonların birbirinden farklı anatomik karakterlere sahip olduğu ortaya konmuştur. Kruskal-Wallis testinde; H. cinerea subsp. euphratica ile H. pisidica taksonları, hiyerarşik kümeleme ile dendrogram testlerinde ise H. cinerea subsp. euphratica taksonu diğer taksonlardan ayrılmıştır. İstatistiksel veri analizleri sonuçları ve anatomik bulgular neticesinde; H. cinerea subsp. euphratica taksonunun sistematik pozisyonunun yeniden gözden geçirilmesi kanaatine varılmıştır. Ek olarak H. glabra taksonu için kuru ve yaş örnekteki ölçümler neticesinde benzer sayısal veriler hesaplanmıştır. Bu sonuca göre kseromorfik bitkilerde anatomi çalışmaları için herbaryum kuru örneklerinin de değerlendirilebileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the stem and leaf anatomy of 11 taxa of the genus Herniaria L. in Turkey from the Caryophyllaceae family of the Paronychioideae subfamily were investigated. Structural features of all taxa were determined and the taxonomic value of the anatomical characters of these taxa was emphasized. Characters that are important for anatomical studies have been identified. The similarities and differences of taxa are revealed. For anatomical studies, from the stem and leaves with microtome sections were taken and paraffin embedding method was applied. For the H. glabra L. taxon, both dry and wet specimens were studied and photographed. For this taxon, measurements were presented in tables and the results were compared. When the cross-sections of the stem are examined; Outermost is a single layered epidermis. Just below is the cortex parenchyma, which consists of an average of 7 layers. H. cinerea DC. subsp. euphratica taxon has the cortex parenchyma is in 5-6 rows. Druze crystals are found in the cortex parenchyma of all taxa. H. pisidica Brummitt taxon has druze crystals both in the cortex and the core region were observed. Under the cortex layer, respectively; sclerenchyma cells and sclerites, phloem, xylem, and pith in the center are exists. Sclereids, which are 1-3 layers in most taxa, H. caucasica Rupr., H. olympica J. Gay and H. amoena Çelebioğlu & Favarger are 1-2 layers, in H. argeae Boiss. is 2 layers. The core region is present in all species. It consists of circular shaped parenchymatic cells and occupies a large area. Stem has collateral vascular bundle for all taxa. In the stem, differences in the number of cortex and sclereites layers are the distinguishing features of the species. When the cross-sections of the leaves are examined; A mesophyll (palisate and sponge parenchyma) layer between the upper and lower epidermis are exists. The number of palisade parenchyma layers is 2-3 in all taxa, and druze crystals are found spread over the mesophyll layer. The mesophyll type is bifacial for all taxa. Sponge parenchyma layer number is 7-8 for 8 taxa, H. amoena and H. hirsuta L. taxa 6-7 layers, H. cinerea subsp. euphratica as 5-6 layers has been identified. The average number of sponge parenchyma layers is 6-8 for all taxa, in H. cinerea subsp. euphratica taxon, the number of layers decreases to 5. In all taxa, stomata were structurally reduced and positioned just below the upper and lower epidermis. In addition, an average of one stoma was found, just below the lower and upper epidermis layers. H. cinerea subsp. euphratica taxon when compared to other taxa in terms of stem and leaf anatomy; when evaluated with regard to the number of cortex layers on the stem, the width of the cortex and the width/length of the xylem being larger and the pith area being calculated more than other annual Herniaria species, the number of sponge parenchyma layers and sponge parenchyma width/height measurements on the leaf are larger than other taxa. As a result of distinctive characters and measurements, it clearly differs from other taxa. In statistical analysis; In normality tests (Kolmogorov Smirnov and Shapiro-Wilk), the 'p' value for each taxon was found to be significant (p < 0.05) and it was revealed that all taxa had different anatomical characters. In the Kruskal-Wallis test; H. cinerea subsp. euphratica and H. pisidica taxa were separated from other taxa. In dendrogram tests with hierarchical clustering, H. cinerea subsp. euphratica taxon is separated from other taxa. As a result of statistical data analysis results and anatomical findings; the systematic position of the H. cinerea subsp. euphratica taxon should be reconsidered. In addition, the numerical data for the H. glabra taxon are similar in the measurements in dry and wet samples. According to this result, it is thought that for anatomy studies, in xeromorphic plants dry herbarium samples can be evaluated.
Benzer Tezler
- Türkiye Pyrus L. (rosaceae) cinsinin taksonomik revizyonu ve moleküler filogenisi
A taxonomic revision and molecular phylogeny of the genus Pyrus L. (rosaceae) in Turkey
ZÜBEYDE UĞURLU AYDIN
- Türkiye'de yetişen achillea L. (Asteraceae)cinsinin revizyonu
The revision of achillea L. (Asteraceae)genus grown in Turkey
TURAN ARABACI
Doktora
Türkçe
2006
Biyolojiİnönü ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BAYRAM YILDIZ
Y.DOÇ.DR. EMEL YİĞİT
- Türkiye symphytum L. (Boraginaceae) cinsinin revizyonu
The revision of Turkish symphytum L. (Boraginaceae) genus
BURCU TARIKAHYA
Doktora
Türkçe
2009
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARTMUT H. HİLGER
PROF. DR. SADIK ERİK
- Türkiye Senecio L. (Asteraceae) türlerinin taksonomisi
Taxonomy of Turkish Senecio L. species (Asteraceae)
ÜMİT BUDAK
- Türkiye'de yetişen Nepeta L. (Lamiaceae) türleri üzerinde taksonomik araştırmalar
Taxonomic and chemical investigations on Nepeta L. (Lamiaceae) species growing in Turkey
TUNCAY DİRMENCİ
Doktora
Türkçe
2003
BiyolojiBalıkesir ÜniversitesiBiyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM YILDIZ