Majör depresif bozukluğun şema terapi modeli açısından incelenmesi
The examination of major depressive disorder in terms of schema therapy model
- Tez No: 870864
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASEMİN KAHYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Şema Terapi, çocukluk çağı travmaları, duygu düzenleme güçlüğü, psikolojik dayanıklılık, depresyon şiddeti, Schema Therapy, childhood traumas, emotion dysregulation, psychological resilience, depression severity
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Majör Depresif Bozukluk (MDB), dünya genelinde kısıtlılıkla geçirilen yaşam yıllarının önde gelen nedenleri arasında olup kayda değer düzeyde insan kaynağının kaybına neden olan önemli bir psikolojik sağlık sorunudur. Yapılan çalışmalar, Şema Terapinin MDB'nin sağaltımında umut verici olduğuna işaret etmektedir. Buradan hareketle, mevcut çalışmada, MDB tanılı bireylerden oluşan klinik bir örneklemde, Şema Terapi modeli çerçevesindeki değişkenler ve depresyon şiddeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemi, MDB tanısı alan, yaşları 18 ile 63 (Ort. = 26.08, SS = 9.27) arasında değişen 106 katılımcıdan oluşmaktadır. Öncelikle, psikiyatri servisi tarafından yönlendirilen MDB odağındaki bireylere Kısa Uluslararası Nöropsikiyatrik Görüşme (M.I.N.I.) uygulanarak tanısal değerlendirme yapılmıştır. Ardından, katılımcılara demografik bilgi formu, Şema Mod Envanteri (Versiyon-3), Young Şema Ölçeği- Kısa Form 3, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği-Kısa Form, Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, Beck Depresyon Envanteri, Çocukluk Çağı Travmaları Anketi ve Beck Kaygı Envanteri'nden oluşan anket seti yüz yüze ve bireysel olarak uygulanmıştır. Çalışmanın ana hipotezleri, Düzenleyici ve Seri Aracı Model Analizi (Model 90) ve Paralel Seri Aracı Model Analizi (Model 81) ile sınanmıştır. Şema Terapi modelinin sonuçlarına göre, çocukluk çağı travmaları ile depresyon şiddeti arasındaki ilişkide sırasıyla Kopukluk ve Reddedilme şema alanının ve duygu düzenleme güçlüğünün seri aracı rolde anlamlı olduğu, ayrıca bu ilişkinin düşük ve orta düzeylerdeki psikolojik dayanıklılık tarafından düzenlendiği görülmüştür. İşlevsel olmayan ebeveyn modlarının ayrı ayrı sınandığı Şema Mod modelinin sonuçlarına göre ise, talepkar ebeveyn modu ile depresyon şiddeti arasındaki doğrudan ilişki anlamlı değilken, bu ilişkide kırılgan çocuk modunun aracı rolü ve kırılgan çocuk modu ile kopuk korungan başa çıkma modunun seri aracı rolü anlamlı bulunmuştur. Cezalandırıcı ebeveyn modunun sınandığı modelde ise, cezalandırıcı ebeveyn modu ile depresyon şiddeti arasındaki doğrudan ilişki anlamlı bulunurken, bu ilişkideki dolaylı ilişkiler anlamlı bulunmamıştır. Bulgular, literatür ışığında tartışılmıştır. Sonuç olarak, MDB'de Şema Terapinin açıklayıcı, koruyucu, önleyici ve tedavi edici klinik faydaları potansiyel görünmektedir.
Özet (Çeviri)
Major Depressive Disorder (MDD) is a major mental health problem causing loss of human resources and limited life worldwide. Studies indicate that Schema Therapy is promising in the treatment of MDD. Therefore, the present study aimed to examine the relationship between variables of Schema Therapy model and the severity of depression in a clinical sample. The study sample consisted of 106 participants diagnosed with MDD, aged between 18 and 63 years (M = 26.08, SD = 9.27). First of all, Participants who were referred by pyschiatry service with a high possibility of MDD were clarified using the Brief International Neuropsychiatric Interview (M.I.N.I.). Then, a questionnaire set consisting of a demographic information form, Schema Mode Inventory (Version-3), Young Schema Scale-Short Form 3, Difficulty in Emotion Regulation Scale-Short Form, Psychological Resilience Scale for Adults, Beck Depression Inventory, Childhood Trauma Questionnaire and Beck Anxiety Inventory was presented to the participants face-to-face and individually. The study's main hypotheses were tested with Moderation and Serial Mediation Model Analysis (Model 90) and Parallel Serial Mediation Model Analysis (Model 81). According to the results of the Schema Therapy model, the relationship between childhood traumas and depression severity was mediated by disconnection and rejection schema domain and emotion dysregulation, and this relationship is moderated by psychological resilience. In the Schema Mode model, dysfunctional parent modes were tested in separate models. While the direct relationship between the demanding parent mode and depression severity was not significant, the mediating role of the vulnerable child and the serial mediating role of the vulnerable child and the detached protector were found to be significant in this relationship. In the punitive parent model, the direct relationship between punitive parent and depression severity was significant, while the indirect relationships were not significant. Consequently, Schema Therapy in MDD has various potential clinical benefits.
Benzer Tezler
- Major depresif bozuklukta, intihar düşüncesi ve davranışı olan ve olmayan grupların erken dönem uyumsuz şemalar ve şema modları açısından karşılaştırılması
Comparison of groups with and without suicidal ideation and behavior in major depressive disorder in terms of early maladaptive schemas and schema modes
FUNDA ERDİ AKDAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DR. AYŞE GÖKÇEN GÜNDOĞMUŞ
- Çocukluk çağı travmaları ile çocuk ve ergenlerde major depresif bozukluk arasındaki ilişkide erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü
The mediating role of early maladaptive schemas in the relation between childhood trauma and major depressive disorder in children and adolescents
EMRAH TATIR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİKA GÜLEN ŞİŞMANLAR
- Majör Depresif Bozukluk tanılı bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar ile depresyon düzeyi arasındaki ilişkide kişiler arası ilişki tarzlarının aracı rolü
The mediating role of interpersonal styles in the relationship between early maladaptive schemas and depression level in individuals with Major Depressive Disorder
ROJİN YAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiDicle ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM TOLAN
- Karma belirtili olan ve olmayan majör depresif bozukluk hastalarında erken dönem uyum bozucu şemalar, duygu düzenleme güçlüğü ve çocukluk çağı travmaları arasındaki ilişki
The relationship between early maladaptive schemas, emotion regulation difficulties and childhood trauma in major depressive disorder patients with and without mixed features
MELİKE ÖZAYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAY ÖNEN
- Major depresif bozukluğu olan hastalar ve sağlıklı bireylerde duygu yüklü ifadelerin ödülü öğrenmeye etkisinin karşılaştırılması
The comparison of effects of emotional expressions on learning the reward between healthy individuals and patients with major depressive disorder
DUYGU KESKİN GÖKÇELLİ