Kazakçada değer değiştirme kategorileri
Valency-changing categories in Kazakh
- Tez No: 870942
- Danışmanlar: PROF. DR. MEVLÜT ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Cümlede özne ve nesnenin fiille olan ilişkisini yansıtan değer değiştirme (voice/valance changing), Türk dillerinde genellikle biçimbilimsel işaretlemelerle yapılır. Bu işaretleyiciler, sadece morfolojik bir değer taşımakla kalmaz, aynı zamanda sözdizimini ve anlamı da yakından etkiler. Bu nedenle, bu dilbilgisi kategorileri bu tez çalışmasında sözdizimsel ve anlambilimsel düzeyde incelenmiştir. Geleneksel dilbilgisi çalışmalarında, Türkçe ve Kazakça için değer değiştirme kategorileri genellikle morfolojik işaretleme açısından incelenmektedir. Ancak, bu yapıların daha detaylı bir şekilde dilin farklı dilbilgisel düzeyleri (morfosentaks, sentaks ve semantik) temelinde incelenmesi gerekmektedir. Türk dillerinin ortak özelliklerinden biri olan değer değiştirme yapıları, bu diller arasında farklılık gösterebilir. Örneğin, Türkiye Türkçesinde geçişsiz fiillerin edilgen yapılması yaygınken, Kazakçada bu durum nadirdir, bu da edilgen yapıların iki dilde farklı işlediğini gösterir. Benzer şekilde, işteş yapılar da farklılık gösterir; Türkiye Türkçesinde bulunmayan bazı anlamlar Kazakçada mevcuttur. Ayrıca, Kazakçada dönüşlü yapıların kullanımı Türkiye Türkçesine göre daha yaygındır. Bu tür işlevsel farklılıklar, Türk dillerinde değer değiştirme yapılarını ayrıntılı olarak incelemeyi gerektirir. Bu yüksek lisans tezi, Kazakça değer değiştirme yapılarını Türkiye Türkçesiyle karşılaştırarak incelemeyi ve farklı yönlerini araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın sonuçlarının, Türk dillerindeki değer değiştirme yapılarına dair genel tipolojiye katkı sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Voice/valance changing, which reflects the relationship of the subject and object to the verb in the sentence, is generally done with morphological markings in Turkic languages. These markers not only carry a morphological value, but also closely affect syntax and meaning. Therefore, these grammatical categories were examined at the syntactic and semantic level in this study. In traditional grammar studies, valency-changing categories for Turkish and Kazakh are generally examined in terms of morphological markings. However, these structures need to be examined in more detail on the basis of different grammatical levels of the language (morphosyntax, syntax and semantics). Valency-changing structures, which are one of the common features of Turkic languages, may differ between these languages. For example, while it is common in Turkish to make intransitive verbs passive, this is rare in Kazakh, which shows that passive structures work differently in the two languages. Similarly, reciprocal structures also differ; some meanings that are not found in Turkish are available in Kazakh. Additionally, the use of reflexive structures in Kazakh is more common than in Turkish. Such functional differences require a detailed examination of valency-changing structures in Turkic languages. This master's thesis aims to examine Kazakh valency-changing structures by comparing them with Turkish and to investigate their different aspects. The results of the study are expected to contribute to the general typology of value change structures in Turkic languages.
Benzer Tezler
- Effects of cooperative vehicle dynamics on traffic flow control
İşbirlikçi taşıt dinamiklerinin trafik akım denetimine etkileri
MEHMET ALİ SİLGU
Doktora
İngilizce
2022
Trafikİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLMİ BERK ÇELİKOĞLU
- Sermaye şirketlerinde pay sahipliğinin ispatı
Proof of allootte title in corporations
BURAK SALDIROĞLU
- Janos Arany'ın hayatı ve eserlerinin incelenmesi/Szondi Ket Aprodja, Buda Halala ve Toldi Esteje
Study of the works and life of John Arany/ the two servants of Szondi, Death of Buda and evening of Toldi
GÖKHAN DİLBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİYE GÜNGÖRMÜŞ
- Continuity and change in the US foreign policy toward Kosovo question
ABD'nin Kosova sorununa yönelik dış politikasında devamlılık ve değişim
MERVE KALA
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TÜRKEŞ
- Kazaklara Türkçe öğretiminde yalancı eş değer sözcükler
False cognates in teaching Turkish to Kazakhs
GULNUR SARSENBEKOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA DURMUŞ