Geri Dön

Kazakçada değer değiştirme kategorileri

Valency-changing categories in Kazakh

  1. Tez No: 870942
  2. Yazar: ZHARKYNAY KYDYRALY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEVLÜT ERDEM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 128

Özet

Cümlede özne ve nesnenin fiille olan ilişkisini yansıtan değer değiştirme (voice/valance changing), Türk dillerinde genellikle biçimbilimsel işaretlemelerle yapılır. Bu işaretleyiciler, sadece morfolojik bir değer taşımakla kalmaz, aynı zamanda sözdizimini ve anlamı da yakından etkiler. Bu nedenle, bu dilbilgisi kategorileri bu tez çalışmasında sözdizimsel ve anlambilimsel düzeyde incelenmiştir. Geleneksel dilbilgisi çalışmalarında, Türkçe ve Kazakça için değer değiştirme kategorileri genellikle morfolojik işaretleme açısından incelenmektedir. Ancak, bu yapıların daha detaylı bir şekilde dilin farklı dilbilgisel düzeyleri (morfosentaks, sentaks ve semantik) temelinde incelenmesi gerekmektedir. Türk dillerinin ortak özelliklerinden biri olan değer değiştirme yapıları, bu diller arasında farklılık gösterebilir. Örneğin, Türkiye Türkçesinde geçişsiz fiillerin edilgen yapılması yaygınken, Kazakçada bu durum nadirdir, bu da edilgen yapıların iki dilde farklı işlediğini gösterir. Benzer şekilde, işteş yapılar da farklılık gösterir; Türkiye Türkçesinde bulunmayan bazı anlamlar Kazakçada mevcuttur. Ayrıca, Kazakçada dönüşlü yapıların kullanımı Türkiye Türkçesine göre daha yaygındır. Bu tür işlevsel farklılıklar, Türk dillerinde değer değiştirme yapılarını ayrıntılı olarak incelemeyi gerektirir. Bu yüksek lisans tezi, Kazakça değer değiştirme yapılarını Türkiye Türkçesiyle karşılaştırarak incelemeyi ve farklı yönlerini araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın sonuçlarının, Türk dillerindeki değer değiştirme yapılarına dair genel tipolojiye katkı sağlaması beklenmektedir.

Özet (Çeviri)

Voice/valance changing, which reflects the relationship of the subject and object to the verb in the sentence, is generally done with morphological markings in Turkic languages. These markers not only carry a morphological value, but also closely affect syntax and meaning. Therefore, these grammatical categories were examined at the syntactic and semantic level in this study. In traditional grammar studies, valency-changing categories for Turkish and Kazakh are generally examined in terms of morphological markings. However, these structures need to be examined in more detail on the basis of different grammatical levels of the language (morphosyntax, syntax and semantics). Valency-changing structures, which are one of the common features of Turkic languages, may differ between these languages. For example, while it is common in Turkish to make intransitive verbs passive, this is rare in Kazakh, which shows that passive structures work differently in the two languages. Similarly, reciprocal structures also differ; some meanings that are not found in Turkish are available in Kazakh. Additionally, the use of reflexive structures in Kazakh is more common than in Turkish. Such functional differences require a detailed examination of valency-changing structures in Turkic languages. This master's thesis aims to examine Kazakh valency-changing structures by comparing them with Turkish and to investigate their different aspects. The results of the study are expected to contribute to the general typology of value change structures in Turkic languages.

Benzer Tezler

  1. Effects of cooperative vehicle dynamics on traffic flow control

    İşbirlikçi taşıt dinamiklerinin trafik akım denetimine etkileri

    MEHMET ALİ SİLGU

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Trafikİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HİLMİ BERK ÇELİKOĞLU

  2. Sermaye şirketlerinde pay sahipliğinin ispatı

    Proof of allootte title in corporations

    BURAK SALDIROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HukukTürk-Alman Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İRFAN AKIN

  3. Janos Arany'ın hayatı ve eserlerinin incelenmesi/Szondi Ket Aprodja, Buda Halala ve Toldi Esteje

    Study of the works and life of John Arany/ the two servants of Szondi, Death of Buda and evening of Toldi

    GÖKHAN DİLBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NACİYE GÜNGÖRMÜŞ

  4. Continuity and change in the US foreign policy toward Kosovo question

    ABD'nin Kosova sorununa yönelik dış politikasında devamlılık ve değişim

    MERVE KALA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA TÜRKEŞ

  5. Kazaklara Türkçe öğretiminde yalancı eş değer sözcükler

    False cognates in teaching Turkish to Kazakhs

    GULNUR SARSENBEKOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA DURMUŞ