Vatandaş odaklı bütçeleme yaklaşımı perspektifinden Türkiye'de vatandaşların bütçe bilinci analizi
Analysis of budget awareness of citizens in Turkiye from the perspective of citizen-oriented budgeting approach
- Tez No: 871080
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLAY AKGÜL YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Teorisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Bütçe hakkı, kamu gelirlerinin toplanmasına ve giderlerin yapılmasına izin verme yetkisi ile vatandaşların ödedikleri vergilerin nereye ve nasıl harcandığını bilme hakkını ifade etmektedir. Yasama organının halk adına bütçe hakkı yetkisine sahip olması bütçe hakkının da sahibi olduğu anlamına gelmemektedir. Vatandaşlar, öznesi olduğu bu hakkın kullanımını oy mekanizmasıyla kendi seçtiği temsilcilere devretmektedir. Meclisin vatandaşlar adına kullandığı bütçe hakkının anlam ifade edebilmesi için vatandaşların bütçe hakkına dair farkındalığının ve bütçe bilincinin geliştirilmesi önem arz etmektedir. Vatandaşlar, hükümetlerin gelirlerini nasıl artırdığı ve borçlarını nasıl yönettikleri hakkında bilgiye rahatlıkla erişebilmelidir. Ancak toplum refahının artırılması ve eşitsizliklerin giderilmesi için vatandaşların bilgilendirilmesi ve şeffaflığın sağlanması yalnız başına yeterli değildir. Temsili demokrasinin aksayan yönlerinin bulunması nedeniyle demokratik bir hükümet olmanın gereği olarak vatandaşların bütçeleme sürecine aktif katılımının da desteklenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda bütçeleme sürecinde vatandaşların görüş ve önceliklerine yer verilerek vatandaş odaklı bütçeleme yapılmasının önemi ve gerekliliği ön plana çıkmaktadır. Bu araştırma, Türkiye'de vatandaşların devlet bütçesine yönelik bilinç düzeyinin mevcut durumunu ve bütçe bilincini etkileyen faktörleri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada İBBS Düzey 1 bölgeleri kapsamında 12 il seçilmiş ve 18 yaş ve üstü 1003 vatandaşa anket uygulanmıştır. Öncelikle Türkiye'de vatandaşların bütçe bilinç düzeyinin mevcut durumu tespit edilmiş ve vatandaşların devlet bütçesine yönelik ilgi ve farkındalık düzeyinin çok düşük düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır. Bütçe bilincini etkileyen faktörler ölçeğine açıklayıcı faktör analizi yapılarak üç boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucuna göre ise vatandaş odaklı bütçeleme, şeffaflık ve vatandaşların bilgilendirilmesi faktörlerinin vatandaşların bütçe bilinci üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The power of the purse refers to the power to allow public revenues to be collected and expenditures to be made, and the right of citizens to know where and how the taxes they pay are spent. The fact that the legislature has the authority to budget on behalf of the public does not mean that it also has the right to budget. Citizens delegate the exercise of this right, of which they are subjects, to their elected representatives through the voting mechanism. In order for the budget right exercised by the parliament on behalf of the citizens to be meaningful, it is important to improve the awareness of the citizens about the budget right and budget awareness. Citizens should have easy access to information about how governments raise their revenues and manage their debts. However, it is not enough to inform citizens and ensure transparency in order to increase social welfare and eliminate inequalities. Due to the fact that representative democracy has its flaws, the active participation of citizens in the budgeting process should be supported as a requirement of being a democratic government. In this context, the importance and necessity of citizen-oriented budgeting comes to the fore by including the opinions and priorities of citizens in the budgeting process. This research aims to analyze the current state of citizens' level of awareness of the state budget in Türkiye and the factors affecting budget awareness. In the study, 12 provinces were selected within the scope of the İBBS Level 1 regions and a survey was applied to 1003 citizens aged 18 and over. First of all, the current situation of budget awareness level of the citizens in Türkiye has been determined and it has been concluded that the level of interest and awareness of the citizens towards the state budget is at a very low level. A three-dimensional structure was obtained by performing explanatory factor analysis on the scale of factors affecting budget awareness. According to the results of the confirmatory factor analysis, it was determined that citizen-oriented budgeting, transparency and informing citizens were effective on the budget awareness of citizens.
Benzer Tezler
- Dünyada yeni bir bütçeleme anlayışı olarak katılımcı bütçeleme yaklaşımı ve Türkiye açısından değerlendirilmesi
Participatory budgeting as a new budgeting approach in the world and evaluation of participatory budgeting in Turkey
UĞUR DİKİCİ
- Yönetsel denetim süreci ve stratejik planlama ilişkisi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi örneği
The relationship between managerial control process and strategic planning system: The model of İstanbul Metropolitan Munucipality
KADİR CANER DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Kamu YönetimiAbant İzzet Baysal ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARİF ERENÇİN
- Belediye hizmetlerinde vatandaş odaklı yönetim anlayışı çerçevesinde katılımcı bütçe: Nilüfer Belediyesi örneği
Participatory budget on citizen-focused management approach in municipal services: Nilüfer Municipality example
SEDAT ULUGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA GÖRÜN
- Küreselleşme sürecinde bütçe sistem ve uygulamalarındaki değişimler
Changes in the budget system and practices in the process of globalisation
SİZEM KARAÇAY