Petrol aramacılığında vibrosismik kaynak kullanımı ve sweep sinyal parametre seçimi ile yüzey jeolojisi arasındaki ilişkilerin belirlenmesi
Vibroseismic usage as a seismic source in oil exploration and selection of sweep signal parameters for determining relationships with the surface geology
- Tez No: 871307
- Danışmanlar: PROF. DR. FUNDA BİLİM, DOÇ. DR. ATTİLA AYDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mühendislik Bilimleri, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Son yıllarda dünyada ve ülkemizde hidrokarbon aramacılığı önemli derecede artmıştır. Hidrokarbon keşiflerinde en çok kullanılan yöntem ise sismik yansıma yöntemidir. Sismik yansıma yönteminde kaynak seçimi oldukça önemlidir. Sismik aramacılar tarafından dünyada en çok tercih edilen kaynak türü ise vibratör olmuştur. Kontrollü bir kaynak olan vibratörün tüm parametreleri, çalışmanın amacına uygun olarak belirlenebilmektedir. Vibratörün yere gönderdiği sinyal, tarama (sweep) sinyali olarak adlandırılmaktadır. Bu sinyal, yeraltındaki tabakaların sınırlarından yansıyarak yüzeydeki alıcılara gelir ve kayıt edilirler. Kayıt edilen yeraltı yansımaları, daha sonra çeşitli veri-işlem basamaklarından geçirilerek yerin altındaki tabakaları gösterir bir kesite dönüşmektedir. Bu kesitin doğruya en yakın hale gelebilmesi, gönderilen sweep sinyalinin parametreleriyle doğrudan ilişkilidir. Hidrokarbon aramalarında genellikle doğrusal sweep sinyali kullanılmaktadır. Sweep sinyalin parametre seçimi, veri toplamaya başlamadan önce yapılmalıdır. Her saha, aynı yüzey koşullarına ve aynı jeolojik yapıya sahip olamayacağı için parametre seçimleri de farklılık göstermektedir. Dolayısıyla sweep sinyallerin etkileri de farklı olacaktır. Bu farklılıklar; yer yüzeyi, yer içinin jeolojik şartları, sinyalin sönümlenme ya da yayılma durumu, hedef derinliği gibi birçok parametreden oluşmaktadır. Bu nedenle saha test çalışmaları proje başlamadan önce yapılmalıdır. Bu tez çalışmasında sweep parametrelerinin seçimi için gerekli olan test çalışmaları detayıyla incelenmiş ve ülkemizin güneydoğusunda yapılan bir test çalışmasının sonuçlarıyla karşılaştırılmalı olarak doğru parametre seçiminin nasıl olması gerektiği ve neleri kapsaması gerektiği ayrıntılarıyla ortaya konulmuştur. Yine bu kapsam dahilinde, farklı jeolojik-litolojik özelliklere sahip formasyonların sweep parametrelerine verdiği cevaplar da örnekleriyle ortaya konularak yüzeydeki karbonat, klastik ve anhidrit-jips kökenli kayaçlara göre kullanılması gereken sweep parametreleri de tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the recent years, hydrocarbon exploration has remarkably increased in both Türkiye and the world. The discovery of hydrocarbon reserves brought a lot of impacts like economical power, political superiority and strategical position. Seismic reflection is the most widely used geophysical method on hydrocarbon explorations. The source selection is crucial in seismic reflection method. The vibrator has become the most preferred source by the seismic explorers. All its parameters can be determined based on the goal of the survey due to it is nature being controlled source. The signal transmitted into the ground by the vibrator is called sweep signal. It turns to the receivers emplaced at the surface by reflecting from the boundaries of subsurface layers and recorded. These recorded reflections then by subjecting to various process, the cross-sections that show the subsurface layers are created. Having the closest cross-section accurately representing subsurface is directly related to the sweep parameters. In general, lineer sweep signal is used in hydrocarbon explorations. The parameter selection must be performed before the data acquisition. The parameters can exhibit differences depending on the surface conditions and geological structure. Therefore, the effect of the sweep signal will be different. These dissimilarities are arised from a series of parameters like ground surface, the geological conditions of the subsurface, the attenuation and propagation of the signal, depth of the target horizans. Thus, the field test works must be executed before the project starts. In this thesis work, test studies for the selection of sweep parameters were examined in detail and in comparison with the results of a test study conducted in the southeast of our country. It was explained how the correct parameters should be selected and what it should include were revealed in detail. In this scope, responses of formations with different geological-lithological characteristics, to the sweep parameters were presented with examples and possible sweep parameters were determined according to the carbonate, clastic rocks and anhydite-gypsum on the surface.
Benzer Tezler
- Katin-Barbeş petrol sahasının 3B yansıma sismiğiyle yapısal, stratigrafik yorumu ve modellemesi, Güneydoğu Anadolu - Türkiye
Structural, stratigraphic interpretation and modelling of the Katin-Barbeş oil field with 3D seismic data, Southeastern Anatolia- Turkey
ZAFER ÖZER
Doktora
Türkçe
2022
Jeofizik MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHEYR KAMACI
- Geochemical investigation of source rock formation mechanisms of early silurian, early triassic, and middle-late miocene units in the Western Taurides, Türkiye
Batı Toroslar, Türkiye'de yer alan erken silüriyen, erken triyas ve orta-geç miyosen birimlerinin kaynak kaya oluşum mekanizmalarının jeokimyasal yöntemlerle incelenmesi
ZEYNEP DİNCER KIRMAN
Doktora
İngilizce
2024
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ÖMER YILMAZ
- Petrol piyasasının yapısı ve işleyişi üzerine karşılaştırmalı bir analiz
A comparative analysis on the structure and operation of the oil market
ELVAN KÜPELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiGiresun Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ IŞIL DEMİRTAŞ
- Evaluation of limestone incorporated cement compositions for cementing gas hydrate zones in deepwater environments
Kireç taşı katkılı çimento kompozisyonlarının derin denizlerde gaz hidratı içeren katmanların çimentolanması için kullanılmasının araştırılması
İNANÇ ALPTUĞ HIDIROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Petrol ve Doğal Gaz MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPetrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT PARLAKTUNA
PROF. DR. İSMAİL ÖZGÜR YAMAN
- Penetration rate optimization in heterogeneous formations with support vector machines method
Destek vektör makinesi yöntemi ile heterojen formasyonlarda ilerleme hızı optimizasyonu
KORHAN KOR
Doktora
İngilizce
2021
Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPetrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRŞAT ALTUN