Sosyal medya kullanıcılarında ikincil travmatik stres ve travma geçmişi arasındaki ilişkide stresle başa çıkma yollarının düzenleyici rolü
The moderating role of coping strategies on the relationship between secondary traumatic stress and trauma history among social media users
- Tez No: 871554
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Bu araştırmada, sosyal medyaya bağlı ikincil travmatik stres ve travma geçmişi arasındaki ilişkide stresle başa çıkma yollarının düzenleyici rolü incelenmiştir. Ayrıca, çalışmada ikincil travmatik stres puanlarının cinsiyet, öğrenim görülen üniversite, öğrenim görülen sınıf, sosyal medyada geçirilen günlük ortalama süre, algılanan gelir düzeyi ve en sık kullanılan sosyal medya aracı demografik değişkenleri açısından farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Ankara Bilim Üniversitesi ve Çankaya Üniversitesi'nde öğrenim gören 18 ile 26 yaş arasındaki toplam 852 gönüllü üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Kişisel Bilgi Formu, Sosyal Medya Kullanıcıları İçin İkincil Travmatik Stres Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Ölçeği ve Yaşam Olayları Kontrol Listesi kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi, IBM SPSS 27.0 paket programı ve Process Macro 4.0 eklentisiyle gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler normal dağılım gösterdiği için analizlerde parametrik testler kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistik, t-testi, tek yönlü ANOVA, Pearson korelasyon analizi ve düzenleyici değişken analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, üniversite öğrencilerinin ikincil travmatik stres ve ilişkili yeniden yaşama, kaçınma ve uyarılma belirtilerinin düşük ve orta düzeyde değişim gösterdiği tespit edilmiştir. İkincil travmatik stres düzeylerinde cinsiyet, öğrenim görülen üniversite, öğrenim görülen sınıf ve sosyal medyada geçirilen günlük ortalama süreye göre farklılık olurken, algılanan gelir düzeyi ve en sık kullanılan sosyal medya aracına göre farklılık olmadığı saptanmıştır. Araştırma değişkenleri arasındaki ilişkiler incelendiğinde ikincil travmatik stres ve stresle başa çıkma yolları arasında düşük düzeyde pozitif ve negatif yönlü ilişkiler olduğu belirlenmiştir. İkincil travmatik stres ve travma geçmişi arasında düşük düzeyde pozitif yönlü anlamlı ilişki tespit edilmiştir. İkincil travmatik stres ve travma geçmişi arasındaki ilişkide kaçınmacı, problem odaklı ve sosyal destek arama stresle başa çıkma yollarının düzenleyici rolünün olmadığına ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular alanyazında yer alan bilgilerle karşılaştırıldığında konu hakkında destekleyici veya çelişen görüşler açısından farklı çalışma grupları, sosyodemografik faktörler ve değişkenlerle yürütülecek araştırmalara ihtiyaç olduğu görülmektedir. Araştırma kapsamında üniversite öğrencilerinde sosyal medyaya bağlı ikincil travmatik stresin azaltılması amacıyla kurum ve derneklerin psikoeğitim etkinliklerine öncelik vermesi, sosyal medya politikalarını güncellemesi ve içerik denetimlerini desteklemesinin yararlı olabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate the moderating role of ways of coping on the relationship between social media induced secondary traumatic stress and trauma history. Furthermore, the study investigated whether demographic factors, such as gender, university, class, average daily time spent on social media, perceived income level, and social media tool that was most frequently used, affected secondary traumatic stress scores. The study group consists of 852 volunteer university students aged 18 to 26 studying at Ankara Hacı Bayram Veli University, Gazi University, Ankara Bilim University and Çankaya University. The data for the study gathered using the Personal Information Form, Secondary Traumatic Stress Scale for Social Media Users, Coping with Stress Scale and Life Events Checklist. Data were analyzed with the IBM SPSS 27.0 package program and Process Macro 4.0 plugin. The analysis employed parametric tests since the data revealed a normal distribution. The analyses included descriptive statistics, t-test, one-way ANOVA, Pearson correlation analysis, and moderator variable analyses. The study found that secondary traumatic stress and its associated reexperiencing, avoidance, and arousal symptoms levels among university students were low to moderate. While secondary traumatic stress varied by gender, university, class, and average daily time spent on social media, no difference was found regarding perceived income level and the most commonly used social media tool. When the relationships between the research variables were evaluated, it was determined that there were low level positive and negative relationships between secondary traumatic stress and ways of coping. A low level positive significant relationship was found between secondary traumatic stress and trauma history. It was found that avoidant, problem focused and social support seeking coping strategies did not moderate the relationship between secondary traumatic stress and trauma history. When the findings are compared to the literature, it is clear that further research is required with diverse study groups, sociodemographic factors and variables in terms of supporting or opposing viewpoints on the issue. The current research suggests that institutions and groups should emphasize psychoeducational activities, update social media regulations and assist content audits to prevent secondary traumatic stress among university students.
Benzer Tezler
- Sosyal medya kullanıcılarında ikincil travmatik stres ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide öz-şefkatin rolü
The role of self-compassion in the relationship between secondary traumatic stress and psychological resilience in social media users
RÜYA ŞAFAK ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİSA SEVİ KOÇ
- Yetişkin sosyal medya kullanıcılarında ikincil travmatik stres düzeyinin yordayıcısı olarak sosyal medya kullanım süresi, bilinçli farkındalık temelli öz bakım becerileri ve stresli durumlarla başa çıkma biçimleri
Daily social media use time, mindful self care, and coping with stress as the predictors of secondary traumatic stress of adult social media users
BUKET EMANET ATEŞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN KAHRAMAN
- Sosyal medya kullanan beliren yetişkinlerin Kahramanmaraş Depremi sonrası ikincil travmatik stres belirtileri ile travma sonrası büyüme ve psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişki
The relationship between secondary traumatic stress symptoms and post-traumatic growth and psychological well-being of adults using social media after Kahramanmaraş Earthquake
YURDAGÜL TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEHER BALCI ÇELİK
- Sosyal medyadaki sağlık haberlerinin yankı odası ve filtre balonu etkisi: Maraş depremi sonrası Twitter'da yayınlanan haberlerin analizi
Echo chamber and filter bubble effect of health news on social media: Analysis of Twitter news after Maraş earthquake
ERHAN ÇAKIR
- Hedonik tüketimde sosyal medya fenomenlerinin etkisi
The effect of social media phenomena on hedonic consumption
ESRA İNCİRKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEŞİM GÜÇDEMİR